Udźwignąć ciężar przepisów

Gwarancją zachowania właściwego stanu technicznego podnośnika w założonym okresie eksploatacji jest przestrzeganie wymagań zawartych w instrukcji producenta. Niestosowanie się do tych wymagań, które producent uznał za niezbędne dla bezpiecznej eksploatacji, może prowadzić do uszkodzenia podnośnika lub wypadku związanym z jego użytkowaniem.
Podnośniki są wyposażane w zabezpieczenia samego podnośnika oraz zabezpieczenia, które chronią obsługującego. Do podstawowych zabezpieczeń obsługującego możemy zaliczyć wszelkiego rodzaju osłony, bariery, kurtyny świetlne, wyłączniki i maty ochronne. Natomiast podstawowymi zabezpieczeniami podnośnika są m.in. urządzenia blokujące i ryglujące ramiona podnoszące, urządzenia chroniące przed niezamierzonym ruchem i blokowaniem podstawy ładunkowej, zabezpieczenia przed skutkami przecieków oraz w przypadku uszkodzenia elementów nośnych. Często pełnią one wspólną rolę zabezpieczeń zarówno obsługującego, jak i podnośnika.
Najczęstsza przyczyna wypadków i niebezpiecznych uszkodzeń to błędy eksploatacyjne związane z obsługą i konserwacją urządzeń. Zdarza się co prawda, że przyczyną wypadku jest wada materiałowa, ale są to sytuacje nieliczne. Nietrudno je wyeliminować, powierzając coroczną kontrolę stanu technicznego podnośnika inspektorom z Urzędu Nadzoru Technicznego (UDT) i właściwie konserwując urządzenie. Podczas eksploatacji podnośnika następuje zużycie jego elementów.
W związku z tym niezbędne jest wykonywanie regularnych przeglądów konserwacyjnych, w zakresie i terminach określonych przez producenta, przez osoby posiadające zaświadczenia kwalifikacyjne uprawniające do konserwacji dźwigników wydane przez UDT.
Co się psuje?
Jednymi z najbardziej newralgicznych elementów podnośnika są części bezpośrednio narażone na wszelkiego rodzaju uszkodzenia mechaniczne oraz te, które bezpośrednio przenoszą obciążenie. Możemy do nich zaliczyć elementy mocowania podnośnika, łapy najazdowe, przewody hydrauliczne, śruby i nakrętki nośne oraz nakrętki bezpieczeństwa.
Do elementów dźwigników, które najczęściej mogą ulegać uszkodzeniom, zaliczamy:
- cięgna nośne (liny, łańcuchy) i ich zamocowania,
- części zespołów hamulcowych,
- sworznie, łożyska, części gumowe (przewody, uszczelki),
- połączenia śrubowe,
- bariery ochronne.
Dozór i dokumenty
Podnośniki (dźwigniki) podlegają dozorowi technicznemu obowiązującemu od 1 lipca 2001 roku. Przed przystąpieniem do eksploatacji urządzenie takie należy zgłosić do UDT, który przeprowadza badanie odbiorcze podnośnika i po pozytywnym wyniku wydaje decyzję zezwalającą na eksploatację. W okresie użytkowania inspektorzy UDT wykonują coroczne badania techniczne podnośników.
Zgłaszając podnośnik w Urzędzie Dozoru Technicznego, należy przedłożyć dwa egzemplarze dokumentacji technicznej zawierające instrukcje eksploatacji urządzenia wraz z deklaracją zgodności WE w języku polskim, sporządzone przez producenta. Dodatkowo należy przedłożyć dokumentację uzupełniającą, która powinna zawierać:
szkic sytuacyjny urządzenia uwzględniający rzeczywiste odległości urządzenia od otoczenia, przejścia i dojścia,
schematy zasilania urządzenia, ze wskazaniem rodzaju i wielkości zabezpieczeń, rodzaju i typu przewodów zasilających, poświadczenie prawidłowości montażu i przeprowadzonych prób pomontażowych, wystawione przez instalującego, protokoły pomiarów elektrycznych rezystancji izolacji oraz skuteczności ochrony przeciwporażeniowej,
protokół odbioru części budowlanej, stwierdzający zgodność wykonania podłoża z wymaganiami producenta.
Przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia inspektor UDT sprawdza kompletność i odpowiedniość dokumentacji urządzenia, identyfikuje urządzenie, sprawdza jego stan techniczny i oznakowanie, sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją oraz przeprowadza badanie odbiorcze.
Podnośnik przedstawiany do badań technicznych celem uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację powinien być całkowicie zmontowany, sprawny technicznie i przygotowany zgodnie z warunkami określonymi w instrukcji użytkowania.
Badania techniczne dźwignika obejmują próby techniczne odpowiednie dla danego typu dźwignika, zastosowanych w nim rozwiązań konstrukcyjnych i przeznaczenia. Polegają na sprawdzeniu:
- działania urządzeń sterowniczych i ograniczników ruchów roboczych,
- układów cięgnowych i ich zamocowań,
- działania mechanizmów i prędkości ruchów roboczych,
- działania urządzeń zabezpieczających,
- działania urządzeń sygnalizacyjnych i oświetleniowych.
Oprócz badań, o których mowa powyżej, wykonuje się próby dźwigników z obciążeniem kontrolnym.
Cena nie stanowi o jakości UDT nie dokonuje gradacji jakościowej podnośników dostępnych na rynku, nie analizuje też ich cen. Podstawowym zadaniem Urzędu jest przeprowadzenie badania technicznego i dopuszczanie do eksploatacji urządzeń, które nie będą zagrażały ludzkiemu zdrowiu i życiu – zarówno w momencie rozpoczynania ich użytkowania, jak w czasie późniejszej ich eksploatacji.
Bezpieczeństwo nowego podnośnika do obsługi pojazdów powinno zostać zapewnione poprzez spełnienie zasadniczych wymagań zawartych w mających zastosowanie dyrektywach europejskich, a w szczególności tzw. Dyrektywy Maszynowej 2006/42/WE, w której zostały określone między innymi zasadnicze wymagania w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa odnoszące się do maszyn, co producent potwierdza, umieszczając na podnośniku oznakowanie CE oraz dołączając deklarację zgodności WE.
Każdy podnośnik wprowadzany po raz pierwszy na rynek Wspólnoty Europejskiej powinien spełniać powyższe wymagania i posiadać oznakowanie CE oraz powinna towarzyszyć mu instrukcja eksploatacji oraz deklaracja zgodności WE w języku kraju użytkowania. Na rynku europejskim możemy spotkać doskonałe dźwigniki wykonane poza terenem UE, jak też bardzo dobre wykonane przez wytwórców z państw członkowskich.