• Płyn chłodniczy zapobiega przegrzewaniu się silnika i chroni go przed uszkodzeniem.
• Podczas wiosennego przeglądu warto wykonać sprawdzenie układu chłodzenia.
• Przydatność większości płynów chłodzących wynosi od 2 do 5 lat.
• Nie zawsze wymiana starego płynu na nowy jest wystarczająca.

Płyn chłodniczy w samochodzie pełni kilka istotnych funkcji. Przede wszystkim jednak odpowiada za chłodzenie silnika poprzez usuwanie nadmiaru ciepła wytworzonego w procesie spalania, chroniąc go przed uszkodzeniem. Płyn chłodniczy pełni również istotną rolę w układzie wentyalcji wnętrza pojazdu, pomagając w schłodzeniu powietrza i zapewniająć komfortowe warunki w kabinie. Ponadto pełni funkcję środka smarnego dla pompy wodnej, która odpowiada za cyrkulację płynu chłodzącego w układzie. Ważne jest również to, że płyn chłodniczy zawiera inhibitory korozji, które chronią elementy układu chłodzenia przed rdzą.

Regularna kontrola i wymiana płynu chłodniczego są niezbędne, aby utrzymać optymalne działanie układu chłodzenia i zapobiec potencjalnym problemom związanych z silnikiem.

Elementy układu chłodzenia silnika

Głównym celem układu chłodzenia jest zapobieganie przegrzewaniu się silnika i utrzymanie go w odpowiednim zakresie temperatur. Właściwa temperatura silnika ma ogromne znaczenie dla jego wydajności, żywotności oraz efektywności spalania paliwa. 

Jednym z głównych elementów układu chłodzenia jest chłodnica, która odprowadza ciepło wytwarzane przez silnik poprzez przepływ płynu chłodzącego. Chłodnica jest umieszczona z przodu pojazdu (zazwyczaj za przednim zderzakiem), aby maksymalnie wykorzystać przepływ powietrza podczas jazdy. Za chłodnicą zamontowany jest wentylator. Jego zadaniem jest generowanie dodatkowego przepływu powietrza przez chłodnicę w przypadku, gdy naturalny przepływ powietrza podczas jazdy nie jest wystarczający. 

Przepływem cieczy steruje termostat, który monitoruje temperaturę silnika i w zależności od jej wartości kontroluje jej przepływ. Gdy temperatura silnika jest zbyt niska, termostat ogranicza przepływ płynu, umożliwiając szybsze nagrzewanie jednostki. Natomiast przy zbyt wysokiej temperaturze, termostat otwiera się, umożliwiając swobodny przepływ płynu chłodzącego, co pomaga w schładzaniu silnika. 

Pompa cieczy chłodzącej jest kolejnym istotnym elementem układu chłodzenia silnika, której zadaniem jest cyrkulacja płynu chłodzącego przez cały układ. Pompa napędzana jest przez pasek rozrządu, łańcuch rozrządu lub pasek klinowy, w zależności od konstrukcji danego silnika. Taki przekaz napędu umożliwia pompie ciągłą pracę i zapewnia regularny przepływ płynu chłodzącego przez chłodnicę i silnik. Dzięki temu ciepło wytworzone przez silnik jest efektywnie odprowadzane, a temperatura jednostki napędowej utrzymuje się na odpowiednim poziomie. 

Płyn chłodzący odprowadza nadmiar wytworzonego ciepła, zapewniając w ten sposób stabilną temperaturę silnika. Ten specjalny płyn jest mieszanką glikolu etylowego i wody, zawierającą również dodatki zabezpieczające przed korozją. Najczęściej są to kwasy organiczne i krzemiany, które tworzą na metalowych powierzchniach warstwę ochronną. Gęstość typowego płynu wynosi około 1,070–1,080 g/cm³, a temperatura zamarzania to ok. -35°C. Współczynnik pH mieści się w zakresie 7,5–8,5. Płyny oparte na glikolu propylenowym wrą w temperaturze powyżej 106°C. Zazwyczaj są one barwione, co umożliwia wykrycie ewentualnych wycieków i odróżnienie ich od innych płynów.

Kolejnym ważnym elementem układu chłodzenia jest zbiornik wyrównawczy, który pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu płynu chłodzącego w układzie. Zazwyczaj zbiornik jest umieszczony w bezpośrednim sąsiedztwie chłodnicy lub w pobliżu silnika. Na bokach zbiornika powinny znajdować się dwa oznaczenia poziomu cieczy (minimalny i maksymalny). Te oznaczenia wskazują zakres, w którym powinien się mieścić poziom płynu chłodniczego, aby zapewnić prawidłową pracę jednostki napędowej. Na górze zbiornika wyrównawczego zamontowany jest korek, który zawiera zawór zabezpieczający układ chłodzenia przed nadmiernym ciśnieniem. Zawór rozprężny pełni rolę zabezpieczenia układu schładzania przed wysokim ciśnieniem, które może wystąpić wskutek nadmiernego rozgrzania cieczy chłodzącej. Kiedy ciśnienie wzrasta, zawór w zbiorniku wyrównawczym zostaje otwarty, uwalniając w ten sposób nadmiar ciśnienia i zapobiegając uszkodzeniom układu. 

MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE

Narzędzia diagnostyczne

Diagnostyka w dobie elektromobilności

Wraz z rozwojem technologii motoryzacyjnych coraz więcej czynności związanych z diagnozowaniem jest wykonywanych przez nowoczesne systemy i urządzenia diagnostyczne. Jednocześnie rozwój elektromobilności wymaga od niezależnych warsztatów zdobycia specjalistycznej wiedzy i umiejętności w zakresie napraw i diagnostyki instalacji wysokiego napięcia.

Konserwacja układu chłodzenia 

Wraz z nadejściem ciepłych dni i wzrostem temperatur otoczenia, silnik staje się bardziej narażony na obciążenia termiczne. Dlatego bardzo ważne jest utrzymanie układu chłodzenia w pełnej sprawności technicznej. Konserwacja i czyszczenie układu są kluczowymi czynnościami, które powinny być wykonane przed nadejściem fali upałów, aby zapewnić optymalne funkcjonowanie silnika.

Warsztaty samochodowe podczas wiosennego przeglądu powinny zaproponować kierowcom ocenę stanu technicznego chłodnicy, wentylatora, termostatu, pompy cieczy chłodzącej oraz innych elementów układu chłodzenia.

Warto mieć na uwadze, że układ chłodzenia nie tylko odpowiada za utrzymanie odpowiedniej temperatury silnika, lecz także ma wpływ na jego wydajność i trwałość. Niedostateczna konserwacja układu chłodzenia może prowadzić do poważnych problemów, takich jak przegrzewanie silnika, uszkodzenie uszczelki głowicy, a nawet awarii całego układu. 

Wymiana płynu chłodzącego

Podczas wiosennego przeglądu warto również skonsultować się z kierowcami w sprawie sprawdzenia poziomu płynu chłodzącego oraz ewentualnej konieczności jego wymiany. Przydatność większości płynów chłodzących wynosi 2–5 lat. Po tym okresie zawarte w nich inhibitory korozji i przeciwutleniacze mogą przestać być skuteczne. Dlatego, aby utrzymać odpowiednią ochronę silnika, należy wykonywać okresowe wymiany płynu chłodzącego. Jeśli zajdzie konieczność wymiany cieczy chłodzącej, należy zastosować płyn odpowiedni do danego modelu samochodu i typu silnika. Ważne jest, żeby pamiętać, że mieszanie płynów jest możliwe jedynie między płynami o takich samych parametrach i pakietach inhibitorów. Aby zapewnić optymalne właściwości chłodzące oraz ochronne, należy przestrzegać zaleconych proporcji mieszania koncentratu chłodzącego z wodą.

Czyszczenie układu chłodzenia

Nie zawsze jednak wymiana starego płynu na nowy jest wystarczająca. W niektórych przypadkach (np. kiedy układ chłodzenia jest silnie zanieczyszczony) może być konieczne przeprowadzenie czyszczenia układu chłodzenia. Czyszczenie polega na usuwaniu osadów, mułów, kamienia kotłowego i innych zanieczyszczeń, które mogą negatywnie wpływać na wydajność układu. Dopiero po wypłukaniu układ można napełnić nowym płynem chłodzącym zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu, odpowietrzyć oraz sprawdzić działanie i szczelność. 

Warto przekazać właścicielom pojazdów informację, że układ chłodzenia ma kluczowe znaczenie dla utrzymania optymalnej wydajności i trwałości silnika. Regularne kontrole, wymiana płynu chłodzącego oraz ewentualne czyszczenie układu pomogą utrzymać odpowiednie warunki pracy silnika i zapewnić długotrwałe, niezawodne użytkowanie pojazdu.