• Olej jako warstwa ochronna – istota smarowania i konsekwencje wycieku.  
• Przyczyny powstawania nieszczelności. Rozpoznaj je już po jednej kropli! 
• Mała uszczelka obudowy filtra ma wielkie znaczenie. 

Wraz z uruchomieniem silnika spalinowego układ smarowania rozpoczyna swoją pracę. Jego głównym zadaniem jest dostarczanie oleju silnikowego pod odpowiednim ciśnieniem, aby zniwelować tarcie między ruchomymi częściami silnika. Olej pełni rolę warstwy ochronnej, zapewniając właściwe smarowanie takich elementów jak:

• łożyska,
• pierścienie tłokowe,
• wał korbowy i wiele innych.

Jednak w przypadku wystąpienia nieszczelności układu olej może wyciekać na zewnątrz silnika. Wycieki powodują ograniczenie dostarczenia go do ruchomych części silnika, co wpływa na smarowanie oraz może prowadzić do nadmiernego zużycia i zatarcia elementów silnika.

Termostat kontroluje przepływ płynu chłodzącego w zależności od temperatury silnika. Kiedy temperatura jest zbyt niska, termostat zamyka się, ograniczając przepływ płynu chłodzącego i umożliwiając szybsze nagrzewanie się silnika. Natomiast w przypadku zbyt wysokiej temperatury termostat się otwiera, umożliwiając płynowi chłodzącemu przepływ przez układ i chłodzenie silnika.

Zaczynając od góry 

Jednym z częstych powodów wycieku oleju silnikowego w starszych samochodach jest uszkodzenie uszczelki pod pokrywą zaworów. Najczęściej, gdy pojawi się nieszczelność, olej silnikowy jest obecny na powierzchni zewnętrznej silnika i innych elementach. Dużym problemem może być pojawienie się wycieku poniżej pokrywy, ponieważ może być on pokryty olejem spod uszczelki i będzie trudny do zidentyfikowania.

W przypadku stwierdzenia nieszczelności ważne jest szybkie zlokalizowanie problemu, aby zapobiec utracie oleju i potencjalnym uszkodzeniom silnika. Olej silnikowy, jeśli dostanie się na węże czy przewody, może z czasem wyrządzić wiele szkód. Elementy te mogą ulegać powolnej degradacji w wyniku ciągłego kontaktu z olejem.

Pierwszym krokiem do znalezienia źródła wycieku i zapobiegnięcia uszkodzeniom jest czyszczenie. Do oczyszczenia silnika i innych elementów zabrudzonych olejem mogą być przydatne:

• środki do czyszczenia silnika,
• szczotki do usuwania osadów
• i ręczniki warsztatowe.

Często przyczyną ukrytych wycieków mogą być uszczelki pokrywy zaworów. Zdarza się, że w wyniku uszkodzenia uszczelki olej przedostaje się do komory spalania i pojawia się na świecach zapłonowych. Przyczyną obecności oleju na świecach mogą być również:

• niedrożność układu wentylacji skrzyni korbowej,
• uszkodzona turbosprężarka,
• zużyte uszczelki zaworów wlotowych
• lub pierścienie tłokowe.

Wycieki pod ciśnieniem

Wycieki oleju pod ciśnieniem są częstym problemem w silnikach, a ich przyczyny mogą być różnorodne. Najczęściej są spowodowane starzeniem się uszczelek i uszczelnień, które tracą swoją elastyczność i właściwości uszczelniające.

Jednak nie zawsze starzenie się jest jedyną przyczyną powstania nieszczelności. W niektórych przypadkach wycieki pochodzą z elementów bezpośrednio podłączonych do obwodu ciśnienia oleju, takich jak filtr oleju lub czujnik ciśnienia oleju.

O ile filtry oleju są zazwyczaj łatwe do zlokalizowania i dostępne podczas wymiany, o tyle czujniki ciśnienia oleju czy korki wlewu oleju potrafią być ukryte i czasami trudno je zlokalizować. To szczególnie ważne w przypadku wycieków oleju pod ciśnieniem, ponieważ może to prowadzić do szybkiego ubytku oleju w krótkim czasie. To z kolei może wpływać na wydajność i żywotność silnika.

Warto zwrócić uwagę na pewne objawy wycieku oleju pod ciśnieniem. Jeśli po uruchomieniu silnika widać, że olej zaczyna kapać i kapie w stałym tempie, może to wskazywać na taki właśnie wyciek. Ważne jest, aby jak najszybciej zidentyfikować i naprawić miejsce nieszczelności. Pozwoli to uniknąć utraty oleju i uszkodzeń silnika.

Najczęstsze przyczyny błędów

Najczęściej popełnianym błędem podczas wymiany oleju jest niewymienienie uszczelki korka spustu oleju z miski olejowej. Pierścienie uszczelniające korek wykonane są najczęściej z aluminium lub miedzi. Należy je wymieniać za każdym razem po dokręceniu korka. Charakterystyczna kropla oleju, która zwisa z korka miski olejowej, może być znakiem rozpoznawczym, który wskazuje na nieszczelność i wyciek oleju.

W przypadku demontażu zużytego filtra oleju należy się upewnić, że stara uszczelka nie pozostała przy bloku silnika. Często zdarza się, że stare uszczelnienie przykleja się do silnika. W takim przypadku trzeba je usunąć, a miejsce montażu dokładnie wyczyścić.

