LED na przeglądzie

LED na przeglądzie
Maciej Blum
11.4.2022

Reflektor używany w samochodzie musi przejść kilka testów, które potwierdzą poprawność jego działania. Chodzi przede wszystkim o jego zachowanie podczas oświetlania drogi. Badane są natężenia światła w poszczególnych miejscach padania snopa światła oraz przebieg granicy między światłem a cieniem. Oczywiście badane są też walory użytkowe czy bezpieczeństwo podczas kolizji.

 

  • Zgodnie z warunkami homologacyjnymi każdy reflektor ma określone parametry dotyczące rozsyłu światła. Jedną z ważniejszych w polskich warunkach jest umieszczona na reflektorze informacja o źródle światła, z jakim reflektor homologowano.
  • W trakcie eksploatacji samochodu ustawienie świateł przednich powinno być regularnie kontrolowane. 
  • Pomiar ustawienia świateł polega na kontroli wysokości przebiegu granicy światłocienia w stosunku do środka optycznego reflektora.
  • Różni producenci wprowadzili na rynek źródła światła LED, które zostały zatwierdzone jako zamienniki przez niemiecki Federalny Urząd Transportu Samochodowego (KBA).
  • Lista samochodów, które zostały homologowane z LEDowymi zamiennikami żarówek dostępna jest na stronie producentów tych zamienników.

Zgodnie z warunkami homologacyjnymi każdy reflektor ma określone parametry dotyczące rozsyłu światła. Zgodność reflektora z wytycznymi homologacyjnymi jest potwierdzana odpowiednim oznaczeniem na jego kloszu. Umieszcza się tam oznaczenie numeru homologacji, strony montażu w samochodzie, przeznaczenie reflektora i wiele innych informacji. Jedną z ważniejszych w polskich warunkach jest informacja o źródle światła, z jakim reflektor homologowano. Oznacza to, że tylko z takim rodzajem źródła światła dany reflektor oświetla drogę prawidłowo i działa w sposób zgodny z tym, z jakim przeszedł badania homologacyjne.

Poszczególne znaki w homologacji poświadczają, w jakim kraju były przeprowadzone badania i jakich świateł dotyczą. Szczegółowe warunki homologacyjne oraz opis poszczególnych znaków znajdują się w Regulaminie 112 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) dotyczącym jednolitych przepisów dotyczących homologacji reflektorów pojazdów silnikowych emitujących asymetryczne światło mijania lub światło drogowe, lub oba te rodzaje świateł, i wyposażonych w żarówki lub moduły diod elektroluminescencyjnych (LED). Jednolite przepisy weszły w życie 15 lipca 2013 r. i zawierają już informacje na temat oznaczeń reflektorów LED.

Badania homologacyjne określają rozkład promieni świetlnych w przestrzeni oraz natężenie światła emitowanego przez reflektory. Do pomiaru natężenia oświetlenia podczas homologacji używa się ekranu, na którym naniesione są punkty referencyjne. Uwzględniają one położenie charakterystycznych elementów ruchu drogowego, takich jak oś jezdni, pobocza czy samochody jadące z przeciwka. Rozkład światłości głównego światła mijania musi obejmować granicę światła i cienia (ilustracja 2) z uwzględnieniem tolerancji, jaka jest oznaczona na rysunku.

Ilustracja 1. Określenie punktów referencyjnych podczas pomiaru natężenia oświetlenia. Źródło: Regulamin nr 112 EKG ONZ

 

Ilustracja 2. Wyznaczenie granicy światłocienia wraz z polami tolerancji
Ilustracja 2. Wyznaczenie granicy światłocienia wraz z polami tolerancji. Źródło: Regulamin nr 112 EKG ONZ

Ustawianie świateł

W trakcie eksploatacji samochodu ustawienie świateł przednich powinno być regularnie kontrolowane. Najczęściej jednak ma to miejsce w trakcie badania na SKP. Często ignorowane jest ustawianie świateł po naprawie elementów zawieszenia, a wtedy najczęściej zmienia się wysokość zawieszenia, a co za tym idzie – wysokość strumienia światła. Podobnie pomijana jest regulacja świateł po wymianie żarówki wymagającej wyjęcia reflektora.

Do regulacji wysokości strumienia światła w samochodzie należy przystąpić po upewnieniu się, że w oponach jest nominalne ciśnienie powietrza, a ręczna regulacja wysokości zależna od obciążenia pojazdu (pokrętło na desce rozdzielczej) jest ustawiona w pozycji „0”.

Dalszymi krokami jest użycie urządzenia kontrolnego przy jednoczesnym ustawieniu pojazdu na równej i poziomej powierzchni. Niekiedy do regulacji świateł używa się ekranu kontrolnego z naniesionymi punktami odniesienia.

Pomiar ustawienia świateł polega na kontroli wysokości przebiegu granicy światłocienia w stosunku do środka optycznego reflektora. Najczęściej wartość ta podawana jest jako wartość procentowa, która informuje, o ile promień światła ma opadać na danym odcinku odległości od samochodu.

>>>Urządzenia do kontroli oświetlenia<<<

LEDy coraz popularniejsze

W Niemczech, ze względu na przepisy, do niedawna nie było możliwości doposażenia lamp w źródła LED. Teraz to się zmieniło. Różni producenci wprowadzili na rynek źródła światła LED, które zostały zatwierdzone jako zamienniki przez niemiecki Federalny Urząd Transportu Samochodowego (KBA).

W tym celu producenci źródeł światła poddali swoje produkty testom w połączeniu z wybranymi reflektorami i modelami pojazdów – m.in. w laboratorium oświetleniowym TÜV Rheinland. W rezultacie otrzymali „ogólną homologację typu” (ABG) z zakresem zastosowania ich produktów. Homologacja obejmuje tylko reflektory wymienione w obszarze użytkowania w połączeniu z powiązanymi modelami pojazdów. Dotyczy to jednak wyłącznie pojazdów zarejestrowanych w Niemczech oraz retrofitów LED produkowanych przez firmy Philips i OSRAM.

>>>Lista pojazdów i modeli, które mają zatwierdzenie TÜV Rheinland dla retrofitów LED marki OSRAM<<<

>>>Lista pojazdów i modeli, które mają zatwierdzenie TÜV Rheinland dla retrofitów LED marki Philips<<<

Obecnie tą samą ścieżką podążyło ustawodawstwo w Austrii, Chorwacji i Francji.

LEDy są widoczne szybciej

Kariera źródeł elektroluminescencyjnych (LED) w motoryzacji rozpoczęła się od świateł „stop”. Dlaczego? Wykorzystano tu krótki czas reakcji diody na impuls elektryczny. Normalna żarówka działa z pewnym opóźnieniem – zaczyna świecić dopiero chwilę po doprowadzeniu do niej prądu. Dioda LED charakteryzuje się natomiast zwłoką na tyle krótką, że kierowca jadący za samochodem z tylnymi światłami LED widzi sygnalizację hamowania nawet o 200 ms wcześniej niż w przypadku innego rodzaju oświetlenia. A to przy prędkości 80 km/h pozwala na rozpoczęcie hamowania o 4 m wcześniej.

Zwiększająca się moc półprzewodnikowych elementów świetlnych już dawno pozwoliła na ich użycie jako głównego źródła oświetlenia samochodu. Samochody z oświetleniem matrycowym już nie są żadną nowością. Zmienia się za to liczba elementów użytych wewnątrz takiej lampy i sposób sterowania. Dużą popularnością cieszą się też wspomniane wcześniej zamienniki LED zwykłych żarówek H4 i H7. Używanie ich w Polsce jest na razie niedozwolone ze względu na przepisy homologacyjne.

Reflektory z żarówkami H4 i H7 są homologowane jako komplet razem ze źródłem światła. Zamiana źródła światła na LED powoduje więc utratę homologacji, co uniemożliwia przejście przeglądu technicznego. W świetle przepisów taki samochód jest uznawany za niesprawny.

O Autorze

autoExpert 04 2024

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę