Bezpieczeństwo i czystość w warsztacie

Bezpieczeństwo i czystość w warsztacie Pixabay – HutchRock
Bogdan Kruk
28.2.2024

W dzisiejszym świecie „dobrze przygotowane stanowisko pracy” oznacza komfort przebywania w nim oraz bezpieczne użytkowanie przestrzeni, jak również sprzętów tam zgromadzonych. Ponadto, w obliczu coraz większej świadomości ekologicznej społeczeństwa, utrzymanie czystości w warsztacie samochodowym staje się nie tylko sprawą estetyczną, ale przede wszystkim kwestią dotyczącą zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności za swoje zdrowie, a także za całe otaczające nas środowisko.

  • Jakie wyzwania stoją przed branżą motoryzacyjną w zakresie świadczonych usług naprawczych? Na co zwraca uwagę klient? 
  • Charakterystyka odzieży roboczej mechanika oraz stosowanych w warsztacie środków czystości. 
  • Warsztat jako miejsce pracy spełniające normy BHP. 

Oczekuje się, że warsztaty samochodowe nie tylko zapewnią wysoką jakość napraw, ale będą także prowadzić działania mające na celu minimalizację negatywnego wpływu na środowisko.

Wysokie standardy napraw oznaczają fachowość i kompetencje pracowników, jak również profesjonalne podejście do klienta, dobrą i skuteczną komunikację oraz terminową realizację napraw.

Poprzeczkę dla warsztatów samochodowych podnoszą coraz większe oczekiwania klientów. W dobie wzrastającej świadomości ekologicznej (a także mając w pamięci obostrzenia wynikające z pandemii Covid-19) klientom zależy nie tylko na skutecznej naprawie ich pojazdów, ale również na zachowaniu wysokich standardów higieny.

Zdaniem EXPERTa

Marcin GórskiMarcin_Gorski
Kierownik Działu Chemii Profesjonalnej   
F.H.U.Parys

Czym usuwać zanieczyszczenia? Jak działają te specyfiki?

Utrzymanie czystości w warsztacie samochodowym pod kątem różnorodności występujących w nich zabrudzeń, mnogości materiałów służących do wykonania czyszczonej powierzchni jest prawdziwym wyzwaniem dla każdego producenta środków chemicznych. Głównym rodzajem – ze względu na charakter prowadzonej działalności – są tłuszcze (tj. pozostałości po olejach, płynach eksploatacyjnych czy smarach).

Wachlarz możliwości proponowanych produktów jest ogromny:
płyny wodorozcieńczalne na bazie środków powierzchniowo-czynnych, w tym:

  • bardzo popularne alkaliczne piany aktywne,
  • produkty do mycia zewnętrznych elementów w komorze silnika,
  • odtłuszczacze;

płyny na bazie rozpuszczalników:

  • zmywacze do tarcz hamulcowych.

Wszystkie te środki bardzo dobrze radzą sobie z zabrudzeniami tłustymi. Ale jest w ich działaniu olbrzymia różnica. Te pierwsze rozrywają tłuste wiązania pomiędzy cząsteczki brudu, rozbijają zabrudzenie na mniejsze części, następnie wciągają je w swoją objętość, tworząc zawiesinę i w takiej postaci muszą zostać usunięte (spłukane lub wytarte).

Korzyść jest ogromna, gdyż usuwamy nie tylko tłuszcz, ale przy okazji też wszystkie inne zabrudzenia, które ten tłuszcz ze sobą sklejał. Istotnym obwarowaniem (oprócz samego rodzaju zanieczyszczeń) jest rodzaj czyszczonych powierzchni. Należy pamiętać, że nie można niczego umyć na zapas...

W przypadku produktów rozcieńczanych wodą należy ściśle przestrzegać dwóch najważniejszych zaleceń, tj. stopnia rozcieńczenia oraz czasu działania, czyli najprościej mówiąc: zaleceń producenta dotyczących użycia produktu.

Bardzo często zdarza się jednak, że niepotrzebnie zwiększamy stężenie danego produktu, który z doskonałego produktu czyszczącego może stać się substancją żrącą, która maj bardzo negatywny wpływ na czyszczoną powierzchnię (np. rysuje elementy lakierowane, wywołuje korozję np. w postaci widocznych białych plam/zacieków na nielakierowanym aluminium).

Pamiętajmy jeszcze o jednej bardzo ważnej rzeczy. Nośnikiem środka czyszczącego w tym przypadku jest woda, która dodatkowo wzmocniona zasadowym pH, pozostawiona na elementach podatnych na korozję, zrobi to, co robi zawsze – czyli wywoła korozję.

Produkty na bazie rozpuszczalników widowiskowo i praktycznie natychmiastowo zamieniają tłuszcze w bardzo drobne cząsteczki, które zostają oderwane od powierzchni podczas odparowywania produktu czyszczącego – to oczywiście olbrzymi plus.

Minusem w tym przypadku jest to, że produkt w swoim działaniu praktycznie ignoruje inne niż oleiste zabrudzenia (np. kurz, piasek, błoto, sól itp.) Należy jednak pamiętać, że w większości przypadków są to produkty łatwo lub nawet skrajnie łatwopalne, dlatego podczas ich użycia należy zachować szczególną ostrożność.

Podsumowując: podczas analizy przygotowawczej laboratorium każdego z renomowanych producentów chemii przemysłowej dokonuje bardzo wielu badań, biorących pod uwagę zarówno rodzaj zabrudzeń do usunięcia oraz kompatybilność z czyszczonymi powierzchniami.

Testy te sprawdzają działanie danego produktu w różnych stężeniach, a ich wynikiem jest zalecane użycia, opisane na etykiecie. To powinna być pierwsza rzecz jaką zrobimy przed użyciem produktu – przeczytanie instrukcji użycia.

Odzież robocza 

Bezpieczeństwo pracowników stanowi priorytet, dlatego oczekuje się, że warsztaty będą stosować odpowiednie procedury i środki zapobiegawcze mające na celu minimalizację ryzyka wypadków i obrażeń.

Jednym z kluczowych elementów zapewnienia bezpieczeństwa podczas napraw samochodów jest odzież robocza dla mechaników samochodowych. Właściwie dobrane kombinezony nie tylko chronią przed ewentualnymi urazami czy poparzeniami, ale powinny także zapewnić komfort działania i swobodę ruchów.

Praca mechanika jest wykonywana w wielu różnych pozycjach, dlatego ważne jest, aby ubranie było elastyczne i nie ograniczało ruchów podczas wykonywania zadań. Odpowiednio zaprojektowana odzież ochronna (kombinezony, spodnie, koszule, rękawice), może znacznie ułatwić codzienne funkcjonowanie w warsztacie czy zwiększyć bezpieczeństwo podczas przeprowadzania napraw samochodowych.

Należy pamiętać, że w składzie takiej odzieży musi dominować bawełna. Jest to podstawowe włókno naturalne używane do produkcji odzieży roboczej, które charakteryzuje się dobrą przepuszczalnością powietrza. Bawełna ma również bardzo dobre właściwości termoizolacyjne i większą odporność na przepalenie niż tkaniny z domieszką tworzyw poliestru czy nylonu. Dodatkowo stosowanie odzieży z odpowiednimi wzmocnieniami w kluczowych obszarach może zapewnić dodatkową ochronę przed potencjalnymi urazami.

Obuwie robocze 

Mechanik warsztatu samochodowego powinien być również wyposażony w solidne obuwie robocze. Buty ochronne muszą być wygodne i zapewniać ochronę podczas poruszania się. Ważne żeby podeszwy były grube i antypoślizgowe – zapobiegnie to przypadkom poślizgnięcia się na oleistych lub mokrych powierzchniach warsztatu.

Ważne jest również, aby buty miały wzmocniony nosek. Takie stalowe zabezpieczenie chroni palce stopy w przypadku uderzenia o twardy i ostro zakończony element lub gdy na stopę spadnie ciężki przedmiot.

Czyściwa warsztatowe

Niezbędnym elementem w utrzymaniu czystości w warsztacie samochodowym są czyściwa przemysłowe. Służą one do usuwania oleju, smaru i innych zanieczyszczeń z części samochodowych, narzędzi oraz powierzchni roboczych.

Dostępne są czyściwa warsztatowe wielokrotnego użytku, jak również jednorazowe, które mogą być bardziej praktyczne w niektórych sytuacjach. Firmy specjalizujące się w dostawie materiałów dla warsztatów samochodowych oferują różnorodne rodzaje czyściw wytrzymałych na ścieranie oraz o wysokich zdolnościach absorpcyjnych.

Używanie w warsztatach samochodowych czyściw wielokrotnego użytku ma realny wpływ na ochronę środowiska poprzez zmniejszenie liczby odpadów i zużycia materiałów. Jest to również ekonomicznie korzystne, ponieważ ogranicza koszty zakupu nowych czyściw czy odpadów generowanych przez jednorazowe produkty.

Sorbenty usuwające wycieki 

W warsztacie samochodowym nie może również zabraknąć sorbentów. Materiały te charakteryzują się dużą chłonnością i są zdolne do absorbowania olejów, roztworów ropopochodnych oraz niebezpiecznych chemikaliów. Sorbenty:

  • minimalizują ryzyko skażenia środowiska,
  • minimalizują ryzyko wybuchu pożaru,
  • ograniczają poślizgnięcia pracowników na rozlanym na posadzce oleju.

Wśród dostępnych na rynku sorbentów wyróżnia się przede wszystkim:

  • sorbenty sypkie,
  • maty sorbentowe,
  • rękawy sorpcyjne.

Sorbenty sypkie, dzięki łatwości w stosowaniu i sprzątaniu, są najczęściej używane w warsztatach samochodowych.

Mycie posadzek 

Czysta i zadbana posadzka w warsztacie samochodowym to nie tylko kwestia estetyki, ale również bezpieczeństwa i efektywności pracy. Posadzka stanowi podstawę każdego warsztatu, a jej utrzymanie w czystości jest kluczowe dla zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków zarówno dla pracowników, jak i klientów.

Właściwie czyszczona i utrzymana w dobrym stanie posadzka nie tylko przyczynia się do poprawy wizerunku warsztatu, ale także ogranicza ryzyko poślizgnięć oraz wypadków. Ponadto, czysta posadzka ułatwia przemieszczanie się mechaników, jak również utrzymanie porządku w miejscu pracy.

Jednym z najpopularniejszych urządzeń do mycia posadzek w warsztatach samochodowych są mobilne myjki ciśnieniowe. Dzięki ich zdolności do generowania strumienia wody pod wysokim ciśnieniem są niezwykle skuteczne w likwidowaniu nawet trudnych do usunięcia zanieczyszczeń z posadzek, samochodów oraz urządzeń warsztatowych.

W celu zwiększenia efektywności czyszczenia można zastosować:

  • myjki wyposażone w automatyczny dozownik środka czyszczącego,
  • myjki gorącowodne
  • albo te z wbudowanym podgrzewaczem wody.

Należy jednak pamiętać, że mycie strumieniem wody pod wysokim ciśnieniem ma pewne wady. Siła strumienia może prowadzić do rozpryskiwania brudu z mytych powierzchni na inne obszary lub urządzenia, co może wymagać dodatkowego sprzątania.

Z kolei zbyt bliskie przystawienie dyszy myjki do powierzchni pokrytej lakierem, może spowodować uszkodzenie lakieru na czyszczonym elemencie. Przy wyborze urządzenia wysokociśnieniowego do pracy w warsztacie warto zwrócić uwagę na możliwość zastosowania dodatkowych akcesoriów, które mogą zwiększyć jego skuteczność.

Jednym z takich przydatnych narzędzi umożliwiających efektywne czyszczenie dużych i płaskich powierzchni bez zacieków i bryzgów są przystawki czyszczące ze zintegrowanym wężem do odsysania brudnej wody.

Dzięki zintegrowanemu automatycznemu zasysaniu wody czyszczenie powierzchni jest wydajniejsze, co przekłada się na szybsze i skuteczniejsze wykonanie prac porządkowych. Oprócz myjek wysokociśnieniowych, do czyszczenia posadzek w warsztacie samochodowym, można także zastosować szorowarki.

Tego typu maszyny czyszczące są niezwykle skuteczne w usuwaniu zanieczyszczeń, jednak nie korzystają z tak wysokiego ciśnienia wody, jak myjki wysokociśnieniowe. Szorowarki do pracy wykorzystują specjalne szczotki lub pady, które obracają się, usuwając brud i zanieczyszczenia z powierzchni posadzki.

Ta metoda czyszczenia jest bardziej delikatna niż mycie wysokociśnieniowe, co może być korzystne dla posadzek mniej odpornych na intensywne szorowanie oraz zbyt silne działanie strumienia wody. Szorowarki zapewniają również równomierne i skuteczne czyszczenie.

Dodatkowo wiele z nich jest wyposażonych w funkcję odsysania wody, co sprawia, że stają się popularnym wyborem w zakresie utrzymania czystości w warsztatach samochodowych.

Mycie podzespołów i elementów 

Czyszczenie zanieczyszczonych podzespołów i części podczas naprawy jest kluczowym krokiem w utrzymaniu wysokiej jakości usług w warsztatach samochodowych. Oprócz usuwania zanieczyszczeń smarno-olejowych, pozwala ono również na wykrywanie ewentualnych pęknięć konstrukcji czy miejsc nieszczelności.

W tym celu często stosuje się różnorodne rodzaje myjek, takie jak:

  • myjki szczotkowe,
  • myjki wysokociśnieniowe
  • oraz myjki ultradźwiękowe.

Dzięki nim możliwe jest dokładne i skuteczne czyszczenie powierzchni z różnych typów zanieczyszczeń, zarówno w miejscach widocznych, jak i tych trudno dostępnych.

Myjki szczotkowe

Działanie manualnych myjek szczotkowych opiera się na mechanicznym usuwaniu zanieczyszczeń z czyszczonych powierzchni za pomocą pędzla przepływowego, którym aplikowana jest ciecz myjąca. Przepływająca przez pędzel ciecz rozpuszcza tłuste zanieczyszczenia, które następnie są usuwane z powierzchni pod wpływem ruchu pędzla.

Spływająca z czyszczonych powierzchni ciecz trafia do pojemnika, gdzie cięższe związki osadzają się na dnie. Płyn myjący, pozbawiony zanieczyszczeń, wraca do obiegu i jest ponownie wykorzystywany do mycia.

W zależności od potrzeb, do myjek szczotkowych stosuje się różnego rodzaju płyny odtłuszczająco-myjące, które nie powodują korozji i nie pozostawiają osadów na czyszczonych elementach. Manualne myjki szczotkowe są skutecznym narzędziem do czyszczenia mniejszych elementów i powierzchni. Do czyszczenia elementów wielkogabarytowych idealnie sprawdzają się urządzenia bezobsługowe, w których mycie odbywa się bez udziału mechanika.

Myjki kabinowe – ciśnieniowe 

Większą dokładność i precyzję w czyszczeniu zanieczyszczonych elementów można osiągnąć dzięki kabinowym myjkom ciśnieniowym. Te urządzenia działają poprzez aplikację płynu myjącego pod ciśnieniem (za pomocą pistoletu), co umożliwia dokładne oczyszczenie silnie zabrudzonych powierzchni i trafienie do trudno dostępnych miejsc.

Dodatkowo podczas procesu mycia można korzystać z zamontowanego w myjce pędzla przepływowego lub z pistoletu ze sprężonym powietrzem, co jeszcze bardziej zwiększa efektywność usuwania zanieczyszczeń.

Myjki biologiczne 

Biologiczne urządzenia do czyszczenia części różnią się od standardowych urządzeń do mycia tym, że nie wykorzystują one szkodliwych dla zdrowia rozpuszczalników chemicznych. Zamiast tego korzystają z naturalnych płynów na bazie wody, które skutecznie radzą sobie w procesie mycia i odtłuszczania zabrudzonych powierzchni.

Płyny czyszczące charakteryzują się neutralnym pH i mogą mieć bezpośredni kontakt ze skórą, nie powodując obrażeń. Działanie tych płynów opiera się na zastosowaniu naturalnych mikroorganizmów, które powodują rozkład lub neutralizację substancji niebezpiecznych oraz zanieczyszczeń – aż po trwałe ich usunięcie. Dzięki temu są one bardziej przyjazne dla środowiska i „zdrowsze” dla użytkowników.

Myjki ultradźwiękowe 

Myjki ultradźwiękowe charakteryzują się bezobsługowym procesem mycia, umożliwiającym automatyczne usuwanie nawet najbardziej uporczywych zabrudzeń bez konieczności ręcznego interweniowania. Urządzenia te działają poprzez generowanie fali ultradźwiękowej, która jest transmitowana przez specjalny płyn czyszczący.

Drgania ultradźwiękowe powodują powstanie mikro-pęcherzyków na powierzchni elementów (zjawisko kawitacji), które następnie gwałtownie implodują, co skutecznie usuwa zanieczyszczenia nawet w najbardziej skomplikowanych zakamarkach.

Myjki ultradźwiękowe w warsztatach samochodowych mogą być wykorzystywane do czyszczenia m.in.:

  • wtryskiwaczy paliwa,
  • wewnętrznych gwintów,
  • szczelin,
  • trudno dostępnych miejsc itp.

Są one bardzo cenione za swoją precyzję, skuteczność oraz zdolność do oczyszczania bez konieczności mechanicznego tarcia, co jest kluczowe dla zachowania integralności i trwałości części samochodowych.

Preparaty do czyszczenia 

Utrzymanie czystości w warsztacie samochodowym może być wyjątkowo trudnym zadaniem, ponieważ wymaga regularnego sprzątania oraz skrupulatnej dbałości o każdy detal. Warsztat samochodowy to miejsce, gdzie codziennie gromadzi się wiele różnego rodzajów zanieczyszczeń, takich jak:

  • zużyte smary,
  • materiały ropopochodne,
  • rozlane płyny hamulcowe,
  • pyły.

Dlatego do ich usunięcia konieczne jest zastosowanie odpowiednich środków czyszczących, które będą bezpieczne i skutecznie zlikwidują nawet najtrudniejsze plamy i zabrudzenia – jednocześnie nie uszkadzając powierzchni pomalowanych farbą, uszczelek z gumy ani elementów z tworzyw sztucznych.

Zalecane jest stosowanie środków czyszczących zgodnie z zaleceniami producenta, uwzględniającymi bezpieczne metody aplikacji oraz ewentualne środki ochrony. Podczas wyboru preparatów warto również zwrócić uwagę na jego skład chemiczny, na to czy jest to produkt biodegradowalny oraz czy nie powoduje korozji.

Środki czystości z inhibitorami korozji hamują przebieg procesów niszczenia poprzez tworzenie warstwy ochronnej na powierzchni metalu. Istotne jest również, aby zastosowane preparaty miały odczyn neutralny lub lekko zasadowy: pH 7,0-7,5.

O Autorze

Bogdan Kruk

Redaktor miesięcznika „autoEXPERT”

Tagi artykułu

Zobacz również

autoExpert 10 2024

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę