Sytuacja polskich aut w kontekście kryteriów Stref Czystego Transportu
Gerd Altmann z PixabayStrefa Czystego Transportu w Warszawie obowiązuje w ścisłym centrum od 1 lipca. Obecnie na jej obszar nie mogą wjeżdżać samochody z silnikiem benzynowym (w tym LPG) starsze niż 27 lat lub niespełniające normy Euro 2 oraz pojazdy z silnikiem Diesla (w tym LPG) starsze niż 19 lat lub nieodpowiadające standardom normy Euro 4 – z pewnymi wyjątkami. W Polsce samochody w tym wieku stanowią bardzo duży odsetek. Według danych CARFAX, wśród używanych aut, dla których zażądano raportu historii pojazdu, co trzeci polski Diesel i co piąty samochód benzynowy nie spełnia kryteriów stref czystego transportu. Na tle innych krajów Polska okazuje się też prawdziwym zagłębiem aut z silnikami na olej napędowy.
Warszawska SCT obejmuje 37 km kw. – większość Śródmieścia i fragmenty otaczających je dzielnic. Kolejne etapy strefy mają być wdrażane co 2 lata, aż do 2032 roku. SCT ma pojawić się jeszcze w bieżącym roku także w Krakowie. Kolejnym miastem, które rozważa wdrożenie SCT jest Wrocław, gdzie władze planują objąć strefą około 6% powierzchni całkowitej miasta, w centralnej jego części.
Ile aut nie spełnia dziś wymogów polskich Stref Czystego Transportu?
CARFAX, międzynarodowy dostawca historii samochodów używanych z 24 krajów wyliczył, ile weryfikowanych w bazie danych firmy samochodów z silnikiem benzynowym i Diesla już teraz nie spełnia kryteriów polskich Stref Czystego Transportu.
W 2024 w bazie CARFAX 46% weryfikowanych używanych aut stanowiły te napędzane wyłącznie benzyną, 37% zaś posiada silniki Diesla. Wśród samochodów z silnikiem benzynowym co 5 został wyprodukowany w 1997 roku lub wcześniej. Zgodnie z zasadami działania SCT – te pojazdy jako niespełniające normy Euro 2 – o ile nie należą do mieszkańców – nie mogą wjechać na wydzielony obszar w stolicy Polski, a w przyszłości – do kolejno wdrażanych stref, planowanych w Krakowie czy Wrocławiu. Na ten moment, wymogów SCT planowanej na 2026 rok, która obejmie standardy normy Euro 3, nie spełnia łącznie 23% używanych aut napędzanych benzyną.
Sytuacja jest trudniejsza dla użytkowników pojazdów z silnikiem Diesla. Wymogi stref ograniczają wjazd dla takich pojazdów, jeśli są starsze niż 19 lat. Z danych CARFAX wynika, że takich kryteriów nie spełnia teraz co trzecie używane, weryfikowane auto tego typu. Na ten moment, aż 45% używanych samochodów z silnikiem Diesla nie spełnia normy Euro 5 i nie mogłoby poruszać się po SCT, która wprowadzona będzie w 2026 roku. Norma ta zakłada, że w momencie wdrożenia strefy auto może mieć maksymalnie 17 lat, a więc rok produkcji nie może przekraczać 2009 roku.
Statystyki dla europejskich miast
Liczba europejskich miast, które wdrażają strefy czystego transportu stale rośnie. W 1996 roku było ich zaledwie trzy, a w 2022 – już 320 (dane Transport & Environment). Szacuje się, że do 2025 roku na Starym Kontynencie będzie ich aż 500. CARFAX sprawdził, ile aut używanych, weryfikowanych w bazie danych firmy, w Hiszpanii, Szwecji oraz Włoszech nie spełnia wymogów emisji spalin, które będą ograniczały wjazd na obszar kolejno wprowadzanych stref. Dane dotyczą samochodów, dla których zażądano raportu historii pojazdu CARFAX.
Hiszpania
Hiszpańskie strefy niskich emisji spalin (Zonas de bajas emisiones, ZBE) funkcjonują między innymi w Madrycie i Barcelonie. Zgodnie z unijnymi przepisami klimatycznymi, wszystkie gminy liczące ponad 50 000 mieszkańców w Hiszpanii muszą wprowadzić i uruchomić własne ZBE do 31 grudnia 2024 r.
Najbardziej ograniczone w Hiszpanii są auta bez etykiety (znane również jako oznaczone literą A), które są najstarsze i uważane za najbardziej zanieczyszczające powietrze. Są to pojazdy benzynowe sprzed 2001 roku i pojazdy z silnikiem Diesla sprzed 2006 roku. Według danych CARFAX dla Hiszpanii, spośród weryfikowanych, używanych aut blisko co 5 auto z silnikiem benzynowym oraz niemal co 6 diesel nie spełnia obecnie wymogów ZBE.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Szwecja
Władze Sztokholmu (Szwecja) planują wprowadzenie w centrum miasta Strefy Środowiskowej Klasy 3 już od 31 grudnia 2024 roku. To odpowiednik najbardziej restrykcyjnej formy polskiej Strefy Czystego Transportu. Obostrzenie zabrania wjazdu do ścisłego centrum miasta pojazdom z silnikami spalinowymi. Bez przeszkód będą mogły wjechać jedynie wybrane hybrydowe ciężarówki, samochody zasilane ogniwami paliwowymi na wodór oraz pojazdy elektryczne.
Decyzja Sztokholmu o strefie bez aut spalinowych wstrzymana jest na ten moment przez Komisję Europejską. Jeśli jednak przepisy zostaną wprowadzone w życie, według danych CARFAX, z których wynika, że obecnie 33% używanych, weryfikowanych aut w Szwecji to te z silnikiem benzynowym – co trzecie auto nie będzie spełniało wymogów wjazdu na teren centrum Sztokholmu. Identycznie sytuacja wygląda w przypadku aut z silnikiem Diesla - one także stanowią 33% używanych, weryfikowanych aut w szwedzkiej bazie CARFAX.
Włochy
Blisko połowa ze wszystkich europejskich stref czystego transportu działa we Włoszech. W Rzymie od poniedziałku do soboty w zielonej i niebieskiej strefie obowiązuje zakaz ruchu, który dotyczy pojazdów benzynowych wyprodukowanych przed 2001 rokiem (norma Euro 3) i Diesli wyprodukowanych przed 2006 rokiem (norma Euro 4). W żółtej strefie, obejmującej ścisłe centrum, obowiązują bardziej restrykcyjne godziny zakazu ruchu, ale te same normy emisji. Dane zgromadzone przez CARFAX wskazują, że obecnie co piąte używane auto z silnikiem benzynowym i co szósty Diesel, dla których zażądano raportu historii pojazdu, nie spełniają włoskich norm stref czystego transportu.
– Wprowadzanie stref czystego transportu stanowi wyzwanie zarówno dla właścicieli pojazdów, jak i osób zainteresowanych ich kupnem. Znaczny odsetek samochodów benzynowych i Diesli już dziś nie spełnia wymaganych norm, co wymusza na właścicielach konieczność modernizacji lub wymiany pojazdów, co nie zawsze jest ekonomicznie możliwe. Taki stan parku aut używanych mocno ogranicza też sens zakupu poszczególnych używanych aut. Jeżeli planujemy dojeżdżać starszym autem do centrum dużego miasta regularnie – warto mieć świadomość tego, czy spełnia ono odpowiednie normy – komentuje Frank Brüggink, Dyrektor Zarządzający & Założyciel CARFAX w Europie.
Źródło: CARFAX Europe
