Naprawa klasyków – czy to się jeszcze opłaca?
Pixabay – Ryan McGuireRenowacja aut klasycznych wymaga dużej wiedzy, cierpliwości, nierzadko też sporych nakładów finansowych. Warsztaty samochodowe, które zajmują się tego typu usługami, często mierzą się również z licznymi wyzwaniami, w tym z doborem właściwego koloru nadwozia. Problemy mogą pojawić się również np. w związku z unijnym rozporządzeniem REACH i zakazem stosowania niektórych substancji w pracach renowacyjnych.
- Profesjonalnie wykonana renowacja samochodów zabytkowych – jak przebiega, przed jakimi wyzwaniami stoi.
- Jak odzyskać dawny kolor starego samochodu? Trudności w przeprowadzaniu napraw lakieru zabytkowych oldtimerów.
- Przepisy unijne (rozporządzenia REACH) dotyczące ekologii a naprawy przeprowadzane na klasykach. Szukanie złotego lakierniczego środka.
- Przygotowania do renowacji karoserii pojazdu zabytkowego – w co trzeba się zaopatrzeć?
Idealna renowacja oldtimerów
Profesjonalnie wykonana renowacja samochodów zabytkowych jest procesem dość skomplikowanym i z całą pewnością czasochłonnym. Wymaga olbrzymiej wiedzy i doświadczenia.
Na drodze do odtworzenia pierwotnego stanu klasyka może stać wiele barier, w tym te związane z:
- metodologią produkcji,
- dostępnością materiałów, z których wykonany był zabytkowy model, oraz części czy elementów wyposażenia,
- a także doborem właściwego koloru nadwozia.
W idealnie przeprowadzonej renowacji pojazdu zabytkowego nie powinna wystąpić żadna zmiana względem jego pierwotnego wyglądu.
Problemy z doborem koloru
Poddawany renowacji samochód zabytkowy może być w bardzo różnym stanie, nawet bardzo odbiegającym od punktu wyjścia. Kolor nadwozia każdego samochodu, które większość swojego czasu spędza „pod chmurką”, już po kilku latach często pozostawia sporo do życzenia. A co dopiero w przypadku kilkudziesięcioletnich samochodów, których wygląd bardzo często jest w opłakanym stanie. Nie oznacza to jednak, że nie ma szansy przywrócenia go do idealnego stanu.
Jak dobrać kolor lakieru do zabytkowego samochodu
Jak mówi bowiem Łukasz Kelar, zastępca dyrektora ds. rozwoju portfolio produktów w firmie NOVOL, dobór koloru do zabytkowego samochodu wbrew pozorom wcale nie jest taki trudny. Współczesna technologia i dostępne pigmenty pozwalają na odtworzenie dowolnego koloru lakieru. Nawet jeśli oryginalny kolor zawierał dziś już zakazane związki chemiczne (np. pigmenty na bazie chromu i ołowiu), można je odtworzyć za pomocą innych składników.
– Największym problemem przy renowacji zazwyczaj nie jest samo odtworzenie koloru, tylko ustalenie, jaki ten kolor powinien być. Przy youngtimerach sprawa jest prosta – od lat 80. ubiegłego wieku kolory bez problemu można odnaleźć w większości współczesnych systemów mieszalnikowych. Istnieją bazy danych, jakie kolory były stosowane na każdym modelu auta w każdym roczniku produkcyjnym, i wystarczy po kodzie koloru odnaleźć go w bazie gotowych receptur – wyjaśnia Łukasz Kelar. – Ale już dla aut z lat 50–70. nie jest tak łatwo. Co prawda można odnaleźć informacje o fabrycznych kolorach, jednak w nowych systemach mieszalnikowych nie ma już na nie gotowych receptur. A żeby taką recepturę przygotować, potrzebny jest wzorzec koloru. I tu pojawia się główny problem: skąd taki wzorzec pozyskać?
Technologie i żywice stosowane w lakierach
Również obecnie stosowane technologie i żywice w powłokach lakierowych są zupełnie inne niż kilkadziesiąt lat temu, ale dzięki temu pozwalają na uzyskanie znakomitej jakości i trwałości powłok renowacyjnych, zachowując oryginalny wygląd.
źródło: Pixabay – Evelin de Bruin (MrsBrown)
Jak odzyskać dawny kolor starego samochodu?
Problem z uzyskaniem oryginalnego koloru wynika z tego, że kilkudziesięcioletnie samochody często są już po wielokrotnych naprawach lakierniczych, czasami po całościowych lakierowaniach na kolor inny niż fabryczny. A nawet jeśli na aucie są fragmenty oryginalnej powłoki, to po tak długim czasie – na skutek starzenia się pod wpływem słońca, zmian temperatur itd. – może ona bardzo mocno różnić się kolorem od fabrycznego odcienia.
– Ratunkiem może być kawałek oryginalnej blachy nawet wielkości kilku centymetrów. Tyle wystarczy do pomiaru koloru spektrofotometrem. Typowym miejscem, gdzie można znaleźć oryginalny kolor, jest miejsce pod tabliczką znamionową. Osłania ona oryginalny lakier i zazwyczaj po jej usunięciu kolor pod nią bardzo mocno różni się od wyblakniętego odcienia naokoło – tłumaczy przedstawiciel firmy NOVOL.
I dodaje, że w przypadku aut przedwojennych sytuacja jest oczywiście jeszcze gorsza. Tam już często nie ma żadnych informacji o fabrycznych kolorach, a tym bardziej żadnych zachowanych wzorców czy receptur. Jedyne co można zrobić, to próbować znaleźć na aucie jak najlepiej zachowany kawałek oryginalnej farby i potraktować go jako wzorzec. A jeśli auto było już kiedyś całościowo przelakierowane, to często jedynym ratunkiem jest odnalezienie innego egzemplarza tego samego modelu czy też wizyta w muzeum u producenta.
Przepisy unijne a naprawa oldtimerów
Odtworzenie idealnie oryginalnego stanu powłoki lakierniczej w autach, które mają już kilkadziesiąt lat, może wymuszać stosowanie farb i technologii lakierniczych, które dziś często są uznawane już za nieekologiczne. To wszystko efekt proekologicznej polityki, jaką od dłuższego czasu promuje Unia Europejska.
Rozporządzenie REACH
Przykładem jest rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (tzw. rozporządzenie REACH), które reguluje zasady obrotu chemikaliami na europejskim rynku. Na bazie tych przepisów Europejska Agencja Chemikaliów (European Chemicals Agency – ECHA) określa tzw. listę kandydacką, czyli wykaz substancji, które wzbudzają szczególnie duże obawy (substances of very high concern – SVHC) i których część może trafić do załącznika XIV wspomnianego wyżej rozporządzenia.
Użycie tych substancji, które mogą powodować nieodwracalne skutki dla człowieka i środowiska, wymaga uzyskania specjalnego zezwolenia. Takim materiałem, który ma trafić do załącznika XIV, jest ołów ze względu na swoją niekwestionowaną toksyczność. Z punktu widzenia ochrony zdrowia i środowiska to z pewnością dobry krok.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Renowacja klasyków z ołowiem i bez ołowiu
Użycie jednak zamiast ołowiu materiału zastępczego spowoduje, że poddawane renowacji auta zabytkowe będą mieć uszczerbek historyczny (ich naprawa przy użyciu historycznie poprawnych materiałów i technik będzie niemożliwa). Co gorsze, brak ołowiu może skutkować również uszczerbkiem technicznym i brakami jakościowymi.
Przetwarzanie bezołowiowej cyny wymaga np. wyższych temperatur niż w przypadku cyny ołowiowej i może być ona modelowana tylko w ograniczonym zakresie temperatur. Ponadto cyna bezołowiowa jest również twardsza niż cyna ołowiowa, dlatego nie nadaje się do większych powierzchni, takich jak panele drzwi czy dachy.
Stowarzyszenia i organizacje zrzeszające różne podmioty z obszaru samochodów klasycznych zgłosiły zastrzeżenia wobec powyższych planów. Kluczowym argumentem była bardzo wysoka cena uzyskania zezwolenia na stosowanie substancji, które znajdują się w załączniku XIV, co równałoby się z całkowitym brakiem możliwości stosowania ołowiu w naprawach lakierniczych.
Efektem była petycja do Parlamentu Europejskiego o wyłączenie pojazdów zabytkowych ze stosowania powyższych regulacji i niewłączanie ołowiu na listę substancji podlegających procedurze udzielania zezwoleń. Niespodziewanie szybko odniosła ona sukces i wygląda na to, że w najbliższej przyszłości nie będzie rozważane włączenie ołowiu do ww. załącznika.
Sformułowanie w „najbliższej przyszłości” oznacza jednak, że problem został tylko odroczony w czasie i że prędzej czy później branża renowacji pojazdów zabytkowych będzie musiała się z nim zmierzyć. Trzeba też dodać, że nie tylko ołów jest na cenzurowanym. Zagrożone w naprawach renowacyjnych jest stosowanie również m.in. chromu czy niklu.
Profesjonalna naprawa blacharsko-lakiernicza
Przystępując do renowacji karoserii pojazdu zabytkowego, należy zadbać o dobór odpowiednich produktów, które powinny być dopasowane przede wszystkim do materiału, z jakiego wykonane jest nadwozie. Może to być bowiem:
- stal,
- aluminium,
- tworzywa sztuczne,
- a nawet drewno.
Etapy renowacji oldtimerów
W każdym przypadku zastosowana technologia może się dość mocno różnić, jednak pewne etapy renowacji są zawsze takie same. Pierwszym etapem jest przygotowanie auta do procesu renowacji. Najczęściej polega to na rozebraniu pojazdu na części, obejrzeniu każdego elementu i stwierdzeniu, czy nadaje się on do renowacji, a następnie zaklasyfikowaniu go do określonej metody renowacji.
Technologie stosowane w renowacji samochodów klasycznych
Ważna na tym etapie jest dokładna ewidencja wszystkich części. Następnie należy przygotować podłoże nadwozia do dalszych prac lakierniczych. W tym celu oczyszcza się karoserię ze starych powłok lakierniczych i ewentualnych ognisk korozji. Najczęściej stosuje się w tym celu:
- technologię piaskowania
- albo sodowania,
- można także zastosować czyszczenie chemiczne lub mechaniczne.
Zabezpieczenie antykorozyjne karoserii
Kolejnym istotnym etapem jest zabezpieczenie antykorozyjne karoserii, a następnie szpachlowanie i przygotowanie do finalnego lakierowania. Podczas procesu szpachlowania uzupełnia się np. różnego rodzaju ubytki, można też formować poszczególne elementy nadwozia.
Gruntowanie
Przed przystąpieniem do właściwego lakierowania konieczne może być jeszcze wykonanie gruntowania i po oczyszczeniu nanosi się kolejne warstwy lakieru bazowego, na które nakłada się supertwardą warstwę lakieru bezbarwnego.
Wiedza na temat renowacji
Na zakończenie można jeszcze wykonać polerowanie przy użyciu odpowiednich past. Do wyzwań, z jakimi musi się mierzyć branża renowacji pojazdów zabytkowych, należy jeszcze doliczyć coraz częściej występujące problemy z dostępnością wykwalifikowanej kadry. Specjalistyczną wiedzę na temat renowacji pojazdów zabytkowych trudno bowiem zdobyć w warsztatach, które nie specjalizują się w tego typu naprawach, o szkołach samochodowych nawet nie wspominając.
Zdaniem EXPERTa: Łukasz Kelar z firmy Novol o renowacji klasyków
Źródło: Materiały redakcyjne
O Autorze
