Regeneracja turbosprężarki w praktyce

Na czym polega regeneracja turbospężarki Maciej Blum

Większa moc i moment obrotowy silnika generowane przy znacznie niższych obrotach, przy jednoczesnej mniejszej masie i pojemności, a w konsekwencji niższe spalanie oraz mniejsza emisja trujących zanieczyszczeń do atmosfery. To najważniejsze cechy, dzięki którym obecnie turbosprężarki stały się obowiązkowym elementem wyposażenia jednostek wysokoprężnych i powoli zaczynają zadomawiać się także w silnikach benzynowych.

Nie ma jednak róży bez kolców i turbodoładowane jednostki napędowe również mają swoje wady, do których należy wciąż dość spora awaryjność tego podzespołu.

Duża popularność i spore ryzyko

Pierwsze technologie doładowania silników pojawiły się jeszcze w XIX w., a po raz pierwszy turbosprężarka ujrzała światło dzienne na początku ubiegłego stulecia. Jednak prawdziwy rozkwit turbodoładowania miał miejsce w latach 70. XX w. wraz z zainteresowaniem się tą metodą zwiększania mocy przy stosunkowo niewielkiej pojemności silnika (głównie wysokoprężnego) przez niemieckie koncerny.

– Obecnie turbosprężarka przestaje być kojarzona jedynie z silnikami wysokoprężnymi, z których stosowania wycofują się powoli producenci pojazdów. Coraz więcej jednostek benzynowych posiada turbodoładowanie, a dodatkowo turbosprężarki zaczynają trafiać pod maski pojazdów z napędem hybrydowym – mówi Mirosław Janusz, dyrektor zarządzający w firmie Turbo Rotor.

Sposób działania turbosprężarek – przede wszystkim praca w wysokich temperaturach oraz przy bardzo szybkich obrotach – powoduje, że element ten jest narażony na ogromne obciążenia i jeśli do tego dojdzie brak odpowiedniego serwisu i/lub niewłaściwa eksploatacja ze strony kierowcy, wówczas o awarię nietrudno

Do najczęstszych problemów z turbosprężarkami dochodzi z powodu braku odpowiedniego smarowania na skutek np. zbyt niskiego ciśnienia oleju, w związku z czym występuje zwiększone tarcie pomiędzy osią wirnika a łożyskiem. Nieszczelności mogą natomiast spowodować przedostanie się oleju do układu wydechowego i dolotowego. Bardzo częstą przyczyną uszkodzenia turbiny, a dokładniej jej wirnika, jest ciało obce, które przedostało się do turbiny. Wyszczerbione łopatki wirnika nie wytwarzają natomiast odpowiedniego ciśnienia, w następstwie czego turbosprężarka nie działa poprawnie.

Regeneracja turbosprężarek – niesłabnące zainteresowanie

Szereg zalet wynikających z zastosowania turbodoładowania przy jednoczesnym wysokim koszcie ewentualnej naprawy tego elementu sprawiają, że cały czas na niesłabnącym poziomie utrzymuje się zapotrzebowanie na usługę regeneracji turbosprężarek.

Według Piotra Żelazko, współwłaściciela firmy Turbo-Pro, zainteresowanie regeneracją turbosprężarek w najbliższej przyszłości będzie rosło, co wynika przede wszystkim z dużej różnicy między ceną zakupu nowej a kosztem regeneracji turbosprężarki. Na popularność tej metody bardzo duży wpływ będzie miała również nowoczesna technologia i coraz doskonalsze urządzenia (m.in. wyważarki, maszyny do ustawiania zmiennej geometrii), dzięki którym turbosprężarki po regeneracji nie będą odbiegać jakościowo od nowych.

Również Jakub Paszek z Turbo Centrum podkreśla, że popularność regeneracji turbosprężarek nie będzie spadać, co wynika przede wszystkim ze stałego wzrostu liczby samochodów z turbodoładowanymi silnikami na rynku, w tym zwłaszcza aut z takim rodzajem napędu na rynku wtórnym. – Jeśli można uznać regenerację turbosprężarek za trend, to na pewno będzie to trend rosnący. Wynika to z paru czynników – wyjaśnia Jakub Paszek. – Poza większą liczbą silników z turbodoładowaniem na rynku, ważny jest także coraz większy i łatwiejszy dostęp do części zamiennych do turbosprężarek.

Czy regeneracja turbiny to duże ryzyko?

Jak podkreślają osoby zajmujące się regeneracją turbosprężarek na co dzień, z taką regeneracją jest trochę jak z remontem silnika. Nie wszystkie warsztaty, pomijając nawet te, które nie posiadają odpowiedniego sprzętu i kwalifikacji i w ogóle takiej usługi się nie podejmują, są w stanie wykonać regenerację turbosprężarki w pełni poprawnie. Na szczęście coraz więcej jest miejsc w naszym kraju, gdzie można zlecić usługę regeneracji turbosprężarki i zostanie ona wykonana bez większych problemów. Ważne, by pamiętać, że taki proces powinien przynieść turbosprężarce pełną sprawność i powinna ona posłużyć kierowcy przez dłuższy czas.

– Regeneracja to proces, który przywraca danej części parametry „fabryczne”. Zastosowanie dobrej jakości części zamiennych oraz przeprowadzenie procesu regeneracji zgodnie ze sztuką, przy wykorzystaniu profesjonalnych maszyn i przyrządów, pozwala uzyskać produkt o wymaganej jakości – mówi Mirosław Janusz z Turbo Rotor. – Oczywiście, zastosowanie profesjonalnych metod i części, wymaga odpowiednich kosztów, co wpływa na końcową cenę regeneracji.

Na coraz niższe ryzyko ewentualnych błędów związanych z regeneracją turbosprężarki zwraca uwagę Piotr Żelazko. – Ryzyko jest już ograniczone do minimum przez specjalistyczne maszyny i dostęp do części wysokiej jakości. Oczywiście w dużej mierze zależy to od firmy regenerującej turbosprężarki i jej standardów. Tylko wysokie standardy i użycie części o wysokiej jakości gwarantuje niezawodność turbosprężarki.

Jak przekonują niektórzy specjaliści od regeneracji turbosprężarek, w dzisiejszych czasach technologia regeneracji turbin i produkcji części zamiennych jest tak rozwinięta, że turbina po regeneracji ma te same, a w niektórych przypadkach nawet lepsze parametry niż oryginalna. – Jednak maszyny i wysokiej jakości części zamienne są drogie, więc kuszeni dobrą ceną musimy uważać, bo taka niska cena nie bierze się znikąd. Póki co nadal największe znaczenie ma firma, w której dokonujemy regeneracji i jej wewnętrzne normy – dodaje Jakub Paszek.

O czym jeszcze warto pamiętać

Turbosprężarka – jako urządzenie – sama w sobie jest bardzo trwała, elementy działające na poduszce olejowej przy właściwym ciśnieniu oleju w ogóle się nie stykają, a co za tym idzie – przy właściwym doważeniu – mogą pracować poprawnie bardzo długo. – Jednak liczne elementy zewnętrzne, jak małe ciśnienie oleju, jego jakość, temperatura i ciśnienie w układzie wydechowym oraz czystość filtra powietrza mogą przyczynić się do szybszej awarii turbiny – dodaje Jakub Paszek. – Wynika więc z tego, że główne problemy z turbosprężarkami powstają poprzez złą eksploatację lub serwis pojazdu.

– Turbosprężarka jest podzespołem bardzo precyzyjnym i wrażliwym. Nieodpowiednie warunki pracy mają duży wpływ na jej poprawne działanie oraz awaryjność –
wyjaśnia dyrektor zarządzający w Turbo Rotor. – Bardzo duże znaczenie ma np. stan techniczny silnika oraz sposób eksploatacji pojazdu. Nawet niewielkie niedomagania, np. układu smarowania, mogą przyczynić się do powstania uszkodzeń, które spowodują poważną awarię. Istotnym problemem jest także brak trafnej diagnozy dotyczącej przyczyn awarii oraz jej usunięcia, co zapobiegnie ponownej usterce.

Szczególną kwestię właściwej diagnozy uszkodzenia turbosprężarki przed jej regeneracją podkreśla Piotr Żelazko. – Jest to kluczowa dla warsztatu informacja, która pozwala uniknąć ponownego uszkodzenia zregenerowanej turbosprężarki. Trzeba bowiem pamiętać, że poprawna praca turbosprężarek zależy od wielu innych podzespołów (np. przepływomierza, zaworu EGR, różnych czujników, podciśnienia czy też układu wydechowego). Warsztaty często o tym zapominają, diagnozując uszkodzenie turbiny, co może rodzić kolejne problemy w przyszłości.

O Autorze

Wojciech Traczyk

Redaktor miesięcznika „autoEXPERT”

Tagi artykułu

Zobacz również

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę