Przykładem takiego urządzenia jest hamownia podwoziowa HPQ, skonstruowana przez firmę Godula Moto Sport. Służy ona do badania pojazdów ATV, czyli quadów oraz motocykli. Urządzenie jest proste w użyciu, a zmiana ustawień z jednego typu pojazdów na drugie zajmuje kilkanaście sekund. Łatwo demontowana blokada przedniej osi quada pozwala na bezpieczne i dokładne ustawienie pojazdu typu ATV podczas badania. HPQ umożliwia określenie parametrów pojazdów na stanowisku bez potrzeby wyjeżdżania na drogę. Podczas badania na hamowni zostaje zmierzony moment obrotowy i moc pojazdu, a w trakcie testu określane są również opory toczenia i przeniesienia napędu. Na podstawie otrzymanych pomiarów zostają wyliczone rzeczywiste parametry silnika. Uzyskane wyniki można wprost porównać z danymi producenta i na tej podstawie określić stan techniczny pojazdu przed zakupem lub pomagać podczas czynności serwisowych. W zależności od wersji hamownia może być wyposażona w układ do analizy składu spalin w czasie rzeczywistym. Opcjonalne są również inne układy pomiaru, np. temperatury oleju. Wyniki testów przedstawiane są w postaci czytelnych wykresów, na których można porównać wyniki z trzech testów motocykla lub wyniki trzech różnych motocykli z uwzględnieniem mocy, momentu obrotowego, oporów toczenia i mocy na kołach w wartościach rzeczywistych lub unormowanych, przeliczanych zgodnie z wybranymi normami. Hamownia podwoziowa pojazdów została wyposażona również w płynną regulację rozstawu osi oraz wysokości i szerokości mocowania przedniego koła motocykla, a także w blokadę przedniej osi dla quadów. Test może przeprowadzić jedna osoba. Sterowanie realizowanie jest zarówno z klawiatury komputera, jak i przenośnego pilota. Czas wykonania pojedynczego testu nie przekracza pięciu minut. Zakres dokonywania pomiarów obejmuje wszystkie pojazdy ATV i motocykle poruszające się po polskich drogach. Maksymalna moc mierzona to 350 KM, a prędkość do 350 km/h.

 ZASADA DZIAŁANIA

Hamownia HPQ dla quadów i motocykli jest hamownią inercyjną. Pomiar przebiega w dwóch etapach. Podczas pierwszego z nich koła tylne pojazdu rozpędzają rolkę o średnicy 400 mm i określonej laboratoryjnej bezwładności. W tym czasie obliczana jest moc na kole. Na początku drugiego etapu następuje wysprzęglenie i powolne wytracanie prędkości koła wraz z rolką. Ten test pozwala na obliczenie mocy oporów toczenia i przeniesienia napędu. Suma mocy wyliczonych podczas obu etapów daje moc silnika. W hamowniach inercyjnych występuje bardzo wysoka powtarzalność testów rzędu 0,1 ÷ 0,5%. Masa zastępcza rolki jest porównywalna z masą badanych pojazdów i w związku z tym test jest zbliżony do jazdy w warunkach drogowych. Najczęściej wyniki uzyskane podczas badania na typowych hamowniach inercyjnych nie stanowią rzeczywistych wartości mocy i momentu silnika pojazdu, gdyż obciążone są błędem wynikającym z nieuwzględnienia bezwładności elementów wirujących motocykla (koło, układ korbowo-tłokowy, zębatki). Jednak w hamowni HPQ udało się wyeliminować ten problem. Specjalnie dobrana rolka o dużej masie zastępczej zmniejsza wpływ bezwładności elementów wirujących motocykla. Dodatkowo, dzięki wieloletnim badaniom, udało się opracować program wykorzystujący zależność pomiędzy wymiarami zewnętrznymi poszczególnych elementów a ich momentem bezwładności. Użytkownik przed wykonaniem testu wpisuje łatwo dostępne parametry pojazdu, takie jak średnica felgi, rozmiar opony czy pojemność silnika. Są one następnie przeliczane i uwzględniane podczas określania wartości mocy i momentu obrotowego. Wartym uwagi rozwiązaniem jest możliwość przeprowadzenia tzw. „testu ekspresowego". Z możliwości takiej można skorzystać wtedy, gdy wykonywana jest seria testów jednego motocykla (quada) np. w przypadku strojenia. Po wykonaniu kilku testów, gdy wartość oporu na kołach nie ulega już zmianie, można w ustawieniach wybrać opcję „bez powrotu". Wówczas program nie mierzy już kolejny raz oporu, tylko korzysta z wybranej wcześniej wartości, co znacznie skraca czas pomiaru mocy do ok. 20 sekund.

Posiadanie takiego urządzenia w warsztacie dla motocykli z pewnością ułatwi ustawienie odpowiednich parametrów silnika. Choć opisywane przyrządy nie należą do najtańszych, to jednak warto wziąć pod uwagę ich zakup, bo w niedługim czasie taki
wydatek bez wątpienia się zwróci.

Tekst powstał przy pomocy firmy
Godula Moto Sport