• Geneza SERMI – co może zapewnić warsztatom, jakie kompetencje poszerza?
• Certyfikacja w służbie bezpieczeństwa. Tworzenie wizerunku firmy w oparciu o zdobyte uprawnienia. Poznaj opinie EXPERTów. 
• Za co można stracić certyfikat SERMI?

Powiązane firmy

Współczesne samochody stają się coraz bardziej zaawansowanymi maszynami albo wręcz komputerami na kółkach. Z jednej strony otwiera to przed nimi szersze możliwości, czego efektem są nowe funkcjonalności, z drugiej jednak – pojawiają się kolejne wyzwania związane z ich diagnostyką. Żeby móc taki samochodów poprawnie zdiagnozować, a następnie naprawić, niezbędny jest dostęp do odpowiednich informacji technicznych, w tym danych serwisowych.

Problem jednak polega na tym, że informacje te mają producenci samochodów, a w ich interesie nie leży udostępnianie ich wszystkim zainteresowanym. Co więcej, zapewne najchętniej nie udostępnialiby ich w ogóle niezależnym podmiotom, zmuszając tym samym kierowców do napraw wyłącznie w autoryzowanych serwisach. Warsztat, który nie ma dostępu do odpowiednich danych serwisowych, nie miałby możliwości obsługi najnowszych pojazdów.

W obronie niezależnego rynku warsztatów samochodowych stanęli jednak rządzący, którzy wymuszają na producentach aut dzielenie się takimi informacjami. Do tej grupy regulacji zalicza się również system certyfikacji SERMI, który na polskim rynku zaczął funkcjonować od 1 kwietnia 2025 r.

Czym dokładnie jest SERMI?

System certyfikacji SERMI (Scheme for Electronic Vehicle Repair and Maintenance Information) to europejska inicjatywa, której celem jest standaryzacja i zabezpieczenie dostępu do danych niezbędnych do naprawy i konserwacji pojazdów (zwłaszcza w obszarze systemów związanych z ich zabezpieczeniem). Powstała z myślą o wyrównaniu warunków działalności niezależnych warsztatów i autoryzowanych serwisów, zapewniając im nieograniczony i ustandaryzowany dostęp do tych samych danych serwisowych, bez których profesjonalna obsługa nowych samochodów jest niemożliwa.

Podstawą prawną dla tego systemu jest Rozporządzenie (UE) 2018/858, które weszło w życie w 2020 r. i w kolejnych latach zostało uzupełnione o dodatkowe regulacje, takie jak Rozporządzenie (UE) 2021/1244. Pierwszym krajem, w którym wdrożono ten system, była Szwecja (w październiku 2023 r.). Obecnie funkcjonuje on już w większości państw zachodniej Europy, a pierwszym państwem ze środkowo-wschodniej Europy, w którym warsztaty mogą ubiegać się o certyfikat SERMI, została od kwietnia br. Polska.

System SERMI jest bardzo istotną regulacją w kontekście całej branży motoryzacyjnej, ponieważ gwarantuje niezależnym warsztatom dostęp do tych samych informacji, które znajdują się w posiadaniu serwisów producentów. Tym samym warsztaty te będą mogły świadczyć usługi o porównywalnym poziomie profesjonalizmu. Szczególne znaczenie ma to w kontekście obsługi systemów zabezpieczeń pojazdów – takich jak:

• elektroniczne kluczyki,
• immobilizery,
• centralne jednostki sterujące,
• blokowanie nieautoryzowanego użycia
• czy ułatwianie lokalizacji pojazdu, których prawidłowe działanie jest niezbędne dla ochrony auta przed kradzieżą.

Uzyskanie certyfikatu SERMI jest dziś konieczne, aby móc legalnie wykonywać te prace, ponieważ potwierdza on, że warsztat może wykonać taką usługę zgodnie z rygorystycznymi standardami bezpieczeństwa. I co najważniejsze, koncerny motoryzacyjne nie mogą odmówić udzielenia takich informacji ani zażądać od niezależnych warsztatów opłat czy spełnienia dodatkowych wymagań.

