Szczególnie silne wibracje powstają w silnikach Diesla i dlatego ich konstruktorzy najczęściej sięgają po rozwiązania z tak zwanym odsprzęglonym kołem pasowym. Zasada działania takiego koła polega z jednej strony na przeniesieniu napędu od wału korbowego na pasek wieloklinowy ze zmniejszeniem amplitudy drgań – sekcja zaznaczona na czerwono na ilustracji 1, z drugiej zaś strony na zniwelowaniu drgań poprzez zastosowanie niezależnej od przeniesienia napędu sekcji „przeciwwagi” zwanej tłumikiem drgań (zaznaczono na zielono).

Cechą tego koła jest połączenie w jedną całość dwóch elementów o częściowo wykluczających się zadaniach. W trakcie tłumienia drgań występują duże odkształcenia materiału i w efekcie – podwyższenie temperatury elementu często do wartości powyżej 120°C. Wymaga to od konstruktorów i technologów daleko zawansowanej wiedzy technicznej i umiejętności bardzo wytrzymałego łączenia gumy (funkcje tłumiące) z metalem (przeniesienie napędu).

Coraz lżejsze, mniejsze i mocniejsze jednostki napędowe produkują coraz większe wibracje przekazywane z wału korbowego również na napęd paska. Minimalizacja rozmiarów urządzeń powoduje również zmniejszenie wymiarów i wagi podzespołów, co stanowi ogromne wyzwanie dla specjalistów od łączenia elastomerów – gumy z metalami, głównie stalą i aluminium. Powierzchnia łączenia jest tym samym coraz mniejsza, a coraz częściej występujące systemy start-stop jeszcze bardziej zwiększają te wyzwania. Firma Vibracoustic, należąca do grupy Freudenberg, jest jedynym w Europie producentem, który jest w stanie spełnić wzrastające wymagania klientów, jakimi są koncerny motoryzacyjne decydujące się na skomplikowane rozwiązania odsprzęglonego i elastycznego koła pasowego. Najdoskonalszym w chwili obecnej rozwiązaniem, które zapewnia 100-proc. tłumienie drgań są koła pasowe do BMW z silnikiem Diesla o pojemności 3.0 l.

Przedstawione poniżej koło posiada wiele patentów opracowanych przy współpracy inżynierów Vibracoustic, BMW i Winkelmann. Szczególna konstrukcja tych kół polega na wyodrębnieniu w ramach konstrukcji zamkniętej przestrzeni, w której znajduje się luźny krążek stalowy zanurzony w płynie wiskotycznym. Połączenie parametrów fizycznych płynu wiskotycznego z przeciwciężarem tłumiącym drgania daje doskonały rezultat wygaszenia drgań. Ponadto, aby uchronić koło przed nadmiernym nagrzewaniem się, zastosowano dodatkowe osłony termiczne. Firma Corteco, należąca do grupy Freudenberg, specjalista od rynku Aftermarket jako jedyna oferuje te koła (numery: 8001103, 80004866, 80001419) w jakości OE na rynku niezależnym. Ograniczenia patentowe wymuszają na innych firmach konieczność poszukiwania innych rozwiązań, które – niestety – nie sprawdzają się w codziennej eksploatacji i bardzo szybko doprowadzają do awarii kół innych marek niż Corteco.

Na ilustracji 2 przedstawiamy różnice pomiędzy oryginalnym kołem Corteco/BMW i zamiennikami. Z informacji pochodzących z rynku jednoznacznie wynika, że zamienniki nie redukują drgań w silniku, a nawet wielokrotnie je powiększają. Warto zatem montować oryginalne rozwiązanie oferowane przez Corteco.

Praktyczne wskazówki dla warsztatów

• Przy każdej wymianie paska lub co ok. 60 tys. km należy sprawdzić koło pasowe i inne elementy obrotowe w obszarze paska.
• Kontrola optyczna – trzeba sprawdzić, czy występują widoczne uszkodzenia paska lub luzy na poszczególnych elementach.
• W czasie pracy silnika przy przejściu silnika z zakresu obrotów biegu jałowego w obroty pracy sprawdzamy, czy występują nierównomierności pracy napinacza, koła pasowego lub hałas i drgania.
• Przy wymianie koła pasowego należy zawsze wymieniać wszystkie elementy w tym zespole, co jest warunkiem zachowania gwarancji na cały zespół.