Serwis pojazdów elektrycznych – co warto wiedzieć?
AudiSamochody elektryczne i hybrydowe z każdym rokiem zyskują na popularności, wprowadzając do warsztatów nowe standardy ich serwisowania. Chociaż różnice między nimi a pojazdami spalinowymi dotyczą głównie napędu, to takie elementy, jak układ zawieszenia, hamulce czy opony również wymagają indywidualnego podejścia. Jakie wyzwania pojawiają się więc w serwisowaniu tych kluczowych systemów i czym różnią się one od tradycyjnych rozwiązań?
- Raport TÜV 2024 a podatność na awarie różnych pojazdach elektrycznych.
- Poznaj firmy, które opracowały rozwiązania zmniejszające ryzyko awarii zawieszenia w e-pojazdach.
- Co się psuje w e-pojazdach i jak zapobiegać takim usterkom?
Powiązane firmy
Rozwój elektromobilności zmienia oblicze polskich warsztatów samochodowych. Rosnąca liczba pojazdów elektrycznych i hybrydowych na drogach zmusza mechaników samochodowych do zmierzenia się z nowymi wyzwaniami.
Chociaż e-pojazdy nie wymagają takich czynności serwisowych, jak:
- wymiana oleju silnikowego,
- filtra oleju,
- świec zapłonowych
- czy filtra powietrza,
a także nie sprawiają problemów związanych z zużyciem sprzęgła czy zapchaniem katalizatora, ich specyficzna konstrukcja stawia przed specjalistami nowe wymagania.
- Akumulatory wysokonapięciowe,
- regeneracyjne hamowanie
- i intensywnie eksploatowane opony
to tylko niektóre elementy, które odróżniają pojazdy elektryczne i hybrydowe od spalinowych.
Główne wyzwania w serwisowaniu e-pojazdów
Wielu kierowcom samochody elektryczne kojarzą się głównie z bezawaryjnym napędem elektrycznym, który rzeczywiście wymaga minimalnej konserwacji. Mimo to pojazdy elektryczne, zarówno hybrydowe (hybrid electric vehicle – HEV), jak i w pełni elektryczne (battery electric vehicle – BEV), są dla warsztatów samochodowych interesującą grupą tematyczną z dużym potencjałem napraw.
Wynika to z ich specyficznej konstrukcji, w której niektóre podzespoły i części – takie jak elementy układu hamulcowego, zawieszenia czy opony – są szczególnie narażone na zużycie i uszkodzenia. Żywotność tych komponentów w dużej mierze zależy od stylu jazdy. Na przykład kierowcy, którzy intensywnie przyspieszają, mogą zauważyć znacznie szybsze zużycie bieżnika opon swoich aut.
Zgodnie z danymi firmy Bridgestone opony w niektórych pojazdach elektrycznych mogą zużywać się nawet o 30% szybciej niż w samochodach spalinowych. Tego rodzaju problemy podkreślają konieczność dokładnych badań diagnostycznych e-pojazdów, co stwarza szanse dla warsztatów na poszerzenie zakresu usług. Badania przeprowadzone przez niemiecką organizację techniczną TÜV dostarczają szczegółowych danych na temat najczęstszych usterek w pojazdach elektrycznych.
W „Raporcie TÜV 2024”, opracowanym na podstawie ponad 10 mln przeglądów technicznych, szczegółowo opisano podatność na awarie różnych modeli e-pojazdów. Wyniki pokazały znaczące różnice między popularnymi modelami. Np. Tesla Model 3, pomimo dużej popularności, uzyskała wskaźnik usterek na poziomie 14,7%, zajmując 111. miejsce w rankingu. Z kolei Renault Zoe znalazło się na 49. miejscu ze wskaźnikiem usterek 5,6%, a Volkswagen E-Golf wykazał się małą awaryjnością wśród pojazdów elektrycznych, plasując się na 4. miejscu z wynikiem 2,6%.
Raport TÜV wskazuje też, że w samochodach elektrycznych szczególną uwagę należy zwrócić na hamulce i elementy podwozia, które często ulegają uszkodzeniom. Warsztaty samochodowe w Niemczech coraz częściej zgłaszają także przypadki zużycia przegubów zewnętrznych. Te obserwacje pokazują, że potrzebne są specjalistyczna wiedza i umiejętności w serwisowaniu e-pojazdów, co stanowi istotne wyzwanie dla branży.
Punkt krytyczny: podwozie e-pojazdu
Podwozie samochodów elektrycznych to jeden z kluczowych obszarów narażonych na usterki. Problemy z zawieszeniem, takie jak:
- uszkodzone wahacze,
- zużyte zwrotnice
- czy drążki sprzęgające,
często ujawniają się jeszcze przed planowanym przeglądem technicznym. Główną przyczyną tych usterek jest znaczna masa e-pojazdów. Akumulator trakcyjny może zwiększyć wagę samochodu elektrycznego nawet o 500 kg lub więcej – w porównaniu z pojazdami spalinowymi, co powoduje większe obciążenie elementów podwozia.
Przykładem intensywnych obciążeń są modele Tesli. Połączenie w nich dużej mocy generowanej przez silnik elektryczny i masy pojazdu prowadzi do szybszego zużycia takich komponentów, jak tuleje czy łączniki stabilizatora. Kierowcy zazwyczaj zauważają usterki po pojawieniu się piszczących dźwięków lub grzechotania zawieszenia, szczególnie podczas jazdy po nierównych nawierzchniach, progach zwalniających lub krawężnikach.
Woda spływająca z przedniej szyby prowadzi do korozji
Problem pogłębia niewystarczająca ochrona przed wilgocią, która dotyczy zwłaszcza górnych wahaczy. Woda, która spływa z przedniej szyby, może:
- przedostawać się do przegubów zawieszenia,
- wypłukiwać smar
- i prowadzić do korozji, co objawia się irytującym skrzypieniem.
Producenci części zamiennych, tacy jak MEYLE czy Delphi Technologies, opracowali rozwiązania, które pomagają zmniejszyć ryzyko awarii zawieszenia w e-pojazdach. Przykładowo, wykonane z aluminium wahacze MEYLE HD wyróżniają się lekkością i trwałością dzięki innowacyjnym zmianom konstrukcyjnym, na które składają się:
1. Wysokowytrzymałe aluminium – zastosowanie tego materiału zamiast połączenia stali i tworzywa sztucznego zmniejsza masę wahacza i poprawia jego sztywność.
2. Nowa konstrukcja przegubu kulowego – brak kołnierza i integracja z wahaczem eliminuje ryzyko gromadzenia się wody i powstawania korozji.
3. Większa średnica przegubu kulowego – lepsze rozłożenie sił zwiększa trwałość i żywotność elementu. 4. Udoskonalone tuleje metalowo-gumowe – nowa konstrukcja zapewnia większą odporność na zużycie.
Co dają wzmocnione wahacze?
Firma Delphi Technologies również oferuje wzmocnione wahacze, które przewyższają oryginalne komponenty pod względem trwałości. Te innowacje pozwalają mechanikom skuteczniej radzić sobie z wyzwaniami, które wiążą się z serwisowaniem zawieszenia w samochodach elektrycznych.
Usterki hamulców w e-pojazdach
Układ hamulcowy to jeden z najważniejszych elementów bezpieczeństwa w każdym pojeździe. W przypadku samochodów elektrycznych – ze względu na ich dużą masę, wysoki moment obrotowy i gwałtowne przyspieszenia – układ hamulcowy musi sprostać szczególnym wymaganiom. Jednocześnie hamowanie odzyskowe (regeneracyjne), które wykorzystuje silnik elektryczny jako generator, znacząco zmniejsza obciążenie konwencjonalnych hamulców hydraulicznych.
W praktyce oznacza to, że często w pojazdach elektrycznych prędkość redukowana jest bez angażowania tarcz i klocków hamulcowych, co pozwala znacznie zmniejszyć ich zużycie w porównaniu z pojazdami spalinowymi. Mimo to elementy cierne, takie jak klocki, mogą starzeć się szybciej z powodu rzadszego użytkowania. Dłuższe przerwy w ich pracy prowadzą do powstawania szkliwa, które obniża skuteczność hamowania w sytuacjach awaryjnych.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Ponadto tarcze hamulcowe w pojazdach elektrycznych są szczególnie podatne na korozję. Wilgoć oraz brak regularnego użycia mogą powodować powstawanie wżerów, które zmniejszają powierzchnię cierną i skuteczność hamulców. W skrajnych przypadkach mogą one prowadzić do wibracji podczas hamowania, a także do uciążliwych dźwięków, takich jak piszczenie czy zgrzytanie. Problemy te często objawiają się już podczas pierwszego przeglądu technicznego pojazdu. W wielu przypadkach konieczna jest wymiana tarcz i klocków, co ze względu na ich wysoką cenę jest dużym finansowym obciążeniem dla właścicieli e-pojazdów.
W tej sytuacji ponownie na znaczeniu zyskuje tradycyjna praktyka przetaczania tarcz hamulcowych, która była popularna w latach 50. i 60. Warsztaty samochodowe, które dysponują odpowiednim sprzętem do profesjonalnego przetaczania tarcz, mogą znacząco obniżyć koszty napraw. Oferując klientom alternatywę wobec wymiany komponentów, stają się prawdziwymi „lekarzami hamulców”. Tego rodzaju usługi nie tylko pozwalają na oszczędności kierowcom, ale mogą również pomóc warsztatom wyróżnić się na tle konkurencji.