Jakie korzyści może przynieść warsztatom uzyskanie certyfikatu SERMI?

Certyfikacja SERMI nie jest obowiązkowa. Staje się jednak konieczna dla tych warsztatów, które chcą poszerzyć zakres swojej działalności o naprawy i obsługę systemów bezpieczeństwa, w tym obsługę zaawansowanych systemów antykradzieżowych. Posiadanie tego certyfikatu umożliwia realizowanie usług na najwyższym poziomie, z zachowaniem pełnego bezpieczeństwa i zgodności z wymogami producentów.

Największą zaletą z uzyskania certyfikatu SERMI jest oczywiście uzyskanie dostępu do danych, które są niezbędne do przeprowadzania wspomnianych wyżej napraw i konserwacji. Co ważne, dostęp do wszystkich informacji serwisowych uzyskuje się dzięki jednej, wspólnej autoryzacji, która obejmuje wiele marek samochodów dostępnych na rynku europejskim. To ułatwia i usprawnia pracę serwisu, eliminując konieczność osobnych dostępów do każdego producenta.

Posiadanie certyfikatu SERMI może też przełożyć się na wzmocnienie wizerunku warsztatu, zwiększając zaufanie klientów. Będą oni mieli pewność, że naprawy są realizowane zgodnie z najwyższymi standardami i najnowszymi regulacjami. Z punktu widzenia organizacji firmy certyfikacja pomaga także usprawnić wewnętrzne procedury i procesy, co może się przełożyć na wzrost efektywności działalności warsztatu.

System SERMI zwiększa również kwestie bezpieczeństwa danych warsztatu, wprowadzając rygorystyczne standardy ochrony przed nadużyciami i nieautoryzowanym dostępem do poufnych informacji serwisowych. Tylko upoważnione i zweryfikowane podmioty mogą korzystać z tych danych, co minimalizuje ryzyko wykorzystywania informacji w nielegalny sposób.

Warto też podkreślić, że proces certyfikacji wiąże się także z podniesieniem kwalifikacji pracowników. Warsztat musi zapewnić pracownikom, którzy mają uzyskać certyfikat SERMI, specjalistyczne szkolenia oraz uzyskanie odpowiednich uprawnień. Bez tego bowiem nie ma gwarancji, że warsztaty i ich pracownicy będą odpowiedzialnie korzystać z danych dotyczących bezpieczeństwa pojazdów.

Proces certyfikacji SERMI: krok po kroku 

Proces uzyskiwania certyfikatu SERMI jest szczegółowo uregulowany i wymaga od warsztatów spełnienia określonych wymogów. Procedura rozpoczyna się od kontaktu niezależnego warsztatu z akredytowaną jednostką certyfikującą (Conformity Assessment Bodies – CAB). Odpowiada ona za weryfikację i zatwierdzanie zgodności zgłaszających się podmiotów z wymaganiami systemu SERMI.

W Polsce status takiej jednostki jako pierwsza (i na razie jedyna) uzyskała DEKRA Certification. Pierwszym krokiem jest pobranie i dokładne wypełnienie kompletnej dokumentacji rejestracyjnej. Dokumenty te należy przesłać do DEKRA Certification na wskazany adres e-mail. Po ich otrzymaniu DEKRA wystawia fakturę za pierwszy etap zlecenia.

Po podpisaniu umowy i dokonaniu opłaty klient udostępnia jednostce certyfikującej wymaganą dokumentację za pośrednictwem dedykowanej platformy I-check. Będzie to centralne miejsce komunikacji i wymiany dokumentów między warsztatem a jednostką certyfikującą. Weryfikacja dokumentów obejmuje dokładne sprawdzenie legalności działania warsztatu, potwierdzenie jego rejestracji, ubezpieczenia działalności i innych aktualnych zezwoleń.

Ponadto weryfikowane są kwalifikacje personelu, w tym kontrolowana jest m.in. przeszłość kryminalna pracowników. Po spełnieniu wszystkich wymagań CAB wydaje cyfrowy certyfikat SERMI. Pozwala on warsztatowi i jego wybranym pracownikom na dostęp do chronionych danych technicznych, które dotyczą systemów bezpieczeństwa pojazdów.

Najpierw certyfikowany jest warsztat, następnie poszczególni, wskazani we wniosku pracownicy otrzymują indywidualne kody dostępu do aplikacji. Będą się nimi posługiwać każdorazowo przy naprawie czy innych czynnościach serwisowych związanych z danym systemem bezpieczeństwa.

Poprzez wspomnianą aplikację certyfikowany pracownik warsztatu będzie uzyskiwał jednorazowy dostęp do informacji o samochodzie poprzez zeskanowanie lub ręczne wprowadzenie jego numeru VIN. Warto zaznaczyć, że pracownik warsztatu utraci swój dostęp w przypadku zmiany miejsca zatrudnienia. W takiej sytuacji będzie musiał uzyskać nowy certyfikat.

Certyfikat SERMI jest ważny przez 5 lat. W tym czasie warsztat podlega przynajmniej jednej anonimowej, niezapowiedzianej inspekcji, której celem jest weryfikacja zgodności z wymogami systemu. Inspekcja ta ma na celu potwierdzenie, że warsztat nie tylko spełnia ustalone standardy na papierze, lecz także w praktyce realizuje wysokie wymogi bezpieczeństwa i jakości usług.

W określonych sytuacjach (np. gdy podczas wcześniejszej inspekcji stwierdzono niezgodności, wpłynęły skargi na warsztat lub pracownika) może zostać przeprowadzona inspekcja dodatkowa. Jej celem jest wyjaśnienie nieprawidłowości i potwierdzenie, że warsztat i pracownik spełniają wymogi systemu SERMI.

Wyzwania związane z uzyskaniem certyfikatu SERMI

O uzyskanie certyfikatu SERMI może starać się każdy warsztat, jednak niektóre wymogi mogą okazać się zbyt dużymi barierami, zwłaszcza dla najmniejszych firm. Krzysztof Skrzypczak, przedstawiciel techniczno-handlowy z Działu Wyposażenia Warsztatowego w HELLA Polska, wymienia najważniejsze wymogi formalno-administracyjne, które są niezbędne do pozytywnego przejścia procesu certyfikacji:

MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE

Ludzie i komentarze

Zdaniem EXPERTa: Kamil Broncel, starszy specjalista ds. techniczno-handlowych w Texa

Poznaj zdanie EXPERTa: Kamil Broncel, starszy specjalista ds. techniczno-handlowych w Texa, opowiada o SERMI.

Ludzie i komentarze

Zdaniem EXPERTa: Krzysztof Skrzypczak, przedstawiciel techniczno-handlowy z Działu Wyposażenia Warsztatowego w HELLA Polska

Poznaj zdanie EXPERTa: Krzysztof Skrzypczak, przedstawiciel techniczno-handlowy z Działu Wyposażenia Warsztatowego w HELLA Polska, opowiada o SERMI. 

Ludzie i komentarze

Zdaniem EXPERTa: Wojciech Jagodziński, Dyrektor Handlowy Wyposażenia Warsztatów i Akcesoriów w Inter Cars

Poznaj zdanie EXPERTa: Wojciech Jagodziński, Dyrektor Handlowy Wyposażenia Warsztatów i Akcesoriów w Inter Cars.

 

• obowiązkowe ubezpieczenie OC (min. 1 mln euro za szkody osobowe i 0,5 mln euro za szkody majątkowe),
• certyfikacja tylko dla pracowników zatrudnionych na umowę o pracę i z zaświadczeniem o niekaralności,
• uzyskanie indywidualnego certyfikatu dla każdego pracownika,
• konieczność przechowywania dokumentacji napraw do 5 lat,
• ryzyko utraty certyfikatu m.in. za działania wpływające na emisję spalin lub bezpieczeństwo (np. chiptuning, usuwanie immobiliserów).

Proces certyfikacji SERMI wiąże się też z kosztami. Uzyskanie certyfikatu dla warsztatu (i jednego pracownika) kosztuje 3499 zł netto, natomiast za każdego kolejnego pracownika trzeba będzie zapłacić dodatkowo 1099 zł. Do tego należy doliczyć koszt inspekcji (1500 zł) i ewentualnie koszt inspekcji dodatkowej (2000 zł). Trzeba też pamiętać o ewentualnych inwestycjach w sprzęt IT:

• komputer diagnostyczny,
• stabilny internet,
• zabezpieczenia cyfrowe,
• urządzenia podtrzymujące napięcie.

Mogą one zwiększyć koszt całego procesu do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

– Fragmentacja wymagań producentów i złożoność procesu certyfikacji nadal są istotnym wyzwaniem dla warsztatów w Polsce. Do tego producenci wciąż różnicują zakres udostępnianych danych, co utrudnia przejrzystość i planowanie prac – mówi Krzysztof Skrzypczak. I dodaje, że wokół tematu SERMI narosło wiele mitów, często powielanych w mediach społecznościowych. Warto więc sięgać do sprawdzonych źródeł, np. dedykowanych stron internetowych DEKRA Certification czy Hella Gutmann. Poznaj zdanie EXPERTa z HELLA. 

Kamil Broncel, starszy specjalista ds. techniczno-handlowych w firmie Texa, zwraca uwagę, że na chwilę obecną warsztaty niezależne nie odczuwają jeszcze istotnych trudności związanych z brakiem certyfikatu SERMI. W przeważającej większości bowiem obsługują pojazdy pogwarancyjne, które nie podlegają wymogom tego systemu. 

– Nawet w przypadku świadczenia usług dotyczących pojazdów objętych gwarancją są to zazwyczaj czynności ekploatacyjne, takie jak wymiana opon (w tym obsługa systemów TPMS), serwis klimatyzacji czy inne rutynowe naprawy, które nie wymagają dostępu do chronionych danych objętych regulacjami SERMI. W związku z tym na obecnym etapie wdrażania systemu wpływ jego wymogów na codzienną działalność warsztatów pozostaje ograniczony – wyjaśnia Kamil Broncel.

Jednocześnie dodaje, że warto jednak pamiętać, że wszyscy, którzy prowadzą prace przy systemach odpowiedzialnych za zabezpieczenie pojazdu i dostęp do niego (czyli np. kodowanie kluczyków, wymianę zamków czy wymianę sterowników odpowi dzialnych za rozruch pojazdu) będą musieli się przygotować na uzyskanie tego certyfikatu. Bez niego bowiem przeprowadzenie wymienionych prac będzie niemożliwe do wykonania w legalny sposób.

– Z naszego punktu widzenia dostęp do danych diagnostycznych jest ujednolicony, tak aby użytkownik nie odczuł różnicy w komunikacji diagnostycznej między pojazdami. Nie wykluczamy jednak, że na drodze rozwoju naszego oprogramowania w przyszłości natrafimy na funkcje diagnostyczne, które mogą być zablokowane certyfikatem SERMI. Wówczas również i od naszych klientów będzie wymagane posiadanie wspomnianego certyfikatu – dodaje przedstawiciel firmy Texa. Poznaj zdanie EXPERTa z TEXA. 

Warsztaty mogą liczyć na wsparcie 

Proces certyfikacji SERMI, choć nie jest specjalnie skomplikowany, może jednak przysporzyć pewnych problemów właścicielom warsztatów, a z pewnością zabierze cenny czas. Dlatego też firma Inter Cars oferuje kompleksowe wsparcie swoim partnerom w uzyskaniu tego certyfikatu.

– Pomagamy w przygotowaniu do certyfikacji SERMI, dostarczamy sprzęt i wiedzę, organizujemy szkolenia oraz oferujemy usługę zdalnej diagnozy z użyciem narzędzi OEM (oferta Repairify – AS-TECH w Inter Cars) – mówi Wojciech Jagodziński, dyrektor handlowy wyposażenia warsztatów i akcesoriów w Inter Cars. – Wspieramy warsztaty niezależnie (zarówno w zakresie hardware'u, jak i legislacji), nie ograniczając dostępu do usług, a wręcz przeciwnie. 

Według Wojciecha Jagodzińskiego SERMI może być punktem wyjścia do budowania głębszych relacji z warsztatami, które chcą rozwijać ofertę o usługi zabezpieczeń (np. kodowanie kluczy, sterowniki immobilizera). – Dla wielu to nowość, dlatego wspieramy warsztaty sprzętowo, szkoleniowo i formalnie, stając się realnym partnerem technologicznym – dodaje specjalista z Inter Cars. Poznaj zdanie EXPERTa z Inter Cars. 

– Hella Gutmann ma własny certyfikat SERMI, ponieważ potrzebuje dostępu do danych producentów w ramach usług, takich jak infolinia techniczna czy macs-Remote – tłumaczy Krzysztof Skrzypczak i kontynuuje: – Jako dostawca usług, który działa w imieniu warsztatów Hella Gutmann musi spełniać wymogi tzw. autoryzacji łańcuchowej. Zarówno pracownik Hella Gutmann, jak i pracownik warsztatu muszą mieć ważny certyfikat SERMI w przypadku np. kodowania kluczy lub modułów immobilisera albo uzyskiwania schematów lub instrukcji demontażu elementów zabezpieczeń.

I choć certyfikaty SERMI to obecnie „gorący temat”, trzeba mieć świadomość, że obejmują one tylko pewien niewielki wycinek działalności warsztatowej. Kamil Broncel podkreśla, że oprogramowanie diagnostyczne Texa w związku z wprowadzeniem systemu SERMI nie wymaga modyfikacji, ponieważ jego funkcjonalność nie wchodzi w zakres regulacji objętych tym systemem. Użytkownicy tych urządzeń mają dostęp do pełnej funkcjonalności testera niezależnie od posiadania certyfikatu SERMI.

– W Texa nieustannie monitorujemy zmiany w przepisach i standardach branżowych, aby zapewnić pełną zgodność naszych produktów z obowiązującymi regulacjami – podkreśla Kamil Broncel. I dodaje: – Warto też pamiętać, aby nie mylić funkcji zabezpieczonych certyfikatem SERMI, odpowiedzialnych za zabezpieczenie czy też rozruch pojazdu od zabezpieczenia pojazdu przez cyberatakami lub nieuprawnionym dostępem, czyli tzw. SGW. Texa na drodze umów z producentami pojazdów odblokowuje samochody osobowe i dostawcze wyposażone w SGW, potocznie zwane bramkami diagnostycznymi. Tutaj również warto podkreślić, że nasi klienci mogą spać spokojnie, bo odblokowanie bramek odbywa się niezależnie od posiadania certyfikatu SERMI.

Zachodząca obecnie transformacja cyfrowa stawia przed branżą warsztatową spore wyzwania związane przede wszystkim z pozyskiwaniem danych. Już w najbliższej przyszłości może być to kluczowy aspekt z punktu widzenia rozwoju rynku warsztatów samochodowych. System certyfikacji SERMI jest rozwiązaniem, które pokazuje, że niezależne warsztaty mogą liczyć na wsparcie właśnie w tak drażliwych kwestiach, jak pozyskiwanie danych niezbędnych do wykonywania określonych czynności serwisowych.

Na rynku niemieckim, na którym system certyfikacji SERMI funkcjonuje od kwietnia 2024 r., wydano do tej pory ponad 4000 certyfikatów. Okazuje się jednak, że wiele małych i niezależnych warsztatów całkowicie zrezygnowało z ubiegania się o akredytację do tego systemu. Może to prowadzić do dalszej konsolidacji rynku, a jednocześnie do eliminowania z niego najmniejszych i najsłabszych graczy.

Źródło: Materiały redakcyjne