Uszkodzenia powłok

BASF
16.4.2015

Mimo że naprawy lakieru są zazwyczaj wykonywane sumiennie, to jednak warsztatom zdarzają się błędy. Poniżej przedstawiamy najczęściej spotykane uszkodzenia występujące na lakierach.

Winę za problemy z powierzchnią polakierowanego samochodu praktycznie zawsze ponosi osoba lakierująca i przygotowująca pojazd do lakierowania. W opisanych niżej przykładach prezentujemy gamę uszkodzeń oraz opisy ich przyczyn.

Rozmycie (fot. 1.)
Powierzchnia warstwy nawierzchniowej wygląda kolorystycznie nieregularnie.
Przyczyny:
·    bardzo duże grubości warstwy nawierzchniowej,
·    za wysokie lub za niskie ciśnienie w instalacji,
·    zastosowanie niewłaściwego rozcieńczalnika.
Jak unikać: postępować zgodnie z instrukcjami producenta lakieru.
Sposób naprawy: po wyschnięciu powierzchnię lakieru przeszlifować i polakierować na nowo.

Utrata pierwotnej objętości (fot. 2.)
Powierzchnia lakieru wydaje się niespokojna i napęczniała. Taka mikrostruktura powierzchni może zmniejszyć połysk.
Przyczyny:
·    podłoże nie było w pełni utwardzone przed nałożeniem warstw nawierzchniowych (czas schnięcia był za krótki lub grubości warstw materiału podkładowego były za wysokie),
·    lakierowanie wykonano na szpachli zwykłej, a nie wykończeniowej,
·    warstwy lakieru nawierzchniowego są za małe,
·    warstwy lakieru są o wiele za wysokie, resztki rozpuszczalnika ulatują dopiero po suszeniu, błona lakierowa traci swoja pierwotną objętość.
Jak unikać: lakier gruntujący i nawierzchniowy nanosić tylko w przepisanych grubościach warstw. Poszczególne warstwy nanosić dopiero po upływie czasu schnięcia i ulotnieniu się powietrza zawartego w lakierze.
Sposób naprawy: pozwolić, aby powłoka lakiernicza wyschła, ewentualnie dosuszyć. Przeszlifować i polakierować na nowo.

Tworzenie się pęcherzy pod wpływem wilgoci zawartej w powietrzu (fot. 3.)
Pęcherze spowodowane wilgocią mogą przybierać różną postać i wielkość, mogą występować w różnych układach i w różnym skupieniu. Tworzą się między poszczególnymi warstwami lub też pod całą powłoką lakierniczą. Błona lakierowa jest zamknięta i przy suchej pogodzie ponownie tworzą się pęcherze.
Przyczyny:
·    lakierowane powierzchnie (wypełnienia, detale z blachy itd.) nie zostały dostatecznie dobrze oczyszczone. Zanieczyszczenia spowodowane przez rozpuszczalne w wodzie sole, szczególnie przez brudną wodę pozostałą po szlifowaniu lub pot (ew. ślady wycierania – „sznury pereł“ – widoczny układ pęcherzy) i późniejsze długotrwałe działanie wilgoci na świeży,
·    mechaniczne uszkodzenie ochronnej powierzchni lakieru i w końcu przenikanie pod lakier w okolicy miejsca uszkodzenia,
·    doszlifowanie materiałów poliestrowych bez wystarczających czasów odparowania wody przed nałożeniem materiału podkładowego i nawierzchniowego.
Jak unikać: powierzchnie do lakierowania dobrze umyć czystą wodą lub wyczyścić strumieniem gorącej wody pod ciśnieniem. Na koniec oczyścić preparatem do usuwania plam z silikonu i smoły przeznaczonym do czyszczenia blach. Lakier nanosić w odpowiednich warstwach i zapewnić odpowiedni czas schnięcia. Materiały z poliestru szlifować tylko na sucho.
Sposób naprawy: zeszlifować lakier do punktu powstawania pęcherzy. Nałożyć nowy podkład i warstwy nawierzchniowe.

Fot. 1. Rozmycie
Fot. 2. Utrata pierwotnej objętości
Fot. 3. Pęcherze - powiększenie 50-krotne

 

 

Niepełne krycie (fot. 4.)
Stare lakiery, plamy szpachli lub plamy podkładu są widocznie przez nałożone warstwy lakieru nawierzchniowego. Lakier jest „pstrokaty“.
Przyczyny:
·    brak kolorystycznie równomiernej warstwy podkładu,
·    lakier nawierzchniowy nie został dobrze wymieszany przed użyciem,
·    użyto niewłaściwego rozcieńczalnika,
·    za cienkie warstwy lakieru.
Jak unikać: sby warstwa lakieru dobrze kryła, należy nanieść jednorodną warstwę podkładu. Przed użyciem wymieszać dobrze lakier nawierzchniowy, rozcieńczać według zaleceń i nanieść wystarczająco grubą warstwę. Zalecana grubość warstwy w przypadku odcieni „uni” to 50 do 70 μm (wyjątek: niektóre odcienie żółci i czerwieni bez dodatku chromianu ołowiu). Zalecana grubość warstwy w przypadku dwuwarstwowych lakierów typu "metallic" to 15 do 30 μm (wyjątek: niektóre, bardzo przezroczyste odcienie).
Sposób naprawy: po wysuszenie zmatowić na mokro papierem ściernym P 800 i ponownie polakierować.

Przenikanie międzywarstwowe (fot. 5, 6.)
Dochodzi tutaj do przebarwienia warstwy nawierzchniowej, często o czerwonawym lub żółtawym zabarwieniu.
Przyczyny:
·    rozpuszczalne pigmenty (barwniki) z lakieru oryginalnego rozpuszczają się w rozpuszczalniku lakieru naprawczego i zabarwiają powierzchnię,
·    nadmiar nadtlenku ze szpachli poliestrowych jest rozpuszczany przez rozpuszczalnik natryskiwanego materiału. Nadtlenek reaguje z pigmentami i dochodzi do żółto-brązowego przebarwienia o wielkości odpowiadającej plamie szpachli. Dotyczy to szczególnie odcieni niebieskich i zielonych; bitumu lub smoły.
Jak unikać: najlepiej pokryć oryginalny lakier warstwą izolującą i używać tylko zalecanej ilości nadtlenku podczas mieszania ze szpachlą poliestrową.
Sposób naprawy: w przypadku sporego przenikania międzywarstwowego izolować cały detal podkładem chroniącym przed wodą i uderzeniami kamieni i przeznaczonym do zabezpieczania podłogi. Jeżeli przenikanie międzywarstwowe jest mocniejsze, należy usunąć cały lakier w danym miejscu i nałożyć nowy.

Fot. 4. Niepełne krycie
Fot. 5. Przenikanie międzywarstwowe
Fot. 6. Przenikanie międzywarstwowe

 

 

Plamy (fot. 7, 8, 9.)
Lakier zostaje nadtrawiony lub przebarwiony na skutek działania agresywnych środków takich jak spaliny przemysłowe, żywica drzewna, benzyna lub chemikalia, co w najgorszym przypadku może doprowadzić do zniszczenia warstwy lakieru.
Przyczyny:
·    w przypadku przebarwienia spowodowanego smołą, składniki przenikają w głąb powłoki lakierniczej, pozostawiając brudne, brązowo-czarne plamy; spaliny przemysłowe, chemikalia lub smoła przenikają w głąb powłoki lakierniczej i przebarwiają warstwę nawierzchniową. Może to być skutkiem reakcji chemicznej z pigmentami (np. kwasami); substancje agresywne tj. żywice drzew, benzyna i ptasie odchody działają żrąco na lakier. Długotrwałe wystawienie na działanie tych substancji może nawet doprowadzić do rozkładu i zniszczenia powłoki lakierniczej w danym miejscu.
Jak unikać: pojazd należy myć częściej, od czasu do czasu konserwować za pomocą środków nabłyszczających lub twardego wosku. Przywierające substancje obce, takie jak ptasie odchody, smary i materiały eksploatacyjne należy usunąć, aby uniknąć nadtrawień.
Sposób naprawy: lekkie przebarwienia można często usunąć już przez samo polerowanie przy użyciu pasty do polerowania wykończeniowego lub polerowania na wysoki połysk. Większe uszkodzenia wymagają zeszlifowania uszkodzonej warstwy i nałożenia nowej. 

Fot. 7. Plamy
Fot. 8. Plamy - powiększenie 60-krotne
Fot. 9. Plamy - powiększenie 60-krotne

 

 

Utrata przyczepności (fot. 10.)
Utrata przyczepności występuje pod dwiema postaciami: kiepska przyczepność do podłoża (dotyczy całej powłoki lakierniczej) oraz brak lub kiepskie wiązanie między poszczególnymi warstwami.
Przyczyny:
·    substancje obniżające przyczepność pozostawione na podłożu (np. silikon, olej, smar, wosk, rdza, pozostałości po szlifowaniu itd.),
·    na podłoże nałożono niewłaściwy podkład,
·    niewystarczające szlifowanie podłoża lub podłoże nieoszlifowane,
·    zbyt suchy lub zbyt cienko nałożony grunt lub lakier bazowy,
·    niewystarczający czas odparowania za grubo naniesionych warstw lakieru bazowego w przypadku dwuwarstwowych lakierów typu metalic.
Jak unikać: dobierać właściwe podkłady do trudnych podłoży (np. aluminium i tworzyw sztucznych). Materiały gruntujące lakierować warstwami o wystarczającej grubości i postępować przy tym zgodnie z zaleceniami producenta. Unikać mocnego aerozolowania i w przypadku wysokiej grubości warstw zapewnić odpowiednio długie czasy odparowania lakieru bazowego.
Sposób naprawy: warstwy kiepsko przylegające zeszlifować i nałożyć nowy lakier.

Pęcherze z otworem (fot. 11)
W tym przypadku powstają pęcherzyki z małym otworem w środku.
Przyczyny:
·    za duże grubości warstw,
·    zastosowanie niewłaściwego rozcieńczalnika,
·    za krótkie czasy odparowania między kolejnymi warstwami,
·    za wysoka temperatura detalu, aby przyspieszyć suszenie,
·    za długi czas odparowania w przypadku lakierów dwukomponentowych, zanim detal zostanie włożony do pieca,
·    w przypadku zastosowania promieni podczerwonych powstaje za wysoka temperatura powierzchni, jeżeli odległość od detalu jest za mała.
Jak unikać: stosować rozcieńczalniki odpowiednie dla określonych temperatur natrysku i nie przekraczać zaleconych grubości warstw. Zmniejszyć lepkość (tj. bardziej rozcieńczyć), zachowywać czasy odparowania, temperatury suszenia i odległości promienników powierzchniowych od przedmiotu.
Sposób naprawy: w przypadku niewielkich problemów można przetrzeć warstwę nawierzchniową papierem ściernym P 1200 a następnie wypolerować wykończeniową pastą polerską lub wypolerować na wysoki połysk. W przypadku większych ubytków w powierzchni, pęcherzyki muszą zostać zeszlifowane aż do miejsca ich powstawania, po czym miejsca te należy polakierować na nowo.

Kratery (fot. 12.)
Kratery to okrągłe zagłębienia z wystającymi ponad powierzchnię krawędziami. Tworzą się w lakierze nawierzchniowym lub w warstwach pośrednich.
Przyczyny:
·    powierzchnia do lakierowania nie została dokładnie oczyszczona z pozostałości olejów, smarów, wosków lub silikonu,
·    zanieczyszczenia z powietrza, np. aerozol lakieru innego typu,
·    oleje lub woda ze sprężonego powietrza,
·    silikony z dysz,
·    substancje obce ze znajdujących się w otoczeniu zakładów przemysłowych.
Jak unikać: tylko dokładne czyszczenie powierzchni przeznaczonych do lakierowania zapobiega tworzeniu się kraterów. Jeżeli w tym samym czasie pracuje się z produktami zawierającymi silikon (środki do polerowania, masy uszczelniające), to należy w tym celu używać oddzielnego pomieszczenia.
Sposób naprawy: jeżeli kratery już się pojawiły, to należy je zeszlifować i nałożyć nową warstwę lakieru. 

Fot. 10. Utrata przyczepności - powiększenie 100-krotne
Fot. 11. Pęcherze z otworem
Fot. 12. Kratery - powiększenie 1000-krotne

 

 

Zacieki (fot. 13.)
Są to pionowo biegnące zgrubienia i krople lakieru lub też zgrubienia wielkopowierzchniowe.
Przyczyny:
·    użyto pistoletu ze zbyt dużą dyszą,
·    technika natrysku nie była dostosowana do materiału: nałożony materiał jest przesycony,
·    warstwy lakieru są za wysokie,
·    czasy odparowania między pojedynczymi warstwami były za krótkie,
·    użyto za dużo rozcieńczalnika lub utwardzacza, co ma miejsce szczególnie w przypadku małych detali i w niskiej temperaturze natrysku.
Jak unikać: dostosować pistolet, technikę natrysku i parametry materiałów lakierniczych do danych warunków natrysku, tzn. mniejsze dysze z lepszym rozpylaniem i mniejsze ilości rozcieńczalnika.
Sposób naprawy: małe zacieki można usunąć po wyschnięciu za pomocą hebla. Następnie przeszlifować papierem P 1000 do P 1200 i wypolerować wykończeniową pastą polerską i preparatem do polerowania na wysoki połysk. Duże zacieki należy zeszlifować i polakierować na nowo.

Zaznaczanie się krawędzi (fot. 14.)
Są to widoczne krawędziowe wybrzuszenia starego lakieru, plam szpachli i wypełniaczy.
Przyczyny:
·    stary lakier w miejscu naprawy nie został wystarczająco dobrze zeszlifowany,
·    okolica przejścia ze szpachli do starego lakieru lub ze starego lakieru na blachę karoserii została zeszlifowana niewystarczająco dokładnie i równo,
·    plamy wypełnienia zostały zeszlifowane niewystarczająco dokładnie lub równo,
·    zbyt duże grubości warstw wypełnienia lub wypełnienie nie zostało wystarczająco dobrze wysuszone.
Jak unikać: do szlifowania okolicy krawędzi używać drobnego papieru ściernego i przestrzegać zaleceń producenta odnośnie obróbki i suszenia szpachli i wypełniaczy. Zamiast jednego miejsca, powinno się raczej wypełniać całe detale.
Sposób naprawy: warstwy lakieru, na których występuje problem, muszą zostać zeszlifowane i pokryte nowym lakierem (wypełniacz i lakier nawierzchniowy).

Efekt skórki pomarańczy (fot. 15.)
Lakier ma nierówną powierzchnię, przypominającą skórkę pomarańczy.
Przyczyny:
·    pistolet był za daleko od lakierowanej powierzchni,
·    ciśnienie było zbyt niskie a rozpylenie niewystarczająco drobne,
·    warstwy lakieru są za cienkie,
·    często natryskiwany lakier jest za suchy,
·    za wysoka lepkość lakieru,
·    za krótkie rozcieńczanie,
·    temperatura powierzchni lub natrysku jest za wysoka.
Jak unikać: stosować tylko techniki natrysku zalecane dla danych materiałów lakierniczych. Rozcieńczalnik dobierać do temperatury natrysku, brać pod uwagę lepkość lakieru i zalecenia producenta.
Sposób naprawy: silnie zarysowane wady należy przeszlifować papierem P 800 i polakierować powierzchnię od nowa.

Fot. 13. Zacieki
Fot. 14. Zaznaczanie się krawędzi
Fot. 15. Efekt skórki pomarańczy

O Autorze

Tagi artykułu

autoExpert 04 2024

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę