• Pierwsze lakiery miały bazy olejowe, co sprawiało, że schły dość długo, ale kryły metal grubą warstwą. 
• Farby alkilowe pozwalały na grubsze krycie malowanych powierzchni.
• Lakier bezbarwny służy do uwydatnienia efektu oraz ochrony lakieru bazowego.
• Aby skrócić czas lakierowania stosuje się między innymi lakiery o przyspieszonym czasie schnięcia.

Powiązane firmy

Kiedy produkowano pierwsze Fordy, oferowano je w wielu kolorach, jednak samochody polakierowane na czarno miały niższą cenę. Dlaczego? Otóż, wynikało to wprost z procesu schnięcia lakieru. Czarny lakier sechł krócej niż inne kolory, więc na produkcję samochodu w czerni potrzebowano znacznie mniej czasu niż na produkcję wersji kolorowej.

Pierwsze lakiery miały bazy olejowe, co sprawiało, że schły dość długo, ale kryły metal grubą warstwą. Były też dość miękkie, więc ich wypolerowanie było praktycznie niemożliwe. Połysk lakieru pojawił się z chwilą wprowadzenia na rynek nowej technologii, czyli lakierów nitro. Miały one wielką przewagę nad wcześniej używanymi. Były twardsze, zabezpieczały metal cieńszą warstwą, były łatwiejsze w aplikacji natryskowej i – co najważniejsze – oferowały szerszą gamę kolorów. Lakiery nitro stosowano do około połowy XX wieku, natomiast nadal są dostępne w handlu jako lakiery naprawcze.

Koniec ery nitro

Gdy lakiery nitro były jeszcze w użyciu, na rynek wszedł nowy typ farb – lakiery alkilowe (farby ftalowe). Podstawową różnicą w porównaniu do farb nitro jest to, że nie wysychają one przez odparowanie rozpuszczalnika z farby, lecz przez absorbcję tlenu z powietrza. Z uwagi na proces schnięcia farby te nie nadają się do powlekania podłoża grubą warstwą, ponieważ spowodowałoby to stworzenie zewnętrznej, twardej warstwy, pod którą znajdowałaby się miękka i niewyschnięta warstwa lakieru. Będące bazą farby żywice alkilowe bywały modyfikowane w zależności od przeznaczenia. W przemyśle motoryzacyjnym stosowano modyfikacje żywicami chlorokauczukowymi, które zwiększały twardość farby i jej odporność na warunki zewnętrzne.

System 2K

W latach 70. XX wieku na rynek wprowadzony został system 2K, czyli lakiery dwukomponentowe na bazie żywic akrylowych. Ich cechą szczególną było to, że schły dzięki procesom chemicznym zachodzącym między komponentami „wejściowymi”. Dobór odpowiednich proporcji składników lakieru umożliwiał chemiczne kontrolowanie procesu schnięcia. Możliwe stało się wyregulowanie czasu schnięcia w zależności od temperatury. Ten rodzaj lakierów umożliwił też zastosowanie efektów, nieosiągalnych podczas stosowania tradycyjnych lakierów.

Lakiery efektowe

Mianem lakieru efektowego określa się lakier metaliczny, który w chwili wejścia na rynek składał się z lakieru bazowego (koloru), do którego domieszkowane były cząsteczki metalu (pył aluminiowy). Dzięki kontroli wysychania lakieru pył aluminiowy nie spływał w lakierze pod własnym ciężarem i nie powodował skupisk ani innych niepożądanych efektów. Po polakierowaniu lakierem metalicznym nanosiło się na niego warstwę lakieru bezbarwnego, który odcinał dopływ tlenu oraz chronił przed czynnikami atmosferycznymi. W kontakcie z tlenem, wodą zawartą w powietrzu oraz np. solą drogową cząsteczki aluminium stałyby się niezależnymi mikroźródłami korozji. Ważnym zadaniem, jakie spełnia lakier bezbarwny, jest ponadto uwydatnienie wizualne efektu i ochrona mechaniczna warstwy spodniej.

Axalta nieustannie monitoruje zmieniające się trendy kolorystyczne w branży motoryzacyjnej. Analiza pozwala naszym ekspertom przewidzieć preferencje kolorystyczne konsumentów, co w szczególności cenią sobie producenci samochodów. Na podstawie zebranych informacji co roku powstaje nowy, innowacyjny kolor. ElectroLight, samochodowy kolor roku 2021 to stylowy, odważny i pełny energii żółtozielony odcień, który zaspokaja współczesne pragnienia konsumentów. ElectroLight symbolizuje spokój i prostotę, jednocześnie pozostając ekscytującym i żywiołowym. Na proces projektowania koloru wpływ ma wiele czynników, każdy aspekt koloru musi być dokładnie przemyślany. Bierzemy pod uwagę sam wygląd, ale również wychodzimy poza wartości wizualne, zastanawiając się, jak kolor będzie funkcjonował w branży motoryzacyjnej i jaką rolę odegra w świecie pojazdów autonomicznych. Recepturę koloru ElectroLight można znaleźć w naszych programach kolorystycznych marek premium, wpisując kod „2021 COTY”. Nasze systemy lakierów wodorozcieńczalnych pozwolą odtworzyć zarówno ten, jak i wiele innych kolorów. Lakiery charakteryzuje szybka aplikacja w jednym podejściu, dobre krycie oraz dokonała precyzja kolorów.

Specjaliści z firmy Axalta Coating Systems

Idealny produkt w naszej ofercie do napraw miejscowych typu „spot repair” i „smart repair” to Podkład UV Finixa – w aerozolu. Sprawdzi się na powierzchniach stalowych, aluminiowych, stali galwanizowanej, szpachlówkach poliestrowych, twardych i średnio twardych plastikach oraz laminatach poliestrowych. Produkt ten nie wymaga mieszania. Podkład Finixa TSP 150 należy stosować na odtłuszczonej powierzchni. Zalecana obróbka papierami o ziarnistościach: P180 lub P220 Kolor: jasno szary – transparentny Zalecamy użycie zmywacza do podkładów UV Finixa TSP 1200, który usunie resztki nieutwardzonego podkładu. Czas suszenia tylko 2 minuty! W gamie produktów UV znajduje się również środek do naprawy odprysków UV – Finixa SCU 020.

Monika Biernat BERG

Zdarza wam się sięgać po produkt innowacyjny? Co to właściwie znaczy, że produkt jest innowacyjny? W moim przekonaniu to taki produkt, który przełamuje bariery, zmienia sposób, w jaki o nim myślimy, zmienia kryteria wyboru oraz podnosi standardy lub po prostu sprawia, że nasza praca jest szybsza i bardziej wydajna, a efekt końcowy lepszy. Mój typ to CP 2015 X-Speed. Lakier bezbarwny naginający powszechnie znane czasy schnięć lakierów w klasie HS do 5 minut w 60°C oraz 1 godz. w 20°C. Czego chcieć więcej? Lakier po wyschnięciu możemy schłodzić wodą i przystąpić do delikatnej polerki. Wbrew pozorom nie jest to także lakier, który przyda nam się tylko w małych pracach typu smart repair, ponieważ produkt po aplikacji pierwszej warstwy pozostaje otwarty na tyle długo, by spokojnie poradzić sobie z polakierowaniem całego boku średniej wielkości auta. Jest to niezwykle ważny atut, który zwiększa uniwersalność tego lakieru. Ponadto X-Speed gwarantuje wysoką twardość, odporność na zarysowania i promieniowanie UV. A przysłowiowa „wisienka na torcie” to świetna głębia i połysk.

Jakub Tomaszewski konsultant ds. produktów i systemów kolorystycznych w firmie Multichem

Przez wiele ostatnich lat, ekologia w lakierach samochodowych oznaczała przede wszystkim obniżanie ilości lotnych związków organicznych (czyli rozcieńczalników). W ciągu 20 lat, udało się ją zmniejszyć o ok. 600g/l, do obecnych produktów, bez problemu mieszczących się poniżej wymaganych dyrektywą unijną 420g/l. Niestety, wyraźnie widać, że w tej materii doszliśmy już do ściany i bez jakiejś rewolucji surowcowej czy upowszechnienia lakierów wodorozcieńczalnych niewiele więcej da się uzyskać. Z tego powodu coraz większe znaczenie ma opracowywanie i wdrażanie na rynek lakierów, które nie tylko emitują jak najmniej rozcieńczalników, ale też zmniejszają emisję CO2 podczas lakierowania i wygrzewania. Do ogrzania nawet kilkuset metrów sześciennych powietrza na minutę kabiny lakiernicze zużywają olbrzymie ilości gazu ziemnego lub oleju opałowego, co wprost przekłada się na emisję dwutlenku węgla. Znane już od lat w USA lakiery energy saving powoli pojawiają się także na polskim rynku. Również NOVOL właśnie wprowadza na rynek taki lakier – SPECTRAL KLAR 545-00. Dzięki specjalnym żywicom pozwala on na wygrzewanie w temperaturze 400°C, osiągając twardość roboczą po zaledwie 15 minutach. W porównaniu do tradycyjnego wygrzewania w temp. 600°C, oznacza to oczywiście znaczącą redukcję emisji CO2, ale również zdecydowane zmniejszenie kosztów energii dla warsztatu lakierniczego. Dodatkową zaletą lakierowania niskotemperaturowego jest zapewnienie bezpieczeństwa coraz popularniejszym autom elektrycznych i hybrydowym. Normalne wygrzewanie w kabinie, często w temperaturze 70°C, drastycznie zwiększa takie ryzyko, szczególnie jeśli akumulator został uszkodzony w trakcie wypadku. Jak dotąd pojawiło się sporo doniesień o pożarach elektryków.