Podczas wymiany samego wkładu filtracyjnego należy również dokładnie wyczyścić obudowę filtra. Zanieczyszczenia w miejscu mocowania filtra uniemożliwią właściwe uszczelnienie złącza. Jeśli nie zostanie ono dokładnie wyczyszczone, może dojść do poważnego wycieku oleju silnikowego.

Inną częstą przyczyną nieszczelności jest użycie niewłaściwej uszczelki obudowy filtra. Uszczelki korkowe i korkowo-gumowe to stare technologie, ale w wielu przypadkach nadal są najlepsze do takich zastosowań. Tego typu uszczelki dość często były stosowane w starszych typach samochodów.

MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE

Oleje i smary

Olejowe perypetie, czyli przegląd usterek związanych z olejem silnikowym

Za najczęstsze problemy związane z eksploatacją oleju silnikowego uznaje się wszelkiego rodzaju wycieki, zaniki ciśnienia oleju albo jego zbyt niski poziom w silniku. 

Przy wyborze odpowiedniej uszczelki najprościej jest sprawdzić, z jakiego materiału była wykonana poprzednia uszczelka. Jeśli do uszczelnienia filtra oryginalnie zamontowano uszczelkę korkową, należy pozostać przy takim typie uszczelki.

Wiele starszych silników ma szorstkie powierzchnie bloku silnika, do których uszczelka korkowa może się dopasować. Użycie uszczelki wykonanej z gumy lub elastomeru do tak wykonanych miejsc może nie zapewnić odpowiedniej szczelności. Wiele nowych uszczelek zaprojektowano do montażu na obrobioną i gładką powierzchnię bloku silnika.

Niewątpliwie ważnym aspektem, który wpływa na szczelność miejsca zamontowania filtra, jest też sposób przeprowadzenia montażu. Filtr należy dokręcić z dużą ostrożnością i zachowaniem odpowiedniego momentu obrotowego. Użycie zbyt dużej lub zbyt małej siły podczas montażu może skutkować przesunięciem się uszczelki i powstaniem nieszczelności. Przed montażem nowej obudowy filtra oleju należy pamiętać o delikatnym przesmarowaniu nowej uszczelki olejem. Pozwoli to na jej poprawne ułożenie się pod filtrem.

Uszczelnienie wałków

W pojazdach o kilkuletnim przebiegu wraz z czasem eksploatacji wycieki oleju mogą pojawić się również przy innych elementach silnika, takich jak uszczelniacze wału korbowego, wałka rozrządu lub wałków pośrednich. Uszczelnienia tego typu są intensywnie eksploatowane w trakcie pracy silnika, ponieważ wałki obracają się wewnątrz pierścieni uszczelniających. A to wpływa na ich zużycie. 

W uszczelnieniach promieniowych (zwanych potocznie simeringami) cienka warstwa oleju chroni wał przed bezpośrednim kontaktem z uszczelką i zabezpiecza ją przed uszkodzeniem. W większości uszczelnień po wewnętrznej stronie uszczelki znajduje się mała sprężyna zaciskowa, która dociska krawędź wargi uszczelki do powierzchni wału.

W wyniku zużycia lub uszkodzenia uszczelniacza pojawia się wyciek oleju. Jeśli olej przedostanie się na pasek rozrządu (jeśli go zastosowano), może spowodować poważne problemy. 

Olej, który wycieka z uszczelniacza wałka rozrządu, najczęściej widoczny jest w dolnej części osłony rozrządu. Jednak dopiero po zdjęciu osłony możliwe jest dokładne potwierdzenie miejsca wycieku.

Na żywotność uszczelnień znacząco wpływa wymiana oleju zgodnie z zaleceniami producenta samochodu. Oleje silnikowe pracują w wysokich temperaturach i po pewnym czasie tracą właściwości smarne i ochronne. Dodatkowo na skutek zanieczyszczeń i reakcji chemicznych dochodzi do ich zakwaszenia, co wpływa na szybsze zużycie uszczelnień.

Montaż uszczelek wału

Ważna jest nie tylko jakość uszczelki, ale także odpowiednio wykonany jej montaż. Wiele uszczelek wału specjalnie zaprojektowano do zastosowań o niskim momencie obrotowym, a niektóre z nich mają specyficzne miejsca do nakładania uszczelnienia. Dlatego ważne jest, aby podczas montażu uszczelek postępować zgodnie z instrukcjami serwisowymi producenta pojazdu.

Należy pamiętać, że zbyt wysoki lub zbyt niski moment obrotowy może negatywnie wpływać na pracę simeringów. Ponadto warto też zaznaczyć, że zasada „więcej smaru znaczy lepiej” nie jest zalecanym podejściem w żadnej firmie produkującej tego typu uszczelnienia.

Przed montażem nowego simeringa dobrze jest zatem nanieść na niego cienką warstwę smaru. Ułatwi to montaż uszczelnienia we właściwym miejscu, a także zwiększy trwałość i szczelność połączenia. W tym celu należy użyć smaru przeznaczonego do montażu silnika, który rozpuszcza się w oleju silnikowym.

Źródło: Materiały redakcyjne