• Co jest najtrudniejsze w pracy lakiernika? Na jakie aspekty procesu lakierowania pojazdu powienien zwrócić on największą uwagę? I jak nakładać lakier na samochód, by przysporzyć renomy warsztatowi, a autom klientów – doskonały wygląd plus zabezpieczenie przed korozją. 
• Dopasowanie koloru do oryginalnego odcienia karoserii pojazdu – weryfikacja kodu, użycie spektrofotometra.  
• Unikanie zanieczyszczeń podczas lakierowania: przygotowanie miejsca pracy, zachowanie procedur. 
• Na ratunek, gdy kolor zmatowieje: 2 zabiegi zalecane, by przywrócić właściwy odcień lakierowanej części i działania profilaktyczne, aby zapobiegać takiemu zjawisku.  
• Odtłuszczanie powierzchni krok po kroku.

Użycie lakieru jest kluczowe, jeśli chce się zapewnić pojazdowi walory estetyczne, a także ochronę przed czynnikami zewnętrznymi. To wyzwanie dla warsztatów, ponieważ każdy etap tego złożonego procesu – począwszy od przygotowania powierzchni, aż po precyzyjne nakładanie warstw lakieru – niesie ze sobą potencjalne trudności.

Warsztaty, które specjalizują się w naprawach powypadkowych, muszą sprawnie radzić sobie z różnorodnymi technologicznymi wyzwaniami. Wszystko po to, aby reperowany samochód zachował estetyczny wygląd i był odpowiednio zabezpieczony przed korozją. Lakier jest więc swoistą wizytówką zarówno samochodu, jak i warsztatu, który ten lakier aplikuje.

Różnice w odcieniach kolorów

Zauważenie różnic w odcieniach kolorów, gdy pojazd przebywa w kabinie lakierniczej i czeka na nałożenie farby, jest momentem decydującym dla pomyślnego przebiegu całego procesu. Dlatego przed przystąpieniem do lakierowania istotne jest przestrzeganie dobrych praktyk, które opierają się na precyzyjnym dopasowaniu koloru do oryginalnego odcienia karoserii pojazdu.

W pierwszej kolejności lakiernik powinien dobrać lakier na podstawie kodu koloru i lakierowanego elementu karoserii. Następnie musi dokładnie wymieszać odpowiednie proporcje składników i stworzyć odcień lakieru, który gwarantuje idealne odwzorowanie. Choć spektrofotometr pomaga w tej czynności, to zazwyczaj do kontroli koloru wystarcza precyzyjne oko doświadczonego specjalisty od lakierowania.

Unikanie zanieczyszczeń

Równie istotne jest zrozumienie, w jaki sposób zanieczyszczenia mogą przedostać się do kabiny lakierniczej, stając się niechcianym dodatkiem do nakładanej powłoki lakierniczej. Skuteczne zarządzanie kabiną nie tylko pozwala zaoszczędzić czas, ale także eliminuje potencjalne kłopoty. Aby zachować czystość w kabinie lakierniczej, zaleca się:

• staranne usuwanie (spod maski oraz ościeżnic drzwi i kanałów) pyłu który powstał podczas szlifowania,
• utrzymywanie przewodów i posadzki w kabinie w należytym stanie i czystości,
• bezwzględne usuwanie wszelkich materiałów, które mogłyby przeniknąć do wnętrza kabiny lakierniczej podczas procesu lakierowania.

Warto pamiętać, że środki ochrony osobistej – takie jak kombinezony malarskie, maski lakiernicze i obuwie robocze – odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu czystości (choć jednocześnie mogą przyciągać zanieczyszczenia). Przestrzeganie powyższych zasad znacznie redukuje potrzebę przeprowadzania szlifowania na mokro oraz polerowania lakierowanych powierzchni przed ich odbiorem przez klienta. To istotne zarówno dla efektywności procesu, jak i dla utrzymania wysokiej jakości wykonanej pracy.

Zmatowienie lakieru 

Nadmierna utrata połysku lakieru nawierzchniowego to problem, z którym często się spotykamy, a jego źródła mogą być różnorodne. Nie zawsze jest to wynik jedynie starzenia się powłoki lakierniczej. Często przyczynami tego zjawiska mogą być:

• zbyt dużo warstw lakieru bazowego i/lub bezbarwnego,
• nieprawidłowe przygotowanie lakieru (np. słabe wymieszanie utwardzacza z lakierem bezbarwnym),
• zbyt długi czas utwardzenia lakieru, spowodowany wysoką wilgotnością lub niską temperaturą,
• niewystarczająca cyrkulacja powietrza po nałożeniu lakieru bezbarwnego, np. zbyt szybkie wyłączenie kabiny, użycie niskiej jakości rozcieńczalnika, utwardzacza lub dodatków do lakieru,
• zastosowanie zbyt szybkiego utwardzacza w stosunku do panującej temperatury,
• zbyt wczesne wystawienie świeżej powłoki na działanie czynników atmosferycznych,
• niewłaściwa pielęgnacja lub całkowity brak konserwacji powłoki lakierniczej.

Aby zapobiec przedwczesnemu zmatowieniu powłoki lakierniczej, zaleca się stosowanie wysokiej jakości lakierów bezbarwnych, żywic oraz utwardzaczy z filtrem UV. Ważne jest również ścisłe przestrzeganie zaleceń producenta, które dotyczą procedury przygotowania i aplikacji lakieru, właściwego czasu odparowania poszczególnych warstw oraz zapewnienie odpowiedniej, nieprzerwanej cyrkulacji powietrza podczas procesu suszenia.

Zazwyczaj istnieje możliwość przywrócenia połysku lakieru, a wybór konkretnej metody zależy od przyczyny zmatowienia, stopnia jego zaawansowania oraz od wielkości uszkodzenia. W przypadkach łagodniejszych, gdy zmatowienie dotyczy warstwy lakieru bezbarwnego (nawierzchniowego), skuteczną praktyką jest przeszlifowanie uszkodzonej powierzchni papierem ściernym o ziarnistości 2000/3000, a następnie jej dokładne wypolerowanie w celu przywrócenia połysku.

W sytuacjach bardziej zaawansowanych zaleca się precyzyjne przeszlifowanie obszaru uszkodzenia i ponowne nałożenie warstwy lakieru bezbarwnego, zgodnie z określoną procedurą. W zależności od stopnia utraty połysku może jednak być konieczne dodatkowe przeszlifowanie obszaru naprawy oraz zastosowanie zarówno lakieru bazowego, jak i bezbarwnego.

Weryfikacja lakieru 

Niektórzy lakiernicy oczekują idealnego dopasowania kolorów bez wcześniejszej weryfikacji. W takich przypadkach zaburza się czas trwania cyklu lakierowania, rentowność procesu i efektywność zastosowania lakierów. Jeśli dobór koloru lakieru samochodowego następuje na wczesnym etapie naprawy, możemy ograniczyć lub całkowicie wyeliminować problemy z dopasowywaniem kolorów w kabinie lakierniczej.

Nakładanie lakieru na powierzchnię pojazdu stanowi nieodłączny element procesu naprawy. Podobnie jak części zamienne sprawdza się pod kątem prawidłowości przed ich montażem, także kolor należy zweryfikować przed jego zastosowaniem. Weryfikacja barwy ma kluczowe znaczenie dla każdego samochodu.

Jeśli np. 3 poprzednie pojazdy o tym samym kodzie farby zostały polakierowane przy użyciu wariantu nr 1, nie można zakładać, że ten wariant będzie pasował do czwartego samochodu o tym samym oznaczeniu farby. Proces weryfikacji kolorów powinien obejmować:

• analizę zlecenia naprawy we współpracy z ekspertem ds. mieszania kolorów,
• odczyt koloru pojazdu za pomocą spektrofotometru,
• analizę dostępności receptury koloru w narzędziu do wyszukiwania kolorów,
• dostępność test karty do natrysków próbnych,
• ocenę uzyskanego koloru w naturalnym świetle słonecznym lub za pomocą specjalnego źródła światła.

