Systemy ADAS – 5 wyzwań dla współczesnych warsztatów
AdobeStock_Sergey RyzhovZaawansowane Systemy Wspomagania Kierowcy (Advanced Driver Assistance Systems, ADAS) na dobre zadomowiły się w europejskiej i polskiej motoryzacji. Od lipca 2022 r., zgodnie z unijnym rozporządzeniem, każde nowo homologowane auto musi być wyposażone w system ostrzegania przed niezamierzoną zmianą pasa ruchu oraz inne wybrane systemy ADAS. Co więcej, od maja 2024 r. wszystkie nowe samochody sprzedawane na terenie Unii Europejskiej muszą posiadać szereg systemów ADAS. Ta regulacyjna rewolucja stawia przed warsztatami samochodowymi w Polsce szereg nowych wyzwań technologicznych i organizacyjnych.
Powiązane firmy
- Jak rozwija się rynek ADAS? Wyzwania stojące przed warsztatami. Poznaj wymogi przestrzenne i organizacyjne.
- Najważniejsze systemy ADAS oraz sytuacje wymagające kalibracji.
- 3 praktyczne strategie dla warsztatów, które chcą się realizować w segmencie ADAS.
Systemy wspomagania kierowcy przeszły w ostatnich latach dynamiczną ewolucję. O tym, jak zmienił się ten segment rynku, opowiada Piotr Sendor, Regionalny Kierownik Sprzedaży w Robert Bosch Sp. z o.o.:
– Zaawansowane systemy wspomagania kierowcy (ADAS) to grupa tzw. asystentów czuwających nad bezpieczeństwem pasażerów pojazdu. Od zastosowania pierwszych aktywnych tempomatów w samochodach minęło już ćwierć wieku, ale nadal ten zbiór systemów bezpieczeństwa zalicza się do zaawansowanych – słusznie, bo ulegają one nieustannym modyfikacjom. Radary pracują precyzyjniej, kamery w coraz wyższych rozdzielczościach obserwują drogę i lepiej rozpoznają obiekty, a uzupełnieniem informacji o otoczeniu jest LIDAR, który skanuje obszar wokół samochodu światłem podczerwonym. Z tych i innych czujników korzystają „asystenci”, czyli programy pracujące w coraz wydajniejszych komputerach w samochodzie.
ADAS to nie pojedyncze rozwiązania, ale złożone zespoły współpracujących ze sobą elementów. Wśród najpopularniejszych rozwiązań ADAS warto wymienić: system awaryjnego hamowania (AEB), który automatycznie inicjuje hamowanie w sytuacjach zagrożenia, aktywny tempomat adaptacyjny (ACC) dostosowujący prędkość do poprzedzającego pojazdu, asystent utrzymania pasa ruchu (LKA) korygujący tor jazdy, a także systemy monitorowania martwego pola (BSM) ostrzegające przed niewidocznymi w lusterkach pojazdami. Nie można również pominąć automatycznych świateł drogowych przełączających się stosownie do warunków, systemów rozpoznawania znaków drogowych (TSR) oraz coraz bardziej zaawansowanych asystentów parkowania, które stopniowo przejmują kontrolę nad manewrowaniem w ciasnych przestrzeniach.
Rynek ADAS – dynamiczny rozwój z globalnymi perspektywami
Globalny rynek systemów ADAS wykazuje imponującą dynamikę wzrostu. W 2024 r. jego wartość szacowało się na poziomie między 37 a 43 miliardów dolarów, z prognozami osiągnięcia ok. 74 mld USD do 2030 r., przy średniorocznym tempie wzrostu wynoszącym ponad 14%. Rynek europejski, kluczowy segment globalnego rynku ADAS, również rośnie w zawrotnym tempie. W 2023 r. jego wartość szacowano na 7 mld USD, a prognozy przewidują wzrost do ok. 25 mld USD do 2030 r., przy średniorocznym tempie wzrostu wynoszącym imponujące 17,5% w latach 2025-2030. Liderem rynku europejskiego są Niemcy, posiadające największy udział w rynku.
Wyzwanie 1: inwestycje w specjalistyczny sprzęt
Jednym z największych wyzwań stojących przed warsztatami jest konieczność inwestycji w drogie, zaawansowane technologicznie urządzenia diagnostyczne i kalibracyjne. Problem potęguje brak jednolitego standardu dla kalibracji ADAS wśród producentów pojazdów.
Krzysztof Wiśniewski, właściciel firmy CARTEC, przedstawia rzeczywiste koszty oraz perspektywę zwrotu z inwestycji:
– Sprzęt do diagnostyki i kalibracji ADAS to koszt rzędu 30 000 – 50 000 zł. Średniej wielkości warsztat posiadający takie fundusze najpierw zainwestuje w sprzęt, który zwróci się szybko tzn. dźwigniki samochodowe czy urządzenie do kontroli i regulacji geometrii. Jeśli podejmie ryzyko biznesowe i kupi sprzęt do diagnostyki oraz kalibracji ADAS to czas zwrotu inwestycji zapewne zamknie się w okresie 2-3 lat. Niezwykle istotnym aspektem jest wiarygodność techniczna warsztatu posiadającego tego typu sprzęt. Obiekt taki może określać się mianem: „innowacyjnego i kompetentnego, w pełni zdolnego do obsługi nowoczesnych pojazdów”. Jest to wartość dodana, która pomimo, że w zakresie finansowym procentuje dopiero po czasie, to pozytywnie wpływa na jego ocenę przez klientów.
Producenci sprzętu diagnostycznego dostrzegają obawy warsztatów związane z wysokimi kosztami inwestycji i oferują rozwiązania dostosowane do ich możliwości. Piotr Sendor z firmy Bosch wyjaśnia:
– Urządzenie Bosch DAS 3000 już w wersji podstawowej pozwala na obsługę większości marek w zakresie kalibracji przednich czujników (kamera/radar). Oprogramowanie urządzenia jest bezpłatne i pozwala na pracę z innymi posiadanymi testerami. Jednocześnie zachęcam do posiadania testera Bosch KTS z oprogramowaniem ESItronic, bo zapewnia on szerokie pokrycie funkcji kalibracyjnych (również dynamicznych „na drodze”), umożliwia korzystanie z oprogramowania producenta samochodu do aktualizacji sterownika (również w usłudze Zdalnej Diagnozy) oraz sprawnie odblokowuje zabezpieczone gniazda diagnostyczne bez dodatkowych opłat.
Z kolei Mariusz Juraś, Dyrektor Handlowy w firmie Italcom Sp. z o.o., podkreśla zalety rozwiązań firmy AUTEL:
– Rozwiązania firmy AUTEL są projektowane z myślą o uniwersalności i kompatybilności z szeroką gamą pojazdów różnych marek. Dzięki temu warsztaty mogą obsługiwać różnorodne modelFe samochodów bez potrzeby inwestowania w dedykowane urządzenia dla każdej marki. Na przykład MaxiSys Ultra S2 to zaawansowany tester diagnostyczny, który w połączeniu z zestawem kalibracyjnym oferuje kompleksową diagnostykę systemów ADAS oraz innych układów pojazdu. Z kolei MaxiSys MS906 Max to wszechstronne narzędzie diagnostyczne, w bardzo korzystnej cenie, które łączy w sobie funkcje testera i tabletu, oferując mobilność i łatwość obsługi.
Wyzwanie 2: Wymogi przestrzenne i organizacyjne
Procedury kalibracji systemów ADAS wymagają odpowiednich warunków i przestrzeni roboczej. Niektóre systemy potrzebują pomieszczenia o powierzchni nawet 50 m², co może być problematyczne dla warsztatów działających w mniejszych lokalach.
Arkadiusz Raczyński, Ekspert ds. szkoleń i wsparcia technicznego w ZF Aftermarket, podkreśla wymogi przestrzenne dla prawidłowej kalibracji:
– Warsztat, który chce mieć w ofercie usługę kalibracji kamer i radarów ADAS powinien spełniać odpowiednie warunki lokalowe, posiadać wystarczającą ilość miejsca przed, za i z boków samochodu, a podłoga w warsztacie musi być wypoziomowana. Zatem aby prawidłowo przeprowadzić kalibrację kamer i radarów, warsztat musi posiadać właściwe zaplecze techniczne i lokalowe, być wyposażony w sprzęt oraz powinien zadbać o przeszkolenie i odpowiednią świadomość techniczną mechaników prowadzących kalibrację.
Na rynku pojawiają się jednak innowacyjne rozwiązania, które dzięki nowoczesnym technologiom pozwalają przeprowadzić kalibrację nawet w mniejszych pomieszczeniach o powierzchni ok. 30 m². Przykładem jest technologia TargetLess, która zastępuje fizyczne wzorniki kalibracyjne cyfrowymi obrazami wyświetlanymi na ekranie LCD.
Wyzwanie 3: Kompetencje personelu i szkolenia
Obsługa systemów ADAS wymaga od pracowników warsztatów nowych kompetencji, wykraczających daleko poza tradycyjne umiejętności mechaniczne. Konieczna jest znajomość zasad działania elektronicznych systemów wspomagania kierowcy, procedur diagnostycznych specyficznych dla różnych producentów, umiejętności interpretacji danych diagnostycznych oraz prawidłowej kalibracji czujników i kamer.
Konrad Goławski, Doradca Techniczno-Handlowy w Dziale Wyposażenia Warsztatowego Hella Polska, opisuje wsparcie oferowane warsztatom w zakresie szkoleń:
– W Hella Gutmann kompleksowo wspieramy warsztaty w szkoleniu personelu do obsługi systemów ADAS. W ramach HELLA Academy oferujemy certyfikowane szkolenia stacjonarne i online, a także nowoczesne narzędzia do kalibracji, takie jak CSC-Tool SE, CSC-Tool Digital oraz CSC-Tool Mobile. Dzięki usłudze macsRemote zapewniamy również zdalne wsparcie techniczne warsztatom, które napotykają trudności w dostępie do niektórych systemów pojazdów. Nasze szkolenia są elastyczne, dostosowane do potrzeb mechaników w całej Polsce, a nasi przedstawiciele zawsze chętnie służą pomocą w wyborze odpowiedniej formy wsparcia.
Arkadiusz Raczyński z ZF Aftermarket uzupełnia temat szkoleń:
– Firma ZF Aftermarket od lat wspiera warsztaty i mechaników w rozwoju kompetencji w ramach konceptu warsztatowego ZF [pro]Tech. W ofercie szkoleń teoretyczno-praktycznych konceptu oferujemy kurs Systemy wspomagające kierowcę – ADAS, w ramach którego uczestnicy zapoznają się z funkcją obecnych systemów wspomagających kierowcę i ich współdziałaniem w pojeździe. Podczas części praktycznej mechanicy wykonują prace serwisowe związane z kalibracją kamery i radaru oraz rozwiązaniem symulowanych usterek, uniemożliwiających poprawną kalibrację.
Wyzwanie 4: Procedury kalibracyjne i najczęstsze błedy
Kalibracja systemów ADAS to proces precyzyjny i czasochłonny. Każdy producent pojazdów ma własne procedury, których należy ściśle przestrzegać.
Konrad Goławski z firmy Hella wskazuje na najczęstsze błędy popełniane podczas kalibracji:
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
– Najczęstszym błędem jest zaniedbanie kalibracji ADAS po pracach warsztatowych, zwłaszcza po regulacji geometrii kół czy demontażu/montażu kamer i radarów. To kluczowe dla prawidłowego działania systemów bezpieczeństwa. Warsztaty często próbują wykonywać kalibracje bez odpowiednich narzędzi, a także pomijają przeprowadzenie kompleksowej diagnostyki pojazdu pod kątem usterek i nieprawidłowości montażu czujników ADAS. Uniknięcie tych błędów wymaga bezwzględnego przeprowadzania kalibracji z użyciem specjalistycznego sprzętu po każdej ingerencji w system ADAS lub jego komponenty, poprzedzonej dokładną diagnostyką. To jedyna droga do zapewnienia precyzji i bezpieczeństwa.
Kalibracja systemów ADAS jest niezbędna w wielu sytuacjach warsztatowych. Po wymianie szyby przedniej z zamontowaną kamerą układ wymaga bezwzględnej rekalibracji, by zapewnić prawidłowe odczyty z kamery. Podobnie jest po jakichkolwiek ingerencjach w układ zawieszenia: czy to regulacji, czy wymianie jego elementów.
- Również naprawy blacharskie po kolizjach drogowych, szczególnie w obszarach montażu czujników, wymagają ponownego ustawienia systemów. Interwencje w układzie kierowniczym, takie jak wymiana przekładni czy końcówek drążków, to kolejne sytuacje wymagające weryfikacji działania ADAS. Nawet pozornie prozaiczna czynność jak wymiana opon, jeśli wiąże się ze zmianą rozmiaru, może wpłynąć na geometrię pojazdu i wymagać korekty parametrów systemów wspomagających.
Wyzwanie 5: Strategie cenowe i świadomość klientów
Jednym z istotnych wyzwań stojących przed warsztatami jest ustalenie odpowiednich cen za usługi związane z ADAS. Z jednej strony ceny muszą pokrywać wysokie koszty sprzętu i szkoleń, z drugiej – być akceptowalne dla klientów.
Krzysztof Wiśniewski z firmy CARTEC przedstawia realia rynkowe w tym zakresie:
– Trudno jest mówić o strategii cenowej dla usługi, która jest uznawana przez klientów jako zbędny koszt. Usługa powinna być przeprowadzana po każdej wymianie szyby, po każdej regulacji geometrii, że nie wspomnę o kolizji drogowej. W takiej sytuacji każdy samochód wyposażony w systemy wspierania kierowców ADAS powinien być skierowany do warsztatu specjalistycznego posiadającego odpowiednie przyrządy do wykonywania kontroli i kalibracji czujników ADAS.
Niestety tak się nie dzieje. Warsztaty ASO i specjalistyczne blacharnie posiadają tego typu sprzęt, ponieważ taki jest wymóg importerów samochodów i firm ubezpieczeniowych w przypadku kolizji. W pozostałych przypadkach żaden warsztat nie wykona usługi w kwocie 400 – 500 zł bez zgody klienta.
Z kolei Arkadiusz Raczyński z firmy ZF Aftermarket zwraca uwagę na zmieniające się oczekiwania klientów:
– W kontekście pojazdów wyposażonych w systemy ADAS, klienci oczekują przede wszystkim kompleksowego serwisu i całościowego zaopiekowania się ich samochodem. Oznacza to, że po naprawie blacharskiej, wymianie zderzaka, szyby przedniej, lusterek bocznych – czyli podzespołów, na których są umieszczone czujniki i kamery systemu ADAS, warsztat w ramach usługi dokona również profesjonalnej kalibracji kamer i radarów.
Najważniejsze systemy ADAS i sytuacje wymagające kalibracji
Kluczowe systemy ADAS:
- System awaryjnego hamowania (AEB);
- Adaptacyjny tempomat (ACC);
- Asystent utrzymania pasa ruchu (LKA);
- System monitorowania martwego pola (BSM);
- Rozpoznawanie znaków drogowych (TSR);
- Asystent parkowania (PA).
Kiedy kalibrować systemy ADAS:
- Po wymianie szyby przedniej;
- Po regulacji lub wymianie zawieszenia;
- Po naprawie elementów układu kierowniczego;
- Po kolizji;
- Po wymianie kamer lub czujników;
- Po zmianach w geometrii pojazdu.
Trendy i perspektywa rozwoju
Systemy ADAS będą odgrywać coraz większą rolę w motoryzacji. Dla warsztatów oznacza to zarówno wyzwanie, jak i szansę na rozwój. Mariusz Juraś z firmy Italcom przedstawia nadchodzące innowacje w zakresie sprzętu diagnostycznego:
– W nadchodzących latach możemy oczekiwać dalszego rozwoju technologii diagnostycznych ADAS, skupiającego się na integracji sztucznej inteligencji (AI) oraz zaawansowanych algorytmów analizy danych. Przykładem takiego kierunku jest rozwój systemów wykorzystujących sieci neuronowe i algorytmy uczenia maszynowego do bardziej precyzyjnej analizy danych z czujników pojazdu, co pozwala na szybsze i dokładniejsze diagnozowanie usterek oraz kalibrację systemów ADAS.
Dodatkowo, rosnące znaczenie będzie miała miniaturyzacja urządzeń oraz ich mobilność, co umożliwi łatwiejsze przeprowadzanie diagnostyki w różnych warunkach warsztatowych.
Przyszłość rynku ADAS będzie kształtowana przez kilka kluczowych trendów technologicznych. Na pierwszy plan wysuwa się dalsza integracja sztucznej inteligencji (AI) i uczenia maszynowego (ML), które pozwolą systemom na podejmowanie bardziej inteligentnych decyzji w czasie rzeczywistym.
Równolegle trwa intensywny rozwój technologii czujników, obejmujący LiDAR-y o wyższej rozdzielczości, radary i kamery 4D, które zapewnią jeszcze dokładniejsze mapowanie otoczenia.
Coraz większą rolę odgrywają też zaawansowane systemy monitorowania kierowcy (DMS) oparte na AI, które śledzą poziom zmęczenia i rozproszenia uwagi. Istotnym elementem ewolucji ADAS staje się również wykorzystanie map o wysokiej rozdzielczości oraz integracja łączności 5G oraz technologii V2X (Vehicle-to-Everything), umożliwiających szybką wymianę danych między pojazdami, infrastrukturą drogową i chmurą.
3 praktyczne strategie dla warsztatów
Każdy warsztat musi indywidualnie ocenić swoją sytuację rynkową i finansową przed podjęciem decyzji o wejściu w segment usług związanych z ADAS. Analiza lokalnego zapotrzebowania, dostępnych zasobów oraz długoterminowej wizji rozwoju biznesu powinna determinować wybór odpowiedniej strategii. W praktyce warsztatom oferującym usługi związane z ADAS dostępne są dwie główne ścieżki rozwoju.
1. Inwestycje stopniowe
Dla mniejszych warsztatów rozsądnym rozwiązaniem może być stopniowe wprowadzanie usług związanych z ADAS, począwszy od najpopularniejszych marek pojazdów w danym regionie. Pozwala to rozłożyć koszty inwestycji w czasie i budować kompetencje zespołu krok po kroku. Ta strategia wymaga dokładnego planowania zakupów sprzętowych oraz systematycznych szkoleń kadry, ale daje pełną niezależność i możliwość kompleksowej obsługi klientów.
2. Współpraca z wyspecjalizowanymi centrami
Alternatywą dla samodzielnej inwestycji w sprzęt do kalibracji ADAS jest nawiązanie współpracy z wyspecjalizowanymi centrami kalibracji. Taki model pozwala mniejszym warsztatom oferować kompleksowe usługi bez ponoszenia pełnych kosztów inwestycji. Warsztaty mogą skupić się na swojej podstawowej działalności, zlecając bardziej specjalistyczne procedury partnerom dysponującym odpowiednim zapleczem.
3. Specjalizacja i edukacja klientów
Niezależnie od wybranej drogi, kluczowym elementem sukcesu jest specjalizacja i konsekwentna edukacja klientów na temat znaczenia prawidłowej kalibracji systemów ADAS dla ich bezpieczeństwa. Klienci muszą zrozumieć, że kalibracja po określonych naprawach nie jest opcjonalnym dodatkiem, lecz niezbędnym warunkiem zapewnienia poprawnego działania systemów bezpieczeństwa w ich pojazdach.
ADAS przyszłości – gotowi na technologiczną rewolucję?
Systemy ADAS stanowią technologiczną rewolucję w motoryzacji, która znacząco wpływa na działalność warsztatów samochodowych. Wyzwania związane z obsługą tych systemów – od inwestycji w sprzęt, przez szkolenia personelu, po edukację klientów – wymagają od właścicieli warsztatów strategicznego podejścia i gotowości do adaptacji. Warsztaty, które szybciej dostosują się do nowych realiów technologicznych, mogą nie tylko przetrwać w zmieniającym się otoczeniu rynkowym, ale także zbudować przewagę konkurencyjną.
Rosnąca liczba pojazdów wyposażonych w systemy ADAS oznacza rosnący rynek usług związanych z ich diagnostyką, naprawą i kalibracją. Przyszłość warsztatów samochodowych w Polsce jest nierozerwalnie związana z zaawansowanymi technologiami, a umiejętność adaptacji do tych zmian będzie kluczowym czynnikiem sukcesu w branży motoryzacyjnej.
Źródło: Materiały redakcyjne
