Elektromobilność: drugie życie silników elektrycznych
FraunhoferW ostatnich latach dynamiczny rozwój rynku samochodów elektrycznych przyniósł wzrost produkcji elektrycznych silników trakcyjnych. Jednak gdy proces użytkowania tych pojazdów dobiegnie końca, pojawi się istotne wyzwanie związane z gospodarką odpadami.
Zdemontowane z pojazdów elektrycznych komponenty i podzespoły, nie mogą być niestety ponownie wykorzystane. Obecnie naukowcy z Fraunhofer Institute for Manufacturing Engineering and Automation IPA w ramach projektu REASSERT, aktywnie współpracują z partnerami przemysłowymi, aby opracować innowacyjne rozwiązania obejmujące naprawę, renowację i ponowne wykorzystanie silników elektrycznych. Projekt skupia się również na wprowadzaniu nowych koncepcji związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym.
Silniki elektryczne zawierają cenne surowce, takie jak miedź, ale także metale ziem rzadkich, jak np. neodym, na które Chiny mają wirtualny monopol i których nie można odzyskać przy użyciu obecnych metod recyklingu. Ponadto wykorzystywane surowce wiążą się ze słabym bilansem CO2 w porównaniu z silnikami spalinowymi. Tym istotniejsze staje się wydłużenie okresu eksploatacji silników.
– Innowacyjne technologie odzyskiwania zużytych komponentów mają ogromny potencjał w zakresie redukcji zanieczyszczeń w kontekście zrównoważonego rozwoju – mówi Julian Große Erdmann, naukowiec z Fraunhofer Institute for Manufacturing Engineering and Automation IPA w Bayreuth.
W ramach projektu REASSERT naukowcy współpracują z firmą Schaeffler (lider projektu), Karlsruhe Institute of Technology KIT, BRIGHT Testing GmbH, iFAKT GmbH i Riebesam GmbH & Co. KG opracowują innowacyjne metody regeneracji silników elektrycznych i ich ponownego wykorzystania w pojazdach.
Koncentrują się one na strategiach odzyskiwania poszczególnych komponentów poprzez ich ponowne wykorzystanie, naprawę, regenerację i recykling. Stanowią one kluczowe elementy obiegu zamkniętego, który umożliwia zmniejszenie zużycia surowców naturalnych i ograniczenie odpadów. Projekt jest finansowany przez Federalne Ministerstwo Gospodarki i Ochrony Klimatu.
Zmniejszenie wpływu na środowisko naturalne
Obecnie recykling materiałów jest uznaną strategią odzyskiwania cennych surowców. Ręczny lub automatyczny recykling wykorzystywany jest w szczególności do odzyskiwania miedzi i aluminium. W tym celu elektryczne silniki są demontowane, rozkręcane na części, sortowane i przetapiane. Jednak materiał poddany w ten sposób recyklingowi jest zanieczyszczony i nie może być ponownie wykorzystywany do produkcji nowych silników.
Ponadto pozostałe komponenty i podzespoły silnika są złomowane. Z tego względu recykling surowców powinien być wybierany jako ostatnia opcja i zastępowany wysokiej jakości strategiami zachowania wartości, takimi jak ponowne użycie, naprawa, regeneracja i recykling mechaniczny.
– Chcemy zaprojektować system o obiegu zamkniętym, w którym cenne zasoby będą ponownie wykorzystywane, aby zmniejszyć zależność od importu surowców i zmniejszyć ich wydobycie – wyjaśnia Große Erdmann.
Przez ponowne wykorzystanie komponentów partnerzy projektu rozumieją ponowne wykorzystanie elementów silnika, podczas gdy naprawa oznacza wymianę zużytych elementów silnika. W procesie regeneracji wszystkie elementy są demontowane, czyszczone, regenerowane i ponownie wykorzystywane.
– Dzięki tym strategiom potrzebne będzie mniej surowców, takich jak metale ziem rzadkich, miedź itp. W najlepszym przypadku nadal będą one potrzebne do produkcji części zamiennych – wyjaśnia naukowiec.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Opracowanie łańcucha procesów
W ramach projektu tworzony jest kompletny proces przetwarzania, w którym każda jednostka otrzymuje własne stanowisko testowe lub demonstracyjne – od kontroli wejściowej mającej na celu klasyfikację silnika, demontaż, rozmagnesowanie, czyszczenie, diagnostykę podzespołów, regenerację, ponowny montaż i test końcowy, podczas którego sprawdzana jest jego funkcjonalność.
– Podczas tego procesu obudowa silnika z niewielkimi oznakami zużycia zostanie zakwalifikowana do ponownego użycia, a jeśli będzie wymagana regeneracja – zostanie odnowiona. W zależności od wybranej technologii odzyskiwania elementów wymagane są różne czynności i etapy procesów, więc poszczególne koszty regeneracji mogą być różne – wyjaśnia inżynier.
Jednym z wyzwań jest na przykład demontaż i ponowne wykorzystanie materiałów magnetycznych używanych w silnikach.
– Przy zastosowaniu mechanicznych metod wirnik z magnesami trwałymi jest trudny do demontażu na części składowe, ze względu na powłokę magnesów i ich właściwości adhezyjne. Naszym celem jest opracowanie metod demontażu o niskim stopniu destrukcji – dodaje inżynier.
Narzędzie do podejmowania decyzji oparte na sztucznej inteligencji
Opracowane w ramach projektu narzędzie do wspomagania decyzji oparte jest na sztucznej inteligencji. Narzędzie to ma dostęp do danych produktowych i procesowych silnika elektrycznego zapisanych w cyfrowej bazie danych i pomaga wybrać najlepszą strategię utrzymania wartości dla każdego przypadku.
Zgromadzona w ramach projektu wiedza ma zostać wykorzystana przy projektowaniu nowych silników elektrycznych. Celem projektu jest opracowanie prototypowego silnika elektrycznego dla samochodów osbowych, który będzie można łatwo rozmontować na elementy składowe.
Źródło: Fraunhofer