Płyny hamulcowe: klucz do ochrony e-pojazdów
Hydrauliczny układ hamulcowy w HEV i BEV pełni kluczową funkcję, dlatego regularna wymiana płynu hamulcowego w tych pojazdach jest niezwykle ważna. Ma on właściwości higroskopijne, co oznacza, że pochłania wilgoć z powietrza, np. przez otwór wyrównawczy w korku zbiornika lub przez nieszczelności w przewodach hamulcowych. Oprócz smarowania elementów układu płyn chroni również poszczególne komponenty przed korozją, charakteryzuje się niską tendencją do odparowywania i minimalizuje powstawanie osadów.
Na rynku wtórnym coraz częściej dostępne są specjalistyczne płyny hamulcowe przeznaczone do samochodów elektrycznych. Zawierają one innowacyjne dodatki, które skutecznie zabezpieczają elementy układu hamulcowego przed przedwczesnym zużyciem. Jedną z ważnych cech tych płynów jest ich niska przewodność elektryczna. W pojazdach z instalacjami o napięciu 800 V mogą bowiem pojawiać się pola magnetyczne w pobliżu przewodów wysokiego napięcia. Te pola mogą wywoływać elektrolizę płynu hamulcowego, co może prowadzić do przyspieszonej korozji elektrochemicznej elementów układu.
| Czy wiesz, że… |
...pierwsze pojazdy elektryczne powstały już w latach 30. XIX w.? W 1899 r. belgijski inżynier Camille Jenatzy ustanowił rekord prędkości, przekraczając 100 km/h w elektrycznym pojeździe o nazwie „La Jamais Contente”. Był to wyczyn niezwykły na tamte czasy – pojazd napędzały 2 silniki Postel-Vinay o mocy 25 kW każdy, zasilane napięciem 200 V z akumulatorów kwasowo-ołowiowych. Rekord Jenatzy’ego nie został pobity przez kolejne 3 lata, a jego osiągnięcie jest symbolem wczesnych sukcesów pojazdów w pełni elektrycznych. Współczesne samochody elektryczne, choć znacznie bardziej zaawansowane, zachowują niektóre z podstawowych zasad konstrukcji swoich poprzedników. Jedną z ich największych zalet jest uproszczona mechanika. Brak elementów takich jak:
czy precyzyjne systemy dawkowania paliwa oznacza mniej komponentów, które wymagają regularnych przeglądów i napraw. Silniki elektryczne generują pełny moment obrotowy od zerowej prędkości, eliminując potrzebę stosowania tradycyjnych skrzyń biegów. Jednak konserwacja pojazdów elektrycznych nie jest całkowicie bezproblemowa. Podwozie i zawieszenie nadal podlegają zużyciu, zwłaszcza na drogach o słabej jakości nawierzchni. Systemy zawieszenia w nowoczesnych „elektrykach” często wykorzystują zaawansowane technologie, takie jak amortyzatory adaptacyjne czy zawieszenie wielowahaczowe, które wymagają regularnych przeglądów oraz wymiany zużytych komponentów zgodnie z zaleceniami produceta. Dodatkową uwagę podczas wykonywanych przeglądów należy zwrócić na elementy układu hydraulicznego hamulcowy. Choć systemy rekuperacji energii zmniejszają obciążenie tradycyjnych hamulców, elementy takie jak tarcze hamulcowe mogą być podatniejsze na korozję, ponieważ nie są regularnie oczyszczane z nalotów rdzy poprzez kontakt z klockami hamulcowymi. Samochody elektryczne, choć nie wymagają regularnej wymiany płynów eksploatacyjnych, takich jak olej silnikowy czy płyn chłodniczy, wciąż potrzebują odpowiedniej konserwacji, aby zachować bezawaryjność i bezpieczeństwo. Mechanicy samochodowi, którzy chcą rozwijać swoje umiejętności w zakresie serwisowania elektryków, powinni zwrócić uwagę na różnice w wymaganiach konserwacyjnych tych pojazdów w porównaniu z autami spalinowymi. Pojazdy elektryczne, choć nie wymagają regularnej wymiany płynów eksploatacyjnych, takich jak olej silnikowy czy płyn chłodniczy, wciąż potrzebują odpowiedniej konserwacji, aby zachować bezawaryjność i bezpieczeństwo. |
Czy zwiększona masa własna pojazdów elektrycznych wymaga częstszej kontroli komponentów zawieszenia, takich jak tuleje lub wahacze? Poznaj opinie EXPERTów z firm: Corteco Europe i Schaeffler Vehicle Liftetime Solutions Poland.
Jak rozpoznać pierwsze objawy zużycia zawieszenia w pojazdach elektrycznych, nim wpłyną one na komfort jazdy? Poznaj opinię EXPERTa z firmy NTN Europe & NTN Polska Sp. z o.o.
Źródło: Materiały redakcyjne
O Autorze
