Działanie wtryskiwaczy powinno być kontrolowane w kilku przypadkach. Pierwszym z nich jest korekta dawki wykraczająca ponad standardowe normy. Można to sprawdzić za pomocą testera diagnostycznego. Ponadto podczas podejrzenia nieprawidłowego działania wtryskiwaczy warto przeprowadzić test przelewów, żeby móc precyzyjniej określić, w którym konkretnie wtryskiwaczu i jego elemencie leży problem. Kolejnym powodem wykonania testu jest zadymienie spalin. Kolor dymu może wstępnie podpowiedzieć rodzaj usterki. Niebieskie zadymienie spalin świadczy najczęściej o tym, że wtryskiwane do cylindra paliwo nie jest całkowicie spalane. Dzieje się tak na przykład podczas lania wtryskiwacza, czyli wtedy, kiedy jest on uszkodzony i nie rozpyla paliwa, tylko wstrzykuje do cylindra jego strużkę. Najczęściej osiada ona na ściankach cylindra i gwałtownie odparowuje, generując niebieski dym. Resztki paliwa są spalane. Wtryskiwacz, który leje paliwo zamiast je wtryskiwać, jest o tyle groźny dla silnika, że może spowodować wypalanie dziur w tłoku na skutek lokalnego zwiększania temperatury przez strugę paliwa. Tego typu uszkodzenie wtryskiwacza także będzie sprawiało spore kłopoty podczas uruchamiania samochodu – szczególnie w okresie zimowym. Zauważalne jest także znaczne zmniejszenie mocy silnika i ogólne pogorszenie osiągów samochodu. Lanie paliwa pojawia się przeważnie wraz ze zwiększonym przebiegiem auta i naturalnym zużyciem elementów. Zazwyczaj nie sprawdza się wtryskiwaczy dopóki samochód jeździ, jednak mimo prawidłowej pracy pojazdu zdarzyć się może, że przestają one działać prawidłowo. Tymczasem powinno się je kontrolować, a nawet czyścić po każdym uszkodzeniu jakiegokolwiek komponentu znajdującego się między filtrem paliwa a wtryskiwaczem, choć tego typu usterki zazwyczaj kończą się całkowitym uszkodzeniem wtryskiwaczy.

Czym sprawdzać?

Oprzyrządowanie do obsługi wtryskiwaczy różni się w zależności od rodzaju kontrolowanego wtryskiwacza i zakresu kontroli.

Wtryskiwacze spotykane jeszcze w silnikach Diesla z wtryskiem pośrednim mają ciśnienie otwarcia na poziomie 100–150 barów, więc do nich używa się innego sprzętu niż do wtryskiwaczy sterowanych elektrycznie i mających ciśnienie wtrysku na poziomie 1500–1800 barów i więcej. W przypadku wtryskiwaczy o niskim ciśnieniu otwarcia stosuje się często urządzenia o napędzie ręcznym. Kontroli podlega ciśnienie otwarcia oraz jakość rozpylenia paliwa. W przypadku wtryskiwaczy Common Rail konieczne staje się użycie urządzenia, które będzie w stanie wygenerować odpowiednie ciśnienie i zarazem odpowiednio wysterować wtryskiwacz. Tu kontroli podlegają najczęściej:

• szczelność wtryskiwacza,
• jakość rozpylenia paliwa,
• parametry elektryczne cewki,
• dawka wtryskiwanego paliwa.

Urządzenia do wtryskiwaczy Common Rail mają ponadto możliwość wygenerowania nowych kodów wtryskiwaczy, co jest konieczne po naprawie, która wpływa na parametry przepływu paliwa i ilość wtryskiwanego paliwa w trakcie jednego cyklu wysterowania wtryskiwacza.

Urządzenia kontrolne

Na rynku dostępnych jest szereg bardzo zawansowanych urządzeń pozwalających skontrolować wtryskiwacze pracujące w układach Common Rail (wtryskiwacze sterowane elektrycznie).

Przykładem są testery EPS 118 lub EPS 205 produkowane przez firmę Bosch oraz YDT-35 produkowany przez firmę Hartridge, a na naszym rynku oferowany przez Delphi. Za ich pomocą można skontrolować praktycznie wszystkie parametry wtryskiwacza, tj. rozpylenie paliwa, ciśnienie, szczelność przelewów, a także parametry elektryczne wtryskiwacza. Ze względu na fakt, że są to urządzenia precyzyjne i pracujące przy wysokich ciśnieniach, stosuje się w nich zamiast oleju napędowego (jak dzieje się to w testerach ręcznych) płyn do kalibracji zgodny z normą ISO 4113.

Procedura pomiaru przewiduje napełnienie urządzenia płynem kalibracyjnym, tak aby w komorze wtryskowej nie było pęcherzyków powietrza. Po zamontowaniu w uchwycie wtryskiwacza i podłączeniu przewodu hydraulicznego oraz przewodów sterujących można rozpocząć test. Sprawdzana jest jakość rozpylenia płynu, co polega na ocenie wizualnej kształtów stożków rozpylanego płynu. Wtryskiwacz jest także testowany elektrycznie pod kątem uszkodzenia cewek w elektromagnesie lub usterek stosów piezoelektrycznych.

Dodatkowym elementem, który można zmierzyć, jest stopień szczelności wtryskiwacza, czyli określenie, czy płyn nie przedostaje się z układu ciśnieniowego do przelewów w czasie, kiedy wtryskiwacz nie jest zasilany. W przypadku nieszczelności możliwe jest określenie jej skali.

Kontrola przelewów w czasie, gdy wtryskiwacz jest normalnie sterowany, może pomóc w określeniu, czy wtryskiwacz wymaga interwencji, czy też nie. Odbywa się ona na zasadzie porównania z innymi wtryskiwaczami wymontowanymi z tego samego silnika.