Aftermarket 2.0 – wyzwania i szanse dla uczestników rynku części zamiennych
AdobeStock_phantom1311Branża motoryzacyjna w Polsce, odpowiadająca za 8% PKB, stanowi jedną z największych gałęzi gospodarki, zatrudniając ponad 201 tys. osób przy produkcji i 125 tys. w handlu pojazdami. W 2024 r. w Polsce zarejestrowano blisko 552 tys. nowych aut osobowych, co stanowi wzrost o 16% w porównaniu z rokiem poprzednim. Ten wzrost ma bezpośrednie przełożenie na rynek części zamiennych, który musi dostosowywać się do zmieniającego się parku samochodowego i nowych wymagań konsumentów w zakresie mobilności.
Powiązane firmy
- Z czym obecnie boryka się branża motoryzacyjna? Nałożone przez USA 25-procentowe cła na samochody i części do samochodów importowane do tego kraju, silna presja ze strony chińskich producentów, niepewność geopolityczna czy też problem z marżami przez ciągle rosnące koszty produkcji pogarszają perspektywy przemysłu motoryzacyjnego – co jest największym wyzwaniem dla uczestników rynku?
- W 2025 r. koncerny będą mierzyć się z zaostrzonymi normami emisji spalin CO2 wynikającymi z pakietu Fit for 55, co przełoży się na możliwe podniesienie cen nowych samochodów i wpłynie na dynamikę całego sektora. Poznaj szczegóły dotyczące ekologicznych restrykcji.
- Sytuacja polskiej motoryzacji na tle globalnych zmian oraz wyzwań. Poznaj opinie EXPERTów z różnych firm.
Polski rynek części zamiennych jest integralną częścią europejskiego ekosystemu motoryzacyjnego, który w ostatnich latach przeszedł znaczącą transformację. Według danych z raportu „Revenue Growth of European Auto Parts Dealers 2012-2023”, europejski rynek części zamiennych wykazał wzrost z ok. 25,74 mld euro w 2012 r. do 56,68 mld euro w 2023 r., co przekłada się na średnia roczny wskaźnik wzrostu (CAGR) na poziomie 7,2%. Ten stały wzrost był napędzany przez zwiększającą się i starzejącą flotę pojazdów, postęp technologiczny oraz rosnący popyt na części zamienne w całej Europie.
Polska zajmuje w tym systemie szczególne miejsce, będąc szóstym co do wielkości rynkiem pod względem wartości rynku wtórnego w Europie. Co istotne, potencjał polskiego rynku rośnie szybciej niż w krajach Europy Zachodniej, co tworzy atrakcyjne możliwości dla podmiotów działających w sektorze.
Andrzej Chmielewski, Specjalista ds. Produktowo-Technicznych KYB Europe sp. z o.o. Oddział w Polsce, zwraca uwagę na znaczenie wieku parku samochodowego w kontekście segmentu, którym firma funkcjonuje: – W Polsce mamy obecnie ponad 20 mln użytkowanych samochodów – ich średnia wieku to ok. 15 lat. Rozwój technologiczny wymusza na producentach pojazdów wprowadzanie coraz nowszych rozwiązań znacznie poprawiających bezpieczeństwo i komfort jazdy. Mimo, iż w autach poprzedniej generacji zawieszenia nie mają skomplikowanej konstrukcji, nie możemy zapominać o ich nowszych wersjach z półaktywnymi i aktywnymi układami zawieszeń.
Poznaj zdanie EXPERTa z firmy KYB Europe sp. z o.o. Oddział w Polsce.
Wzrost rynku napędzany jest przez kilka kluczowych czynników. Przede wszystkim, starzenie się parku samochodowego generuje zwiększony popyt na części i usługi naprawcze. Jednocześnie, 16-procentowy wzrost rejestracji nowych aut wpływa na strukturę popytu, zwiększając zapotrzebowanie na części do nowszych modeli pojazdów. Te 2 przeciwstawne trendy stawiają przed dystrybutorami wyzwanie w zakresie odpowiedniego zbilansowania oferty produktowej.
