Choć przyczyny zmian mogły być różne na przestrzeni dekad, to technologie lakiernicze związane z nakładaniem powłok lakierowych i naprawianiem uszkodzonych lakierów ewoluują cały czas. Zmiany dotyczą też samych materiałów lakierniczych oraz wykorzystywanych w procesach lakierowania – narzędzi i urządzeń. Obecne kierunki zmian w branży lakierniczej wynikają przede wszystkim z konieczności ograniczenia zużycia energii i przyspieszenia czasu wykonania pracy. Również wysoka inflacja determinuje modyfikacje w funkcjonowaniu warsztatów lakierniczych.

Lakiery bezbarwne

– W mojej ocenie najważniejszym produktem używanym w naprawach lakierniczych jest obecnie lakier bezbarwny. Ponadto istotne są bazy kolorystyczne, następnie podkłady, szpachle i na końcu różnorodne dodatki – mówi Marek Lemiszewski, kierownik Działu Szkoleń w firmie Multichem. – Dla użytkowników ważne jest, żeby były to produkty nowoczesne i spełniające obecne wymagania. Już dawno skończyły się czasy powłok lakierniczych OEM tzw. jednowarstwowych, które jednocześnie nadają kolor i połysk. Przestały być one używane podczas fabrycznego lakierowania pojazdów, a co za tym idzie – nie powinny być stosowane przy naprawach renowacyjnych przy kolorach niemetalicznych z powłoką lakieru bezbarwnego. W lakierowaniu fabrycznym różnorodne kolory: niemetaliczne, metaliczne i z różnymi efektami mają lakiery wodorozcieńczalne, które muszą być przykryte dobrymi lakierami bezbarwnymi. I takie też powinny być używane w warsztatach lakierniczych, dodatkowo spełniając normy VOC.

Szybciej i z mniejszym zużyciem energii

Pandemia COVID-19, wojna w Ukrainie, utrzymująca się na wysokim poziomie inflacja czy wreszcie wysokie ceny energii elektrycznej. Trzeba przyznać, że w ostatnich kilku latach przedsiębiorcy, bez względu na reprezentowaną branżę, muszą się mierzyć z poważnymi wyzwaniami. W sektorze lakierniczym obecnie największym problemem są wysokie ceny energii elektrycznej. Zakłady lakiernicze należą bowiem do grupy firm o stosunkowo wysokiej energochłonności. Dlatego też coraz bardziej widoczny jest trend wdrażania rozwiązań, które pozwolą optymalizować koszty związane z zużyciem energii (m.in. modernizacja ogrzewania kabiny lakierniczej, wymiana oświetlenia, inwestycja w bardziej wydajny sprzęt).

Zdjęcie 1. Firma NOVOL oferuje podkład epoksydowy – Hybrid Epoxy Primer, który jest elementem jedynej na rynku, pełnej technologii lakierniczej przeznaczonej do renowacji samochodów zabytkowych.

Novol

Również producenci materiałów lakierniczych odpowiadają na te potrzeby płynące z rynku i oferują rozwiązania dopasowane do obecnej sytuacji, które pozwolą warsztatom lakierniczym uzyskać wymierne korzyści finansowe. Mowa przede wszystkim o produktach, które wymagają dużo niższych temperatur wygrzewania, a przy tym również krótszego czasu całego procesu. A nawet o asortymencie stosunkowo szybko schnącym w temperaturze otoczenia. Wprawdzie wciąż w produktach lakierniczych najczęściej stosowane są żywice akrylowe, ale widać również tendencję do szukania nowych materiałów (przykładem są żywice poliaspartanowe, które umożliwiają ekstremalnie szybkie schnięcie lakieru).

– Serwisy w obecnych czasach oczekują od dostawców materiałów lakierniczych produktów, które nie tylko spełniają normy, ale też pozwolą wykonać naprawę w bardzo krótkim czasie, wysokiej jakości i za niewygórowaną cenę – zauważa Marek Lemiszewski. – W kalkulowaniu kosztów funkcjonowania warsztatu obecnie bardzo ważne stało się ograniczanie kosztów energii. Widzimy coraz częściej instalacje fotowoltaiczne montowane na budynkach serwisów, a w krajach zachodnich kabiny lakiernicze mają przerabiane instalacje grzewcze z gazowych czy olejowych na elektryczne.

Wdrażane nowe technologie dość znacznie przyspieszają czas trwania różnych procesów (przygotowania powierzchni, nakładania lakieru, suszenia). Przykładowo: proces suszenia w kabinie lakierniczej może trwać zaledwie kilka minut w temperaturze 60°C, a nie tradycyjne pół godziny. Z kolei podkład może schnąć 1 godzinę w 20°C, a nie 5 godzin. Krótszy czas schnięcia umożliwia warsztatom obsłużenie większej liczby klientów w tym samym czasie, a jednocześnie oznacza mniejsze zużycie energii, czyli niższy koszt wykonania usługi. Produktem w ofercie firmy Multichem, który spełnia oczekiwania rynku, jest nowoczesny lakier bezbarwny CP2015 HS X-SPEED. Charakteryzuje się czasem schnięcia w 60°C tylko przez 5 minut, a w 20°C – 1 godzinę. Spełnia normy w kategorii B4 VOC na rynku europejskim.

Zdjęcie 2. Bezbarwny lakier CP2015 HS X-SPEED charakteryzuje się czasem schnięcia w 60°C tylko przez 5 minut, a w 20°C – 1 godzinę. Spełnia normy w kategorii B4 VOC na rynku europejskim.

Multichem

– Nadaje się do lakierowania dużych i małych powierzchni, zapewnia bardzo dobrą ochronę przed UV. Możemy stosować metodę aplikacji tradycyjną, nakładając dwie międzywarstwy, a także na półtorej warstwy – wylicza zalety lakieru Marek Lemiszewski. – Jest to lakier sprawdzony, ponieważ produkujemy go od kilku lat i został przetestowany w wielu krajach na świecie, łącznie z testem „floryda” u naszego partnera Automotiv Art. Lakier CP2015 świetnie nadaje się też do wykonywania drobnych napraw lakierniczych tzw. smart repair z wykorzystaniem do suszenia promiennika IR . W trakcie takiego suszenia również uzyskujemy zaledwie 5-minutowy czas schnięcia.

– Nasi klienci stawiają na wysoką jakość produktów, szybkość i łatwość pracy, dlatego chętnie wybierają szybkoschnące bezbarwne lakiery serii ProClass lub AraClass, które dodatkowo pozwalają na zredukowanie CO₂ w procesie produkcji – mówi Sara Pijanowska, specjalista ds. komunikacji marketingowej w BASF Coatings Services. – Najważniejszymi cechami produktów ProClass są: łatwa aplikacja, szybki i bezpieczny proces renowacji, wysoka jakość i wydajność oraz korzystna cena. Tu na szczególną uwagę zasługuje lakier szybkoschnący P-C-10, reprezentant klasy Pro. Z kolei szybkoschnący lakier bezbarwny A-C-10 to powiązanie szybkości, łatwości aplikacji, wydajności, bezpieczeństwa i jakości z ograniczeniem emisji CO₂ – poświadczonej certyfikatem EcoBalance. Stosowanie produktów z obu klas sprzyja optymalizacji czasu pracy, a tym samym wpływa na zyski finansowe i zwiększenie liczby przyjmowanych pojazdów do naprawy. Ochrona środowiska jest dla nas jednym z priorytetów, dlatego zawsze będziemy produkować odpowiedzialnie i dbać o zrównoważony rozwój.

Zdjęcie 3. Szybkoschnące bezbarwne lakiery serii ProClass lub AraClass firmy BASF Coatings Services dodatkowo pozwalają na zredukowanie CO₂ w procesie produkcji.

BASF

Kolejnym rozwiązaniem, które zyskuje na popularności w branży lakierniczej, jest technologia UV, czyli utwardzanie powłok lakierniczych przy wykorzystaniu promieni ultrafioletowych. W tym celu stosuje się specjalne lampy LED-owe, które z jednej strony są wygodne w użyciu, a z drugiej stosunkowo tanie, dzięki czemu są w zasięgu możliwości nawet średnich i małych warsztatów. Dzięki takiej lampie standardowy podkład może schnąć w zaledwie 5 minut, a lakier bezbarwny przy naprawach punktowych nawet tylko 1–2 minuty.

Skrócenie czasu naprawy lakierniczej można osiągnąć również dzięki wykorzystaniu produktów, które łączą w sobie parę funkcji (tzw. 2w1). Przykładem może być podkład, który jednocześnie ma właściwości antykorozyjne. Takie rozwiązanie to zarówno oszczędność czasu (lakiernik nakłada tylko 1 produkt, a nie 2), jak i niższe koszty (jeden produkt w miejsce dwóch). Mówiąc o obecnych trendach w branży lakierniczej i pojawiających się nowych produktach, nie sposób pominąć dość obszernej kwestii związanej z ekologią. Branża musi przede wszystkim w swojej działalności ograniczać emisję lotnych związków organicznych, czyli stawiać na określone produkty. Z tego względu rośnie popyt m.in. na lakiery wodorozcieńczalne, a także na inne produkty pochodzenia naturalnego, które nie są wytwarzane przy użyciu ropy naftowej czy gazu ziemnego.

Drugą ważną kwestią w działalności warsztatu lakierniczego jest ograniczanie emisji CO₂. Największy wpływ na emisję tego gazu mają przede wszystkim nieefektywne kabiny lakiernicze, które potrzebują odpowiedniego źródła ciepła niezbędnego do procesów suszenia. – W czerwcu 2023 r. firma NOVOL wprowadziła na rynek nowy podkład epoksydowy – Hybrid Epoxy Primer. Produkt jest podwójnie unikalny. Po pierwsze, jest elementem jedynej na rynku, pełnej technologii lakierniczej przeznaczonej do renowacji samochodów zabytkowych. Po drugie, zdecydowaliśmy się na zastosowanie bardzo nietypowej technologii. Produkt składa się z jednego podkładu i trzech utwardzaczy, które czynią z niego trzy kompletnie różne produkty – mówi Łukasz Kelar, dyrektor marketingu ds. rozwoju portfolio w firmie NOVOL. – Zastosowanie Hybrid Anti-corrosin Hardener daje nam grubopowłokowy podkład antykorozyjny, zapewniający ekstremalnie wysoką ochronę oraz przyczepność do różnych podłoży, także ocynkowanych i aluminiowych.

MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE

Lakiernictwo

SMART REPAIR – nowy kierunek na rynku napraw powypadkowych

Small Modular Area Repair Technology dotyczy likwidacji niewielkich uszkodzeń pojazdu.

Po dodaniu Hybrid Filler Hardener uzyskujemy silnie wypełniający podkład, przeznaczony do finalnego wyrównywania powierzchni przed lakierowaniem. Dzięki właściwościom izolacyjnym i antykorozyjnym przy jego aplikacji nie musimy przejmować się ewentualnymi przeszlifkami powstałymi w procesie naprawy – podkład doskonale je zaizoluje, uchroni także przed efektem „mapy”, czyli odwzorowania na lakierze krawędzi poprzednich warstw.

Trzeci z utwardzaczy, Hybrid I solator Hardener, przekształca podkład w niskolepki izolator, o znakomitej rozlewności, idealnie gładkiej powierzchni oraz możliwości pracy w systemie mokro na mokro. – Po zaledwie dwóch miesiącach od rynkowej premiery, podkład już zdążył się zadomowić w warsztatach renowacyjnych w Polsce. Użytkownicy poza samymi właściwościami produktu, doceniają też jego wszechstronność – zapas zaledwie czterech puszek (podkład + 3 utwardzacze) pozwala na przeprowadzenie pełnej renowacji dowolnej karoserii. W typowej technologii potrzeba dwa razy więcej różnych podkładów do zastosowań na kolejnych etapach renowacji – stwierdza Łukasz Kelar.

Kabiny lakiernicze 

Wykorzystywanie odpowiednich lakierów, podkładów i innych środków w procesach lakierniczych pozwala ograniczyć jego czas i koszty. To jednak nie wszystko, co może i powinien obecnie zrobić warsztat lakierniczy. Równie ważny dla ograniczenia zużycia energii, a tym samym obniżenia kosztów działalności, jest wybór odpowiednich narzędzi i urządzeń lakierniczych. To ważna kwestia, głównie w przypadku najbardziej energochłonnych procesów, do których należy m.in. ogrzanie kabiny lakierniczej. Warsztaty powinny więc zwracać uwagę na wszystko, co będzie wpływać na koszt funkcjonowania takiej kabiny.

Niższe opłaty związane z jej ogrzaniem może zagwarantować np. palnik olejowy z wymiennikiem ciepła. Zaletą takiego rodzaju palnika jest również uniezależnienie się od gazu i jego kosztów, które w obecnych czasach są przecież mocno niepewnym czynnikiem kosztowym. Nowością w tym obszarze są tzw. kabiny hybrydowe, które łączą system grzania gazowego z elektrycznym. Połączenie systemu grzania z panelami fotowoltaicznymi pozwala wykorzystać energię słoneczną do ogrzania powietrza, jakie jest wykorzystywane do ogrzania wnętrza kabiny.

Cyfryzacja i automatyzacja branży 

Branża lakiernicza, w swoim ogólnym rozwoju, przypomina większość innych branż, nie tylko związanych z szeroko pojętym przemysłem motoryzacyjnym. Podobne są więc megatrendy, które napędzają rozwój tych branż. Mowa tu o cyfryzacji i automatyzacji procesów lakierniczych, dzięki którym możliwe jest zwiększenie produktywności warsztatu i ograniczenie kosztów działalności (np. poprzez mniejsze zużycie materiałów lakierniczych w pojedynczej naprawie), a tym samym zwiększenie finalnego zysku z działalności.

Podobnego zdania jest Dariusz Buczek, Marketing Operations and Digital Colour Specialist w PPG Automotive Refinish Poland, CE, UM & Baltics, według którego cyfryzacja w branży lakierniczej zwiększa przychody i rentowność procesów lakierniczych. Jako przykład podaje platformę PPG LINQ. To ekosystem cyfrowy, który dzięki zastosowaniu zaawansowanej technologii, pomaga maksymalizować przychody warsztatów blacharsko-lakierniczych oraz optymalizować procesy naprawcze, oszczędzając przy tym czas, zasoby ludzkie, a także zmniejszając zużycie energii i produktów.

Platforma PPG LINQ udostępnia dwa nowe narzędzia oferowane całej branży lakierniczej. Pierwszym z nich jest spektrofotometr PPG DigiMatch. To poręczne urządzenie, które mierzy kolor pojazdu pod sześcioma kątami za pomocą wysokiej jakości kamery i zapisuje ten odczyt aż w sześciu geometriach spektralnych. – Wysoką precyzję pomiaru doskonale wykorzystuje ekskluzywna technologia PPG VisualizID, dzięki której zmierzony kolor można porównać z najlepszymi wariantami na ekranie urządzenia TouchMix Ultra, oferujące dostęp do ponad 70 tys. kolorów i ich wariantów w technologii wodorozcieńczalnej – wyjaśnia Dariusz Buczek. – Dzięki temu można zobaczyć wizualizację wariantu koloru przed rozpoczęciem dozowania, co zmniejsza potrzebę wykonywania prób, a tym samym redukuje czas procesu i zużycie materiału lakierniczego.

Zdaniem EXPERTów

Sara Pijanowska
Specjalista ds. komunikacji marketingowej
BASF Coatings Services

Dariusz Buczek
Marketing Operations
and Digital Colour Specialist
PPG Automotive Refinish
Poland, CE, UM & Baltics

Łukasz Kelar
Dyrektor marketingu ds. rozwoju portfolio
NOVOL

Marek Lemiszewski
Kierownik Działu Szkoleń
Multichem