Odtłuszczanie powierzchni 

Jednymi z najczęstszych błędów popełnianych w warsztatach, które zajmują się naprawami powypadkowymi, są niewłaściwe oczyszczenie i odtłuszczenie elementów karoserii samochodu. Nałożenie lakieru na powierzchnię, która nie została właściwie odtłuszczona, może prowadzić do wielu problemów, takich jak słaba przyczepność, niski połysk lub spękanie powłoki lakieru.

Prawidłowe odtłuszczanie powierzchni karoserii przed lakierowaniem ma kluczowe znaczenie w procesie lakierowania. Do odtłuszczania powierzchni można wykorzystać wodorozcieńczalne środki do czyszczenia lub zmywacze rozpuszczalnikowe.

Przed rozpoczęciem prac należy upewnić się, że użyte środki są odpowiednie dla czyszczonych powierzchni i rozpuszczają tłuste osady. Warto również zachować ostrożność, ponieważ do powierzchni metalowych lub elementów wykonanych z tworzywa sztucznego są przeznaczone różne środki czyszczące. Oto kilka przydatnych informacji, które mogą pomóc w oczyszczeniu i odtłuszczeniu powierzchni karoserii:

• do czyszczenia używaj czystego, niestrzępiącego się czyściwa,
• używaj kilku szmatek – jednej do zwilżania i czyszczenia powierzchni oraz drugiej do usuwania ewentualnych smug i dokładnego osuszania powierzchni,
• szmatki należy często wymieniać,
• używając suchych i czystych szmatek, dokładnie osusz odtłuszczane powierzchni, zanim odparuje środek czyszczący,
• części z tworzywa sztucznego muszą być dokładnie wyczyszczone, aby usunąć z nich środki antyadhezyjne.

Wyzwaniem w procesie lakierowania jest też przyspieszenie tempa pracy, gdyż realizacja większej liczby zleceń to osiągnięcie wyższej rentowności dla firmy. Ale pośpiech bywa też zgubny – zwiększa ryzyko popełniania błędów i powoduje, że powierzchnia jest niedostateczne przygotowana. A co za tym idzie, obniża się jakość końcowego efektu.

Wartością nadrzędną staje się więc przestrzeganie procedur zarówno podczas przygotowania powierzchni, jak i w trakcie procesu lakierowania. Dbałość o szczegóły oraz precyzja w aplikacji warstw lakieru są kluczowe dla osiągnięcia trwałego i estetycznego efektu końcowego, który znacząco wpływa na zadowolenie klientów i zapewnia renomę warsztatowi lakierniczemu.

Zdaniem EXPERTów

Piotr Kochański
Szef Zespołu Technicznego, Grupa CSV
Na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas zabezpieczania stanowiska lakierowania?
Zabezpieczanie kabiny lakierniczej podczas naprawy karoserii pojazdu to kluczowa kwestia. To, jak dbamy o tzw. strefę czystą, ma ogromny wpływ na efekt końcowy naszej naprawy. Na co warto zwrócić szczególną uwagę? Ograniczenie do minimum nieuzasadnionego otwierania drzwi kabiny lakierniczej pomaga uniknąć dostawania się kurzu z zewnątrz. Ważne jest dokładne usunięcie zanieczyszczeń, takich jak kurz i błoto trakcyjne, nawet z elementów pojazdu, które nie są bezpośrednio lakierowane (np. nadkola czy podwozie). Ważna jest regularna wymiana filtrów kabinowych, zgodnie z wytycznymi podanymi przez producenta. Nie powinniśmy również zapominać o zabezpieczaniu ścian kabiny. Rekomendowane są dwie główne metody. Pierwszą, powszechnie stosowaną, jest metoda nakładania folii antystatycznej za pomocą spoiwa, zwanego lepiszczem. Druga metoda to używanie folii natryskowej. Ta druga opcja jest zazwyczaj bardziej skuteczna, łatwiejsza w aplikacji i w mniejszym stopniu ogranicza poziom światła w kabinie lakierniczej.

MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE

Lakiernictwo

Branża lakiernicza musi się stale rozwijać

Wysokie ceny energii, problemy z dostępnością wykwalifikowanej kadry, konieczność stawiania na rozwiązania proekologiczne to tylko kilka z najważniejszych wyzwań, z jakimi mierzy się obecnie branża lakiernicza.

Marek Lemiszewski
Kierownik działu szkoleń, Multichem 

Jak prawidłowo zabezpieczyć stanowisko lakierowania 
elementów pojazdu, aby uniknąć zanieczyszczeń na powierzchniach lakierowanych?
Przygotowanie miejsca do lakierowania naprawczego jest bardzo ważne, ponieważ wpływa na ostateczny efekt pracy lakiernika i decyduje o ocenie i jakości wykonanych prac. Czynności te można wykonać perfekcyjnie, a można też przeprowadzić je w sposób nieprawidłowy, np. za sprawą zaśmiecenia elementu lakierowanego. Najlepszym stanowiskiem do wykonywania prac lakierniczych jest kabinosuszaka. Obowiązują w niej następujące zasady:

• Przestrzeganie zaleceń producenta kabiny dotyczących np. eksploatacji filtrów, czystości, uziemienia auta i ochrony wnętrza pojazdu przed lakierem.
• Wykonywanie w kabinie wyłącznie procesów lakierowania i suszenia.
• Przygotowanie elementów pojazdu, ich czyszczenie i klejenie odbywa się poza kabiną.
• Kabinosuszarki dają komfort lakierowania, a także możliwość szybkiego wysuszenia, ale nie gwarantują w 100% braku zanieczyszczeń na lakierach. Oczywiście, możemy lakierować również poza kabiną, w czystych miejscach, z prostą wentylacją, ale wówczas proces ten trwa dłużej i wymaga większych przygotowań do wykonania zadania. Bardzo istotne jest też stosowanie się do reguł właściwego postępowania w pracy lakiernika:
• Używanie właściwych kombinezonów do lakierowania.
• Stosowanie zalecanych sitek do lakierów, zmywaczy i szmatek antystatycznych – szczególnie przed lakierowaniem elementów wykonanych z tworzyw sztucznych.
• Węże do lakierowania powinny być antystatyczne, muszą posiadać atest.
• Stosowanie specjalnych folii do oklejania samochodu i dedykowanych taśm klejących.
• Dokładne wielokrotne oczyszczanie i odmuchanie elementów przed lakierowaniem.

Pomimo stosowania się do wymienionych zaleceń i tak możliwe jest pojawienie się zanieczyszczeń. Już nałożenie pierwszej warstwy lakieru może naelektryzować powierzchnię w ten sposób, że drobne zanieczyszczenie będzie przyciągnięte do elementu lakierowanego. Problemy te pojawiają się też stale podczas produkcji samochodów i po lakierowaniu fabrycznym. Dlatego, wieloletnia praktyka, szlifowanie i polerowanie ma pomóc w usuwaniu zanieczyszczeń.

Tomasz Palkowski
Technical Manager, BASF Coatings Services 
Jakie czynności powinien wykonać lakiernik w celu usunięcia
zmatowienia i przywrócenia połysku lakieru nawierzchniowego?
Prace polerskie wykonujemy w pomieszczeniu o temperaturze pokojowej i przy dobrym oświetleniu. Pierwsza czynność lakiernika to czyszczenie powłoki z brudu, kurzu i piasku, by dokładnie ocenić stan nawierzchni. Następnie zabezpieczamy te części karoserii, które nie powinny być polerowane. Elementy z tworzyw bez powłoki lub matowe można uszkodzić w trakcie pracy. Dobieramy narzędzia polerskie. Na rynku jest dostępnych wiele produktów, natomiast radzimy posiadać komplet od jednego producenta, tak by uzyskać najlepszy efekt. Gąbka i futra polerskie powinny współpracować ze ścierniwem w paście polerskiej. Przy delikatnych zarysowaniach stosujemy tylko pastę polerską, głębsze rysy wstępnie usuwamy materiałem ściernym o degradacji między P1500 – P4000. Podczas polerowania należy pilnować temperatury powłoki i uważać na krawędzie elementów, by ich nie uszkodzić. Trzeba też pamiętać o prowadzeniu równo maszyny polerskiej. Na zakończenie nakładamy wosk ochronny i wycieramy powłokę z zabrudzeń po polerowaniu. Lakiery bezbarwne odporne na zarysowania praktycznie eliminują konieczność cyklicznego polerowania. Same zachowują połysk. W portfolio marki Glasurit dostępne są: P-C 40 lub A-C 40.

Tomasz Tomczyk
Dyrektor Pionu Szkoleń, NOVOL 
Jak ograniczyć zanieczyszczenia powierzchni lakierowanych i zabezpieczyć miejsce pracy?
Zacznijmy od tego, że zanieczyszczeń podczas lakierowania nie da się całkowicie wyeliminować. Pół żartem, pół serio można powiedzieć, że często im bardziej się staramy, tym więcej zanieczyszczeń pojawia się na elementach. Warto jednak wskazać na kierunki w których utrzymywanie określonych zasad sprawia, że jesteśmy w stanie zminimalizować liczbę zanieczyszczeń. Konieczny jest wspólny wysiłek osób wykonujących prace lakiernicze oraz właściwa organizacja pracy przez osoby zarządzające obszarem lakierowania. Przez kontrolę, monitorowanie i wykluczanie potencjalnych źródeł zanieczyszczeń jesteśmy w stanie lakierować tak, aby późniejsza liczba problemów i związanych z nimi braków była jak najmniejsza. Tematyka metod ograniczania zanieczyszczeń jest bardzo obszerna – szczególnie jeżeli chodzi o obszar lakierowań przemysłowych. Skupmy się na najbardziej powszechnych problemach, z którymi spotykamy się podczas lakierowania naprawczego w segmencie napraw samochodów. Najczęstsze źródła zanieczyszczeń podczas lakierowania (powstających przez zabsorbowanie przez świeżą powłokę krążących w powietrzu cząstek pyłów) to:

1. Niedostatecznie wyczyszczona powierzchnia do lakierowania – słabe wydmuchanie pyłu z rys szlifierskich i niestaranne używanie zmywaczy.
2. Organizacja miejsca pracy i zachowywanie czystości – wydzielenie lakierni od innych oddziałów, wstępne mycie pojazdu przed wjazdem do strefy lakierni, porządek na stanowiskach pracy.
3. Zły stan kabiny lakierniczej:

• Nadmiernie zużyte filtry w kabinie (zależne od intensywności użytkowania).
• Zabrudzona kabina (pomoże częste mycie kabiny, stosowanie lepkich płynów ochronnych, absorbujących pyły z powietrza).
• Zaciąganie zanieczyszczonego powietrza z zewnątrz.
• Ustawienie przepływów powietrza (duże opady powietrza, nadciśnienie w kabinie, które powoduje wypychanie zanieczyszczeń na zewnątrz przy otwarciu drzwi).

4. Nieodpowiednia odzież ochronna i materiały pomocnicze – należy stosować odzież i materiały pomocnicze z tkanin niepozostawiających włókien (sprawdzone kombinezony ochronne, ręczniki do przemywania, szmatki pyłochłonne).
5. Brak lub niewłaściwa filtracja materiałów lakierniczych.

Źródło: Materiały redakcyjne