Istotnym trendem jest również postępująca elektryfikacja floty – w 2024 r. zarejestrowano 280 tys. pojazdów z napędami alternatywnymi, co stanowi wzrost o 27% rok do roku. Ta transformacja stopniowo zmienia charakter zapotrzebowania na części zamienne.
Michał Głażewski, Dyrektor ds. zarządzania siecią warsztatów i zespołem technicznym ZF Aftermarket, podkreśla przygotowania branży do tej transformacji: – Koncern ZF przygotowuje się do obsługi rynku części zamiennych do pojazdów elektrycznych i hybrydowych poprzez stopniowe wprowadzanie komponentów stosowanych w pierwszym montażu na rynek aftermarketowy. Oferujemy części do naprawy elektrycznych osi napędowych oraz hybrydowej skrzyni biegów ZF 8P, do której dedykowane są specjalistyczne oleje i filtry. Ponadto stworzyliśmy klocki hamulcowe TRW Electric Blue, zoptymalizowane pod kątem pojazdów elektrycznych, a także zintegrowany system hamulcowy IBS, który wkrótce trafi na rynek aftermarketowy.
Poznaj zdanie EXPERTa z firmy ZF Aftermarket.
Główni gracze i struktura rynku dystrybucji części zamiennych
Rynek dystrybucji części zamiennych w Europie, w tym w Polsce, charakteryzuje się rosnącą koncentracją. Dziesięć wiodących firm z branży zwiększyło swoje przychody z 6,6 mld euro w 2012 r. do 24,5 mld euro w 2023 r., osiągając CAGR na poziomie 12,7%, podczas gdy mniejsi dystrybutorzy osiągnęli CAGR na poziomie 4,8% – co wskazuje na korzyści płynące ze skali działalności.
Na polskim rynku dominującą pozycję zajmuje Inter Cars, który jest nie tylko liderem krajowym, ale również trzecim co do wielkości dystrybutorem w Europie, ustępując jedynie LKQ Europe i GPC Europe. Firma zastosowała unikatową strategię internacjonalizacji bez silnego opierania się na przejęciach, budując silne struktury lokalne w krajach Europy Wschodniej. Drugim istotnym graczem jest Auto Partner, który w ostatnich latach poczynił znaczące postępy. Na rynku działają również Moto-Profil (grupa zrzeszająca hurtownie ProfiAuto) czy firmy będące częścią międzynarodowych grup, jak Elit (Grupa LKQ Europe).
Koncentracja rynku w Europie wykazuje znaczne różnice geograficzne. W mniejszych krajach trzej najwięksi gracze kontrolują nawet do 80% rynku, podczas gdy w większych krajach, jak Niemcy, Francja czy Hiszpania, udział czołowych graczy sięga zaledwie 12% rynku.
Kanały dystrybucji części zamiennych
System dystrybucji części zamiennych w Polsce tworzy złożoną sieć podmiotów działających na różnych poziomach łańcucha dostaw. Model dystrybucji obejmuje importerów i krajowych producentów części, którzy stanowią pierwszą linię dostaw. Dystrybutorzy ogólnopolscy posiadają rozbudowaną infrastrukturę logistyczną, w tym centralne magazyny i sieci filii. Hurtownie regionalne i lokalne zapewniają dostęp do części w mniejszych ośrodkach, oferując wartość dodaną w postaci szybkiej dostawy i personalizacji usług. Na końcu łańcucha znajdują się punkty sprzedaży detalicznej.
Równolegle do tradycyjnych kanałów dystrybucji, istotnym trendem jest rozwój sieci warsztatowych, często stanowiących integralną część strategii największych dystrybutorów. Inter Cars rozwija sieci Q-Service i Perfect Service, Auto Partner współpracuje z siecią MaXserwis, a Moto-Profil rozwija sieć ProfiAuto Serwis. Przynależność do takiej sieci oferuje warsztatom liczne korzyści, wykraczające poza kwestie handlowe – obejmują one wsparcie marketingowe, szkolenia techniczne i dostęp do specjalistycznych narzędzi diagnostycznych.
Nowoczesne kanały dystrybucji części zamiennych
Rewolucja cyfrowa fundamentalnie zmienia tradycyjny model dystrybucji części zamiennych. Platformy e-commerce B2B stały się nieodłącznym elementem branży, oferując warsztatom całodobowy dostęp do rozbudowanych katalogów części. Współczesne platformy oferują inteligentne wyszukiwarki oparte na numerach VIN, systemy rekomendacji zamienników oraz personalizację oferty w oparciu o historię zakupów.
Marcin Tołwiński, Kierownik Działu Organizacji Napraw i Wynajmów Pojazdów w Efficient Insurance Solutions sp. z o.o., podkreśla znaczenie cyfryzacji procesów zakupowych: – Wierzymy, że właściciele i pracownicy serwisów cenią swój czas – chcą skutecznie i szybko naprawić pojazd, przy jednoczesnej maksymalizacji zysku. Tworząc utosferę33, skupiliśmy się właśnie na tym – nasza platforma umożliwia sprawny i wygodny zakup części samochodowych w atrakcyjnych cenach. Autosfera33 agreguje oferty od różnych dostawców – serwis wysyła jedno zapytanie, które trafia do wielu dostawców, a następnie otrzymuje różne oferty i wybiera najkorzystniejszą. Cały proces – od zapytania po rozliczenie – odbywa się w tym samym miejscu, co skraca czas zamówienia i eliminuje konieczność dzwonienia do wielu hurtowni. Dodatkowym atutem są: wypracowane rabaty, sięgające nawet 50%, darmowa dostawa oraz możliwość odroczenia płatności. Co ważne – rejestracja na platformie jest całkowicie bezpłatna. Dzięki temu warsztaty mogą skupić się na tym, co najważniejsze: sprawnej naprawie pojazdów i zwiększaniu rentowności.
Poznaj zdanie EXPERTa z firmy Efficient Insurance Solutions sp. z o.o.
Równolegle rozwijają się aplikacje mobilne dedykowane branży motoryzacyjnej. Nowoczesny mechanik, wyposażony w smartfon lub tablet, może skanować kody kreskowe, sprawdzać dostępność części i składać zamówienia bezpośrednio ze stanowiska naprawczego. Zaawansowane systemy zarządzania łańcuchem dostaw, wykorzystujące sztuczną inteligencję i uczenie maszynowe, rewolucjonizują logistykę części, umożliwiając precyzyjne śledzenie zamówień w czasie rzeczywistym. Nowoczesna dystrybucja części coraz częściej opiera się na strategii omnichannel, łączącej zalety tradycyjnych i cyfrowych kanałów sprzedaży. Ta elastyczność jest szczególnie cenna w przypadku pilnych napraw.
Wyzwania i bariery na rynku części
Transformacja technologiczna pojazdów stanowi jedno z najpoważniejszych wyzwań dla branży serwisowej. Rosnąca złożoność systemów elektronicznych wymaga od warsztatów fundamentalnego przewartościowania podejścia do diagnostyki i napraw. Współczesne pojazdy wykorzystują setki milionów linii kodu, co sprawia, że tradycyjny mechanik musi stać się specjalistą od elektroniki i analizy danych.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Dawid Pauszek, Manager Technical Support Aftermarket Eastern Europe w Niterra, zwraca uwagę na kluczowe wyzwania w tym zakresie: – Dzisiejszy rynek motoryzacyjny wymaga od warsztatów nieustannego dostosowywania się do rosnącej złożoności systemów pojazdów. Kluczowe staje się inwestowanie w zaawansowane urządzenia diagnostyczne oraz w specjalistyczne szkolenia mechaników – aby zapewnić prawidłową obsługę nowoczesnych układów. Przykładem są czujniki ciśnienia spalin i ciśnienia różnicowego (EDPS), instalowane w krytycznych punktach układu wydechowego: przed i za zaworami EGR oraz filtrami DPF. Pozwalają one na precyzyjną kontrolę przepływu i ciśnienia spalin, umożliwiając skuteczne zarządzanie procesami regeneracji filtrów oraz na optymalizację pracy turbosprężarki.
Poznaj zdanie EXPERTa z firmy Niterra.
Elektryfikacja floty to kolejny megatrend zmieniający krajobraz branży. Komponenty, które przez dekady stanowiły trzon biznesu warsztatów, w świecie elektromobilności tracą na znaczeniu lub znikają całkowicie. W ich miejsce pojawiają się baterie trakcyjne, falowniki, silniki elektryczne i systemy zarządzania energią.
Michał Głażewski z ZF Aftermarket wyjaśnia: – W kontekście elektryfikacji kluczowymi komponentami wymagającymi szczególnej uwagi warsztatów są elektryczne osie napędowe, hybrydowe skrzynie biegów oraz zaawansowane systemy hamulcowe. Mechanicy muszą zdobyć nowe kompetencje, takie jak obsługa układów wysokiego napięcia, diagnostyka i serwisowanie zaawansowanych systemów hamulcowych, a także znajomość specjalistycznych płynów eksploatacyjnych dedykowanych do hybryd i elektryków.
Rynek części zamiennych mierzy się również z presją cenową i konkurencją ze strony taniego importu z Azji. Paweł Łysień, Dyrektor Operacyjny Highway Automotive, zwraca uwagę na ten problem: – Oferujemy warsztatom części w najlepszym stosunku ceny do jakości, a naszym klientom zapewniamy wsparcie techniczne i pomoc w podejmowaniu świadomych decyzji zakupowych. Obserwujemy rosnące zainteresowanie tanimi zamiennikami, jednak ich niska cena często idzie w parze z gorszą trwałością i wyższą awaryjnością – co w przypadku pojazdów użytkowych przekłada się na przestoje, reklamacje i niepotrzebne koszty. W Highway Automotive przykładamy ogromną wagę do jakości i niezawodności oferowanych części. Produkty są weryfikowane na wielu etapach: od procesu produkcji, przez testy kontroli jakości, aż po finalne pakowanie.
Poznaj zdanie EXPERTa z firmy Highway Automotive.
Problemy z dostępnością części, będące efektem zakłóceń w globalnych łańcuchach dostaw, nadal wpływają na funkcjonowanie rynku. Niektóre komponenty, szczególnie elektroniczne, charakteryzują się wydłużonymi terminami dostaw, co wymusza na dystrybutorach utrzymywanie większych zapasów magazynowych.
Prognozy rozwoju rynku części motoryzacyjnych
Dalszy wzrost znaczenia kanałów cyfrowych wydaje się nieunikniony w najbliższych latach. Digitalizacja procesów zamawiania części będzie postępować w coraz szybszym tempie, a platformy e-commerce i aplikacje mobilne staną się podstawowym narzędziem pracy każdego warsztatu. Dla właścicieli serwisów oznacza to konieczność inwestycji w kompetencje cyfrowe personelu oraz infrastrukturę informatyczną. Umiejętne wykorzystanie tych technologii stwarza szansę na znaczącą optymalizację procesów zakupowych.
Europejski rynek dystrybucji części, po intensywnym okresie konsolidacji, wchodzi obecnie w fazę większej stabilności i dojrzałości strukturalnej. Od 2025 r. możemy oczekiwać wyraźnego spowolnienia aktywności w obszarze fuzji i przejęć. Ta nowa faza, którą można określić mianem „dojrzałej konsolidacji”, stwarza zarówno szanse, jak i zagrożenia dla mniejszych podmiotów, które będą musiały znaleźć swoje nisze rynkowe.
Rozwój segmentu części do pojazdów z napędami alternatywnymi będzie postępował równolegle do wzrostu liczby pojazdów elektrycznych i hybrydowych. Dystrybutorzy, którzy wcześnie zainwestują w rozwój kompetencji w tym zakresie, zyskają przewagę konkurencyjną na rozwijającym się rynku.
Można przewidywać większą integrację usług dodatkowych w ofercie dystrybutorów. Oprócz samych części, będą oni rozszerzać swoją ofertę o szkolenia techniczne, wsparcie w zarządzaniu warsztatem, dostęp do danych technicznych czy wypożyczanie specjalistycznych narzędzi. Ze względu na rosnącą złożoność technologiczną pojazdów, warsztaty będą zmierzać w kierunku większej specjalizacji, np. w serwisowaniu pojazdów elektrycznych, systemów ADAS czy konkretnych marek.
źródło: Pixabay – Tama66 & CanvaWarsztat gotowy na wyzwania – perspektywy dla branży części zamiennych
Polski rynek części zamiennych znajduje się w fazie dynamicznych zmian, kształtowanych przez globalne trendy technologiczne, zmiany w regulacjach prawnych oraz ewolucję oczekiwań klientów. Jako część europejskiego ekosystemu motoryzacyjnego, podlega on podobnym procesom konsolidacyjnym i transformacyjnym, które obserwujemy w innych krajach kontynentu.
W miarę rosnącej złożoności technologicznej pojazdów, szczególnego znaczenia nabierają specjalistyczne procedury serwisowe i wiedza techniczna. Andrzej Chmielewski z KYB podkreśla: – Przy tego typu rozwiązaniach KYB zaleca, by podczas wymiany amortyzatorów postępować zgodnie z obowiązującą procedurą, zalecaną przez producenta pojazdu. Niezbędne jest także użycie odpowiedniego urządzenia diagnostycznego w celu przeprowadzenia adaptacji i kalibracji całego układu. Niezastosowanie się do procedury wymiany może skutkować uszkodzeniem elementów tłumiących, może też znacząco wpłynąć na bezpieczeństwo jazdy. Ten aspekt będzie nabierał coraz większego znaczenia w miarę zwiększania się udziału zaawansowanych technologicznie pojazdów w polskim parku samochodowym.
Zwraca też na to uwagę Dawid Pauszek z Niterra: – Warsztaty, które zainwestują w rozwój w obszarze nowoczesnych czujników i diagnostyki, nie tylko zwiększą skuteczność napraw, ale również budują przewagę konkurencyjną i profesjonalny wizerunek na rynku.
Dla warsztatów motoryzacyjnych kluczowe znaczenie ma adaptacja do zachodzących zmian. Inwestycje w rozwój kompetencji personelu, szczególnie w zakresie diagnostyki i naprawy nowoczesnych systemów elektronicznych oraz pojazdów z napędami alternatywnymi, będą determinować konkurencyjność warsztatów w nadchodzących latach. Równie istotne jest dostosowanie do cyfrowej transformacji procesów zakupowych.
Liderzy rynku dystrybucji, tacy jak Inter Cars czy Auto Partner, prawdopodobnie będą kontynuować ekspansję i wprowadzać innowacyjne rozwiązania dla swoich partnerów warsztatowych. Ich strategie rozwoju, oparte zarówno na konsolidacji, jak i internacjonalizacji, będą kształtować dynamikę całego rynku. W obliczu tych wszystkich zmian, warsztatom samochodowym rekomenduje się systematyczne inwestowanie w rozwój kompetencji technicznych personelu, budowanie relacji z różnymi dystrybutorami części, wykorzystanie możliwości oferowanych przez cyfrowe platformy zakupowe oraz rozważenie specjalizacji w wybranych obszarach.
Rynek części zamiennych w Polsce, mimo stojących przed nim wyzwań, oferuje znaczący potencjał rozwojowy. Warsztaty, które będą potrafiły adaptować się do zachodzących zmian i wykorzystać pojawiające się możliwości, mogą liczyć na umocnienie swojej pozycji rynkowej i długoterminowy sukces biznesowy.
Źródła:
- Raport KPMG oraz Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego, „Branża motoryzacyjna. Podsumowanie danych za 2024”
- Wolk After Sales Experts, ,,The car aftermarket structure in Poland”
- Raport „MotoBarometr 2024. Nastroje w automotive w Europie”
- Raport ,,Revenue Growth of European Auto Parts Dealers 2012-2023: Market Analysis and Trends”
