Używane części w naprawach powypadkowych
AdobeStock_memorystockphotoRosnące koszty napraw powypadkowych i galopujące ceny części oryginalnych (OEM) skłaniają właścicieli pojazdów i warsztaty do poszukiwania alternatywnych rozwiązań. Jednym z nich jest stosowanie używanych części zamiennych, które mogą znacznie obniżyć koszty naprawy – bez kompromisu w zakresie jakości i bezpieczeństwa.
- Pochodzenie części używanych, czyli początek kontrowersji o to, czy nieużywanie oryginałów w naprawach ma sens.
- Staranny demontaż pojazdu, weryfikacja komponentów, handel nimi na dedykowanych platformach – oto hasła popularne dla aftermarketu.
- Korzyści ekologiczne i korzyści ekonomiczne, czyli dlaczego mechanicy sięgają po używane części.
W ostatnich latach ceny części zamiennych do samochodów osobowych rosły znacznie szybciej niż inflacja. Według Niemieckiego Towarzystwa Ubezpieczeniowego (GDV) od 2014 r. producenci pojazdów podnieśli ceny swoich komponentów o niemal 75%. Zarazem średni koszt naprawy powypadkowej w Niemczech wzrósł z 2500 euro w 2013 r. do 4000 euro w 2024 r. Taka sytuacja sprawia, że coraz więcej kierowców i warsztatów decyduje się na stosowanie części używanych, w tym regenerowanych fabrycznie, które mają korzystną relację ceny do jakości. Czy takie rozwiązanie jest bezpieczne i akceptowane przez ubezpieczycieli oraz producentów?
Skąd pochodzi używana część?
Decydując się na zakup używanej części zamiennej, warto wiedzieć, jakie jest jej źródło i w jaki sposób ponownie trafiła do obiegu. Najczęściej takie części pochodzą z pojazdów powypadkowych, wycofanych z eksploatacji lub przeznaczonych do recyklingu. Kluczowe znaczenie ma więc proces demontażu, który odbywa się w wyspecjalizowanych zakładach, na co dzień zajmujących się odzyskiem części. Każdy element jest tam dokładnie sprawdzany pod kątem stanu technicznego oraz stopnia zużycia, a następnie klasyfikowany według rygorystycznych norm jakościowych.
Coraz częściej źródłem używanych części są również programy producentów samochodów, którzy w ramach strategii gospodarki o obiegu zamkniętym oferują fabrycznie regenerowane elementy. Proces ten obejmuje nie tylko dokładną weryfikację, ale także wymianę zużytych lub uszkodzonych elementów wewnętrznych, dzięki czemu komponenty spełniają standardy porównywalne z nowymi. Dobrym przykładem są silniki, skrzynie biegów czy reflektory LED, które po regeneracji zyskują drugie życie.
Dodatkowo rozwój platform internetowych czy serwisów należących do producentów, umożliwia szybki dostęp do używanych części z udokumentowanym pochodzeniem i gwarancją. Dzięki temu zarówno warsztaty, jak i kierowcy mogą korzystać z komponentów, które są nie tylko tańsze, ale także zgodne z normami bezpieczeństwa i ochrony środowiska.
Zalety części zamiennych
Montaż używanych części zamiennych podczas naprawy samochodów wiąże się z wieloma korzyściami, ale także pewnym ryzykiem. Jednym z głównych atutów jest niższy koszt tych komponentów w porównaniu z częściami nowymi. Dla warsztatów samochodowych i właścicieli pojazdów – zwłaszcza tych, którzy mają starsze auta – jest to istotne udogodnienie.
Części używane na rynku wtórnym są bowiem często znacznie tańsze niż nowe części oryginalne (original equipment manufacturer – OEM), co znacząco obniża całkowity koszt naprawy pojazdu. Taki wybór może być korzystny, gdy dana naprawa wiąże się z wysokimi nakładami finansowymi, a wartość samochodu nie uzasadnia inwestycji w drogie komponenty OEM. Kolejną zaletą jest dostępność oryginalnych starych części, które produkcję zakończono. W przypadku rzadkich modeli lub starszych wersji pojazdów używane części zamienne mogą umożliwiać dalszą eksploatację takich aut.
Warto też zwrócić uwagę na kwestię dostępności oraz szybkości dostawy. Rozbudowana sieć dystrybutorów, szrotów i platform internetowych oferujących części używane sprawia, że znalezienie potrzebnego komponentu jest często łatwiejsze i szybsze niż w przypadku nowych części. Zamówienie tych ostatnich może bowiem wiązać się z długim oczekiwaniem na dostawę od producenta. A przecież szybka dostępność elementów wyposażenia i części pozwala skrócić czas naprawy, a tym samym zapewnia efektywne działanie warsztatu.
Kolejnym aspektem są korzyści ekologiczne, czyli istotny wkład w ochronę środowiska. Wykorzystanie używanych części w naprawach przyczynia się do zmniejszenia ilości odpadów i zużycia surowców naturalnych. Recyklingowanie zamiast utylizowania części samochodowych zmniejsza ich negatywny wpływ na środowisko. Pozwala też na zmniejszenie śladu węglowego, który wiąże się z produkcją nowych komponentów.
Wady używanych części zamiennych
Decyzja o zamontowaniu używanych części ma jednak także pewne wady. Przede wszystkim istnieje ryzyko ukrytych uszkodzeń, które mogą nie być dostrzegalne podczas zakupu takiej części. Choć komponenty używane mogą zostać sprawdzone pod kątem widocznych defektów, nie ma gwarancji, że nie mają wewnętrznych uszkodzeń, które ujawniają się dopiero po pewnym czasie użytkowania.
Dotyczy to szczególnie podzespołów mechanicznych elektronicznych, takich jak:
- sprzęgła,
- alternatory,
- rozruszniki
- czy moduły sterujące.
W przypadku części karoserii, takich jak drzwi, maska silnika czy błotniki, problemem może być niewłaściwy lakier (różniący się odcieniem od oryginalnego koloru pojazdu) lub zbyt grubo nałożona szpachlówka (która utrudnia prawidłowe dopasowanie elementu i może pękać pod wpływem drgań lub zmian temperatury).
Kolejną wadą jest brak gwarancji lub jej bardzo ograniczony zakres. Brak wieloletniej gwarancji producenta, którą mają nowe komponenty, sprawia, że części używane zwykle nie dają takiej samej pewności. Nawet jeśli sprzedawca oferuje krótki okres gwarancyjny, zazwyczaj obejmuje on jedynie podstawowe wady widoczne tuż po montażu, a nie ewentualne problemy, które mogą pojawić się podczas dalszej eksploatacji.
Istotnym aspektem jest także trwałość i bezpieczeństwo. Choć niektóre używane części mogą nadal spełniać wymagania jakościowe, warto mieć na uwadze, że ich żywotność z reguły jest krótsza niż w przypadku nowych odpowiedników.
Dodatkowym wyzwaniem dla warsztatów samochodowych jest unikanie niesprawdzonych ofert. Dotyczy to zwłaszcza aukcji internetowych, w których opisy mogą nie zawierać istotnych informacji o stanie technicznym komponentów. Brak szczegółowych danych na temat przebiegu, wieku czy warunków eksploatacji danego komponentu utrudnia ocenę jej rzeczywistej wartości.
Szczególną ostrożność należy zachować przy zakupach online, jeśli nie ma możliwości osobistej weryfikacji stanu produktu. Aby zminimalizować ryzyko nieudanego zakupu, zaleca się korzystanie z ofert sprawdzonych dostawców, którzy zapewniają udokumentowane pochodzenie części, transparentny opis stanu technicznego lub gwarancję jakości potwierdzoną odpowiednimi certyfikatami.
Aspekty prawne i regulacyjne
Przepisy prawne w Polsce określają zarówno warunki dopuszczenia używanych części zamiennych do ponownego użytku, jak i ograniczenia, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom pojazdów i ochronę środowiska. Zapis na ten temat można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu przedmiotów wyposażenia i części wymontowanych z pojazdów, których ponowne użycie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub negatywnie wpływa na środowisko.
Dokument ten jednoznacznie wskazuje elementy, których nie wolno ponownie wprowadzać do obrotu. Należą do nich m.in.
- poduszki powietrzne,
- pasy bezpieczeństwa,
- fotele zintegrowane z pasami bezpieczeństwa,
- pióra wycieraczek,
- układy blokady kierownicy,
- komponenty układu hamulcowego i zawieszenia.
Ze względu na szeroki zakres elementów objętych zakazem przed zastosowaniem używanych części zamiennych zaleca się każdorazowe zapoznanie się z pełnym wykazem, który podano w powyższym rozporządzeniu.
Stosowanie używanych części nieobjętych zakazem jest dozwolone pod warunkiem, że spełniają one odpowiednie normy jakościowe i techniczne. Warsztaty samochodowe są więc zobowiązane do upewnienia się, że stan techniczny montowanych komponentów nie zagraża bezpieczeństwu pojazdu ani jego użytkowników. W przypadku napraw powypadkowych firmy ubezpieczeniowe w Polsce dopuszczają stosowanie używanych części zamiennych, jednak zasady ich wykorzystania zależą od rodzaju ubezpieczenia, które wykupił właściciel pojazdu.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
W przypadku szkód likwidowanych z polisy OC odszkodowanie jest wyliczane na podstawie cen części odpowiadających tym, które znajdowały się w pojeździe przed szkodą. Jeżeli wcześniej zastosowano zamienniki lub komponenty używane, ubezpieczyciel nie pokryje kosztów nowych, fabrycznie oryginalnych części. Natomiast przy naprawach finansowanych z polisy AC wybór między oryginałami a zamiennikami zależy od wariantu ubezpieczenia wybranego przez właściciela pojazdu.
Niezależnie jednak od rodzaju polisy montowane części muszą spełniać wymogi jakościowe i homologacyjne, co jest niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i zgodności naprawy z obowiązującymi normami. Należy podkreślić, że stosowanie części, które pochodzą z niepewnych źródeł, może prowadzić nie tylko do problemów technicznych, ale także do utraty gwarancji producenta na pozostałe elementy pojazdu. Zaleca się więc korzystanie z ofert sprawdzonych dostawców, którzy zapewniają dokumentację potwierdzającą pochodzenie i stan techniczny komponentów sprzedawanych na rynku wtórnym.
Używane części zamienne od Mercedes-Benz
Wykorzystanie używanych części zamiennych w naprawie pojazdów staje się coraz popularniejsze w całej Europie, zarówno ze względów ekonomicznych, jak i ekologicznych. Towarzystwo ubezpieczeniowe Allianz Versicherungs AG (jeden z czołowych ubezpieczycieli w Niemczech) uruchomiło w kwietniu 2024 r. program wspierający rynek regenerowanych komponentów, co przyczyniło się do 40-procentowego wzrostu ich dostępności dla nowszych pojazdów.
Badania przeprowadzone przez Allianz wskazują, że aż 89% kierowców akceptuje naprawy z wykorzystaniem certyfikowanych części używanych zamiast nowych. Natomiast co drugi klient decyduje się na takie rozwiązanie ze względu na jego zrównoważony charakter.
Obecnie Allianz współpracuje z ponad 1400 warsztatami partnerskimi w Niemczech, które oferują naprawy z wykorzystaniem sprawdzonych podzespołów. Ok. 25 różnych komponentów przechodzi rygorystyczne testy jakościowe, które przeprowadzają specjalistyczne firmy zajmujące się recyklingiem. Dodatkowo każda część po regeneracji objęta jest roczną gwarancją, taką samą jak w przypadku naprawy z użyciem nowych części.
Już dawno drugie życie otrzymały silniki spalinowe i skrzynie biegów. Do tego nadają się również inne komponenty, zwłaszcza jeśli pochodzą ze stosunkowo nowych samochodów powypadkowych lub nawet nowych. Jednym z liderów w stosowaniu używanych części zamiennych jest Mercedes-Benz, który od lat prowadzi swoje centrum części używanych Mercedes-Benz (MB GTC) – pierwszy własny zakład demontażu pojazdów tej marki. W MB GTC wykorzystuje się wyłącznie fabryczne nowe samochody, prototypy, które nigdy nie trafiły do produkcji, lub zwroty z produkcji oraz pojazdy testowe i używane z floty fabrycznej.
Każdy pozyskany z pojazdów element przechodzi restrykcyjne testy jakościowe, aby spełniać te same standardy, co nowe części. Oferta centrum obejmuje szeroki zakres komponentów – od elementów nadwozia, reflektorów i jednostek sterujących po układy napędowe, multimedialne oraz kompletne koła i felgi aluminiowe. Dużym zainteresowaniem cieszą się silniki i skrzynie biegów, szczególnie jeśli pochodzą ze stosunkowo nowych samochodów powypadkowych.
Wprowadzenie używanych, certyfikowanych części zamiennych do oferty nie tylko obniża koszty napraw, ale również przyczynia się do ograniczenia liczby odpadów i efektywnego wykorzystania zasobów. Dzięki takim inicjatywom, jak program Allianz i działalność MB GTC rynek regenerowanych części w Niemczech dynamicznie się rozwija. Klienci zyskują dostęp do wysokiej jakości i tańszych podzespołów, co przyczynia się zarówno do obniżenia kosztów napraw, jak i zmniejszenia negatywnego wpływu motoryzacji na środowisko.
SUSTAINera – inicjatywa firmy Stellantis
Grupa Stellantis otworzyła ośrodek ds. gospodarki o obiegu zamkniętym SUSTAINera i opracowała kompleksowy plan w tym zakresie. Circular Economy Hub (CE HUB), zlokalizowany na terenie zakładu Mirafiori w Turynie, opiera się na strategii 4R – Reman (regeneracja), Repair (naprawa), Reuse (ponowne wykorzystanie) i Recycle (recykling).
Głównym celem tej inicjatywy jest wydłużenie żywotności samochodów i części oraz zapewnienie ich jak najdłuższej eksploatacji. Aby ograniczyć skutki nadmiernego zużycia i zmniejszyć ilość odpadów, odzyskiwane oraz poddawane recyklingowi są materiały z produkcji, złomowisk i pojazdów wycofanych z eksploatacji. Materiały te są ponownie wykorzystywane w produkcji nowych pojazdów i części lub znajdują zastosowanie poza sektorem motoryzacyjnym. Dzięki temu możliwe jest zaoszczędzenie do 80% materiałów i 50% energii w porównaniu z produkcją nowych komponentów.
Oprócz własnych działań Stellantis współpracuje z zewnętrznymi dostawcami, aby poszerzyć ofertę dostępnych części. Grupa Stellantis w ramach dystrybucji produktów SUSTAINera korzysta z jednej z wiodących platform sprzedażowych, która dostępna jest w dziewięciu językach i oferuje ponad 8,5 mln części w Europie i w USA. Klienci mogą liczyć na konkurencyjne ceny, które pozwalają zaoszczędzić nawet do 70% w porównaniu z nowymi częściami, a także na 12-miesięczną gwarancję na zakupione produkty. Wszystkie oferowane części pochodzą od certyfikowanych dostawców, co gwarantuje ich jakość i pełną identyfikację.
Żeby usprawnić proces zamawiania i dystrybucji, grupa Stellantis wprowadziła system DISTRIGO, który umożliwia dostęp do oryginalnych części zamiennych i akcesoriów 11 marek należących do koncernu. W ofercie znajdują się także wielomarkowa gama części zamiennych Eurorepar i produkty SUSTAINera. Dzięki temu rozwiązaniu warsztaty samochodowe mogą szybko oraz efektywnie zaopatrywać się potrzebne części zamienne, akcesoria, oleje, opony itd.
Poprzez promowanie regeneracji i ponownego wykorzystania części Stellantis nie tylko wspiera ochronę środowiska. Oferuje także klientom atrakcyjne cenowo alternatywy dla nowych komponentów, nie rezygnując przy tym z jakości i bezpieczeństwa.
Źródło: Materiały redakcyjne
O Autorze
