Jak zbudowany jest filtr oleju

Jak zbudowany jest filtr oleju Adobe Stock – Mikhail Reshetnikov
Bogdan Kruk
6.4.2023

Z zewnątrz wszystkie filtry oleju wyglądają bardzo podobnie, jednak to ich wewnętrzne elementy mają decydujący wpływ na ochronę silnika. Prawidłowo wykonane filtry oleju skutecznie oczyszczają olej z mikroskopijnych zanieczyszczeń, zapewniając tym samym dłuższą żywotność silnika.

  • Co należy zrobić, aby filtr oleju spełnił swoją rolę?
  • Jak rodzaj zastosowanej stali wpływa na trwałość obudowy filtra?
  • Po co dokładnie oczyścić powierzchnie bloku silnika?
  • Czy uszczelki o niskim współczynniku tarcia pomagają?
  • Dlaczego wewnętrzne elementy filtra są bardzo ważne? 

Powiązane firmy

PZL Sędziszów S.A.

Producenci filtrów oleju, tak jak wytwórcy wielu innych produktów z różnych branż, często sprzedają swoje wyroby pod różnymi nazwami. Pod każdą marką zwykle występują co najmniej dwie, a czasem więcej klas jakości filtrów. Jedynymi wyjątkami są filtry OEM (original equipment manufacturer), które z reguły nie oferują innych opcji.

Aby mieć pewność, że filtr należycie spełni swoją rolę, warto sięgać po sprawdzone produkty wysokiej jakości. Jednak zakup filtra wymaga doświadczenia i umiejętności odróżnienia jakości wykonania. Ponieważ rozpoznanie dobrej jakości filtra nie jest takie łatwe, warto mieć na uwadze także rekomendacje sprzedających. Mechanicy w  warsztatach samochodowych zawsze powinni polegać na sprawdzonych dostawcach. 

Decydując się na filtr, należy zwrócić uwagę na dokładność wykonania gwintu oraz jakość i sposób zamontowania gumowej uszczelki. Poniższe wyjaśnienia dotyczą filtra typu puszkowego, zwanego również spin-on, który jest najczęściej montowany w samochodach.

Zdaniem EXPERTa

Dominik Zwierzyk PZL SędziszówNa wstępie warto zaznaczyć, że na rynku mamy dwa rodzaje popularnych filtrów oleju. Pierwsza grupa to filtry puszkowe, a druga – wkłady filtrujące. W obu przypadkach istotna jest jakość warstwy filtrującej, czyli m.in. jej odporność na zużycie, zdolność do utrzymania pierwotnego kształtu przez cały okres eksploatacji (zastosowanie rdzenia wzmacniającego), skuteczność filtrowania, chłonność i opory przepływu. 
W przypadku wkładów filtrujących liczy się także sztywność konstrukcji i dopasowanie do obudowy, w której dany wkład ma pracować. 
W przypadku filtrów puszkowych istotna jest dodatkowo jakość samej puszki (np. jej odporność antykorozyjna i wytrzymałość na ciśnienie). Ważne znaczenie ma precyzja wykonania połączenia gwintowego, ponieważ źle wykonany gwint uniemożliwia montaż części. Bardzo istotne jest także jego uszczelnienie – kiepska uszczelka może spowodować wyciek oleju i zatarcie silnika. Jeśli dany silnik wymaga zastosowania zaworu typu „bypass” w filtrze – jest on nieodzowny. Filtry z zaworem przeciwzwrotnym są istotne w przypadku montażu filtrów z boku lub od góry korpusu silnika. W tradycyjnym położeniu funkcję zaworu przejmuje grawitacja.

Dominik Zwierzyk
Product manager
PZL Sędziszów

Obudowa filtra

Obudowa filtra to element, od którego zaczyna się jego niezawodność. Bardzo ważne jest, aby do jej wykonania zastosowano stal o odpowiedniej jakości, która powinna zapewnić dużą wytrzymałość na gwałtowne zmiany ciśnienia oleju silnikowego.

Olej jest wtłaczany do wnętrza filtra pod ciśnieniem 5 barów przez niewielkie otwory znajdujące się w jego pokrywie. Solidna obudowa powinna być odporna na korozję oraz uszkodzenia mechaniczne, które powstają w wyniku uderzeń przez kamienie odpryskujące spod kół. Ponadto dodatkowe cechy, takie jak antypoślizgowy lub profilowany chwyt zastosowany na zewnątrz obudowy, ułatwiają montaż i demontaż filtra.

filtr oleju Adobe Stock – Maksym Yemelyanov

Uszczelka obudowy filtra

Choć uszczelki obudowy filtra oleju wyglądają tak samo, nie są takie same. Natomiast podczas wymiany filtra wszystkie wymagają uwagi. Przed zamontowaniem nowego filtra należy koniecznie wyczyścić powierzchnię na bloku silnika i głowicy wymienianego filtra. Oczyszczenie miejsc dolegania uszczelki ma na celu usunięcie wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń, które mogłyby spowodować powstanie nieszczelności podczas dokręcania filtra oraz przedostanie się zanieczyszczeń do wnętrza silnika.

Bardzo ważne jest również przesmarowanie uszczelki filtra. Jej naoliwienie pozwoli zmniejszyć tarcie, które powstaje podczas dokręcania filtra między kołnierzem filtra oleju a uszczelką. Zapobiegnie też uszkodzeniu uszczelki i ewentualnym wyciekom oleju. Należy mieć na uwadze, że podczas dokręcania filtra olej jest wypierany na zewnątrz, co może być przyczyną powstania dużych tarć i problemów podczas demontażu filtra. Dokręcanie należy wykonać z dużą ostrożnością, pamiętając o zachowaniu właściwego momentu obrotowego.

W wielu filtrach stosuje się obecnie uszczelki o niskim współczynniku tarcia, czyli takie, które w składzie elastomeru mają składniki redukujące tarcie. Zapewnia to nie tylko dodatkową ochronę podczas montażu filtra, ale również, ze względu na wykonanie uszczelki, pozwala na jego dużo prostszy demontaż. Jeśli kiedykolwiek demontowałeś filtr oleju lub słyszałeś od znajomych o filtrze, który podczas odkręcania sprawiał wrażenie, jakby był „zespawany” z obudową silnika, warto kolejnym razem zastosować filtr z uszczelką o niskim współczynniku tarcia.

Zastosowanie w filtrach uszczelek wykonanych z kauczuku nitrylowego (nitril butadien rubber – NBR) może zapewnić większą trwałość i wytrzymałość termiczną filtrów. Z tego powodu nadają się one do zastosowań w samochodach o dłuższych okresach wymiany oleju silnikowego.

Zdaniem EXPERTa

Wymiana filtra to nie tylko kwestia doboru produktu, ale i profesjonalnego wykonania usługi. Oznacza to, że dobry filtr można źle zamontować. Na co należy zwrócić uwagę, decydując się na wymianę filtra? Ważne jest, czy wybrany serwis oferuje także wymianę oleju i czy ta usługa jest udokumentowana.
Dobrej jakości filtr niezmiennie charakteryzuje się tym samym – w dniu demontażu nadal filtruje, co daje pewność, że nawet przekroczenie terminu wymiany nie jest niebezpieczne dla układu smarowania.
Renomowany producent filtrów ma także już dziś przygotowaną broszurę o filtrach do samochodów o alternatywnych źródłach napędu (elektryków, hybryd). Mahle taką broszurę ma.

Maciej Hadryś
Head of Technical Service Poland
Mahle

Wewnętrzne elementy filtra

Głównymi elementami filtra są wkład filtracyjny, zawór przelewowyzawór przeciwzwrotny. Występują różne rodzaje mediów filtracyjnych, z których tworzy się wkłady. Wśród podstawowych wkładów jest wkład celulozowy, impregnowany żywicą fenolową lub epoksydową. Dostępne są także syntetyczne media filtracyjne lub media z włókna szklanego, a także wiele różnych, prawnie zastrzeżonych mieszanek mediów. Wkłady są najbardziej istotnym elementem filtra, ponieważ od rodzaju zastosowanego medium zależy przepływ oraz dokładność i wydajność filtracji oleju silnikowego.

Zawór przelewowy (bypass valve) ma za zadanie otworzyć się w sytuacjach ekstremalnych i umożliwić przepływ oleju. Zawór otwiera się na skutek wzrostu ciśnienia, co ma na celu udrożnienie przepływu oleju w przypadku zatkania filtra lub podczas uruchamiania pojazdu w niskiej temperaturze (gdy olej jest zbyt gęsty). W ten sposób zapobiega się przeciążeniu układu smarowania i ewentualnym uszkodzeniom silnika, które wynikają z niedostatecznego smarowania współpracujących ze sobą części. Ważne jest, aby ten element odznaczał się dobrą jakością i był sprawny przez cały okres użytkowania filtra.

Nie mniej ważnym elementem występującym w filtrze jest zawór przeciwzwrotny, który zatrzymuje olej w filtrze, aby zapewnić silnikowi ochronę podczas uruchamiania samochodu. Najczęściej ma postać gumowej membrany przylegającej do wewnętrznej pokrywy filtra. Podczas pracy silnika olej przepływa przez filtr, usuwając zanieczyszczenia i zapewniając odpowiednie smarowania. W momencie zatrzymania silnika zawór blokuje przepływ i uniemożliwia wydostanie się oleju z filtra.  

Nawet jeśli z zewnątrz dwa filtry wyglądają podobnie, nie oznacza to, że oba zapewnią jednakową ochronę silnika. Najistotniejszym elementem jest wkład filtracyjny, który odpowiada za oczyszczenie oleju silnikowego. Należy pamiętać, że filtry wymagają regularnej wymiany, ponieważ wraz z zatrzymywaniem zanieczyszczeń spada ich skuteczność filtracji. 

O Autorze

Bogdan Kruk

Redaktor miesięcznika „autoEXPERT”

Tagi artykułu

autoEXPERT 12 2024

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę