EKG samochodu
Oscyloskopy są bardzo pomocne w wykrywaniu usterek w układach elektrycznych lub elektronicznych. Urządzenia te dają możliwość zobrazowania zależności elektrycznych w układach przełączających. Ich prawidłowa obsługa wymaga jednak sporo praktyki.
Oscyloskop to jeden z najlepszych instrumentów pomiarowych służących w warsztacie samochodowym do wykrywania usterek. Przedstawia on w formie graficznej szybko przebiegające i okresowo powtarzające się procesy elektryczne, np. zmiany napięcia zapłonu i sygnałów czujników. Pozwala to na szybką identyfikację wadliwych części, ponieważ w łatwy sposób można zauważyć nieprawidłowości przebiegów elektrycznych w kontrolowanych podzespołach czy elementach. Oscyloskopy wielokanałowe umożliwiają poza tym porównanie różnych, zależnych od siebie sygnałów. Oscyloskopy z możliwością zapisu pomiarów w pamięci dają także możliwość odtworzenia pomiarów w formie stop-klatki.
Ocena sygnału
Porównanie zapamiętanych lub wydrukowanych obrazów wzorcowych z obrazem aktualnie odczytywanym jest niekiedy jedynym sposobem na znalezienie usterki.
Kategoria 1: Sondy lambda
Pierwsze sondy lambda dawały się łatwo rozpoznać. Miały jeden przewód, zwykle czarny, i były połączone z masą pojazdu poprzez gwintowaną końcówkę wkręconą w kolektor wydechowy. Przewód sygnałowy wraz z połączeniem z masą pojazdu dawał możliwości pomiarowe, jednak z czasem okazało się, że rura wydechowa, w którą wkręcona jest sonda, miewa kłopoty z dobrym dostarczeniem masy ze względu na korozję w miejscu przykręcenia rury wydechowej do kolektora wydechowego oraz miejscu łączenia kolektora wydechowego z głowicą. Wynikało to przede wszystkim z braku kontaktu ze względu na korozję oraz uszczelki między kolektorem a głowicą. Występujące problemy pomiarowe sprawiły, że producenci samochodów stopniowo zaczęli dodawać przewód, którym dostarczana była masa pojazdu. Kolejnym powodem stworzenia czteroprzewodowej sondy była możliwość regulacji lambda za pomocą przesunięcia masowego. Umożliwia to rozróżnienie między bardzo ubogą mieszanką a wadliwą sondą lambda. Trudność polega na przeprowadzeniu rozróżnienia w zabudowanym układzie, ponieważ sond czteroprzewodowych z przesunięciem masowym i bez niego nie da się rozpoznać z zewnątrz. Od momentu wprowadzenia systemu OBD wszystkie sondy lambda są czteroprzewodowe i posiadają przesunięcie masowe wynoszące 0,3 lub 0,7 V.
Sonda lambda bez przesunięcia masowego
- Ustawienie podstawowe: 1 V,
- Czas pomiaru: 1 do 2 s,
1. Ustawienie podstawowe oscyloskopu: 1 V, podstawa czasu 2 s,
2. Przewód ujemny oscyloskopu na masie silnika,
3. Przewód dodatni na przewodzie sygnałowym sondy (zwykle czarny).
Sonda lambda z przesunięciem masowym
- Ustawienie podstawowe: 1 V,
- Czas pomiaru: 1 do 2 s,
1. Przewód ujemny oscyloskopu na masie silnika,
2. Przewód dodatni na kablu sygnałowym sondy (zwykle czarny),
3. Jeżeli sonda reguluje w zakresie ponad 1 V, to jest to sonda z przesunięciem masowym, przewód ujemny przyrządu pomiarowego musi być umieszczony na masie sondy (zwykle szara), a nie na masie silnika czy samochodu. Sonda ta ma własną masę i w zależności od producenta pojazdu występuje przesunięcie o 0,45 lub 0,6 V.
Kategoria 2: czujniki (np. potencjometr)
- Ustawienie podstawowe: 5 V,
- Czas pomiaru: 1 do 2 s,
1. Przewód ujemny oscyloskopu na masie silnika,
2. Przewód dodatni: odczytanie wszystkich przewodów czujnika.
Kategoria 3: sygnały indukcyjne
- Ustawienie podstawowe: napięcie zmienne,
- Czas pomiaru: 1 do 2 s,
1. Przewód ujemny oscyloskopu na masie silnika/masie pojazdu,
2. Poszukiwanie sygnału przez odczytywanie wszystkich przewodów czujnika indukcyjnego za pomocą przewodu dodatniego,
3. Regulacja podstawy czasu do osiągnięcia czytelnego wykresu.
Kategoria 4: urządzenia wykonawcze
- Ustawienie podstawowe: 20 V,
- Czas pomiaru: 1 do 2 s,
1. Przewód ujemny oscyloskopu na masie pojazdu,
3. Przewód dodatni na przewodzie urządzenia wykonawczego,
4. Przy pracującym silniku strona wtyczki wskazuje ciągle 12 V, druga strona pokazuje obraz sygnału,
5. Aby osiągnąć dający się ocenić sygnał, należy zmienić ustawienie podstawy czasu.
| Warto wiedzieć |
| Sonda cęgowa |
| Przekładnik cęgowy odbiera tylko powstające wokół przewodnika pole magnetyczne. Dlatego pomiar za pomocą przekładnika cęgowego przy nieprawidłowym użyciu nie uszkadza ani przyrządu pomiarowego, ani części. Przed podłączeniem oscyloskopu należy zastanowić się, jaki zakres pomiarowy wybrać dla danej części. Pomaga w tym pięć przedstawionych kategorii. Aby ocenić pomiary, należy znać prawidłowe obrazy sygnałów przynajmniej 20 najważniejszych części. |
Kategoria 5: zawory elektromagnetyczne
- Ustawienie podstawowe: 50 V,
- Czas pomiaru: 1 do 2 s,
1. Przewód ujemny oscyloskopu na masie pojazdu,
3. Przewód dodatni na przewodzie zaworu elektromagnetycznego,
4. Przy pracującym silniku strona wtyczki wskazuje ciągle 12 V, druga strona powinna zostać odczytana, aby zarejestrować sygnał,
5. W zależności od częstotliwości sterowania może zaistnieć potrzeba zmiany podstawy czasu, aby otrzymać czytelny wykres.