Tomasz Tomczyk dyrektor pionu szkoleń w firmie NOVOL

Pigmenty perłowe

Rozwój lakierów nie zakończył się na efektach metalicznych. Aby jeszcze bardziej uatrakcyjnić wygląd samochodu, zaczęto stosować inne niż metaliczne domieszki do lakierów. Przełomem stało się zastosowanie pigmentów perłowych, które gwarantowały niespotykane dotąd efekty wizualne. Pigmenty te można podzielić na dwie zasadnicze grupy, czyli jednobarwne i wielobarwne. W pigmentach jednobarwnych następuje zjawisko odbicia i załamania promieni świetlnych, dające efekt wizualny zmiany koloru. Pigmenty wielobarwne działają jak mikroskopijne pryzmaty, powodując rozszczepienie padającego światła na kolory podstawowe (zjawisko tęczy). Są przezroczystymi cząsteczkami miki, których powierzchnia jest pokryta cienką warstwą tlenku metalu. Cząsteczki te zmieniają barwę w zależności od kąta patrzenia, ponieważ warstwa z tlenku metalu może odbijać lub tłumić specyficznie długości fal padającego światła. Od grubości warstwy tlenku metalu zależy, jakie długości fal barwy niebieskiej, czerwonej czy żółtej będą odbijane lub tłumione.

Większość lakierów perłowych bazuje na systemie dwuwarstwowym. Pigmenty perłowe o dużej sile krycia barw są domieszane do lakieru bazowego, którym pokryty jest lakierowany element. Dalej lakier taki pokrywa się warstwą lakieru bezbarwnego. Istnieją też systemy trójwarstwowe, które składają się z warstwy gruntującej, lakieru podstawowego z pigmentami perłowymi oraz lakieru bezbarwnego mogącego też dla wzmocnienia efektu zawierać pigmenty perłowe. Ostatnią warstwą jest warstwa czystego (bez pigmentów) lakieru bezbarwnego stanowiącego warstwę ochronną.

Specyfika lakieru perłowego stwarza pewne trudności podczas napraw lakierniczych. I tak, jednym z najważniejszych warunków dobrze wykonanej naprawy jest dokładne zapoznanie się z rodzajem pigmentu, jaki był domieszany do lakieru oryginalnego, aby móc dobrać taki sam. W przeciwnym razie naprawiane miejsce będzie się odcinać wizualnie. Jak wspomniano, pigmenty perłowe są wykonane z wykorzystaniem miki ukształtowanej w formie płytki. Jej grubość determinuje otrzymanie różnych barw odbijanego światła. Aby otrzymać dodatkowy efekt barwny, mikę pokrywa się tlenkami różnych metali. Pokrycie jej tlenkiem żelaza powoduje, że uzyska się ceglastą, a nawet brązową tonację efektu barwnego. Pokrycie płytki tlenkiem tytanu powoduje z kolei przesunięcie widma odbijanego światła w kierunku koloru żółtego.

Jak skrócić czas lakierowania

Aby skrócić czas lakierowania, obecnie stosuje się nie tylko szybkoschnące lakiery, ale także produkty, które łączą kilka funkcji. Podkłady nierzadko pełnią dziś także funkcję wypełniaczy i/lub środków antykorozyjnych. Nałożenie jednego produktu zamiast trzech to olbrzymia oszczędność czasu podczas lakierowania. Więcej na ten temat przeczytasz w oddzielnym artykule pt. „Czy przyspieszanie suszenia się opłaca?”.

Kolejną nowinką technologiczną stosowaną przez lakierników są lampy UV, które w istotny sposób skracają czas schnięcia podkładu czy lakieru. O technikach przyspieszania prac lakierniczych możesz przeczytać w kolejnym artykule traktującym o tym, jak skrócić czas suszenia: „Lakiernictwo samochodowe – co zrobić, aby przyspieszyć proces?”.