Audi świętuje 50 lat pięciocylindrowego silnika

Pół wieku kultowych pięciu cylindrów Audi AUDI AG

W 2026 roku Audi będzie świętować pół wieku swojego najbardziej rozpoznawalnego rozwiązania technicznego – pięciocylindrowego silnika. Pierwsza konstrukcja trafiła do drugiej generacji Audi 100 w 1976 roku, a w kolejnych latach ewaluowała poza projekt seryjny. Pięć cylindrów stało się elementem tożsamości marki, ugruntowując znaczenie hasła „Przewaga dzięki technice”. Od niemal 50 lat jednostki te pojawiają się zarówno w sportach motorowych, jak i w kluczowych modelach seryjnych producenta.

Inżynierowie Audi, pracujący w latach 70. nad kolejną generacją Audi 100, poszukiwali rozwiązania zapewniającego elastyczność i kulturę pracy lepszą niż dostępne wówczas czterocylindrowe silniki. Zrezygnowano z koncepcji sześciocylindrowej ze względu na ograniczenia przestrzenne i rozkład masy, a nowa jednostka bazująca na koncepcji EA 827 otrzymała pięć cylindrów.

W 1977 roku klienci odebrali pierwsze Audi 100 5E z silnikiem 2.1 o mocy 136 KM – konstrukcją, która zapoczątkowała wieloletni rozwój całej rodziny jednostek.
Kolejne lata przyniosły turbodoładowane odmiany i wersje wysokoprężne, a w 1980 roku debiut oryginalnego Audi quattro z pięciocylindrowym silnikiem benzynowym otworzył nową epokę w rajdach. Sukcesy Hannu Mikkoli, Stiga Blomqvista czy Waltera Röhrla potwierdziły potencjał tej koncepcji. To także czas narodzin Sport quattro – jednego z najbardziej zaawansowanych samochodów produkcyjnych tamtego okresu.

Ekspansja pięciu cylindrów: rajdy, wyścigi i rozwój technologii

Choć Audi zrezygnowało z udziału w Grupie B w 1986 roku, silniki pięciocylindrowe nadal odnosiły sukcesy – od Pikes Peak w 1987 roku po serię Trans-Am i IMSA GTO w USA, gdzie niewielkie, turbodoładowane jednostki osiągały ponad 700 KM.

Premiera pierwszego pięciocylindrowego silnika benzynowego Audi
Rok 1976: Światowa premiera pierwszego pięciocylindrowego silnika benzynowego Audi, źródło: Audi

W 1989 roku zadebiutował również Audi 100 TDI – pierwszy pięciocylindrowy turbodiesel z bezpośrednim wtryskiem, stanowiący kamień milowy w rozwoju nowoczesnych jednostek wysokoprężnych.

Lata 90. przyniosły kolejne ważne modele: Avant RS2, który zapoczątkował segment sportowych kombi, oraz Audi S6, w którym po raz ostatni pojawił się pięciocylindrowy silnik poprzedniej generacji. Na przełomie dekad „piątka” ustąpiła miejsca nowym jednostkom V6.

Współczesna era: powrót i udoskonalenie koncepcji

Trzy dekady od debiutu pierwszego pięciocylindrowego turbodoładowanego silnika Audi wróciło do koncepcji w 2009 roku, prezentując TT RS z jednostką o pojemności 2.5 litra. Z tej konstrukcji korzystały także RS 3 i RS Q3. W 2016 roku pojawiła się kolejna wersja silnika – lżejsza, bardziej wydajna i oferująca 400 KM przy tej samej pojemności.

Od 2021 roku aktualna odmiana 2.5 TFSI generuje 400 KM i 500 Nm, zapewniając RS 3 przyspieszenie 0–100 km/h w 3,8 s. Silnik cechuje się dynamiczną reakcją, szerokim zakresem użytecznego momentu obrotowego oraz wcześniejszym oddawaniem mocy niż poprzednik.

Brzmienie, którego nie da się pomylić

Elementem wyróżniającym konstrukcję od początku jest jej charakterystyczny dźwięk. Kolejność zapłonu 1-2-4-5-3 oraz wynikające z niej przeskakiwanie impulsów zapłonu tworzą niepowtarzalny rytm, który stał się znakiem rozpoznawczym pięciocylindrowego Audi. Układ wydechowy z klapami o zmiennej pozycji oraz opcjonalny sportowy układ RS pogłębiają to wrażenie, dostosowując barwę i intensywność brzmienia do wybranego trybu jazdy.

Zaawansowana konstrukcja: turbodoładowanie, lekkość i wytrzymałość

Współczesny silnik 2.5 TFSI rozwijany jest z myślą o dużej wydajności i możliwie niskiej masie. Aluminiowy blok, drążony wał korbowy, magnezowa część miski olejowej i liczne elementy z lekkich materiałów pozwoliły uzyskać około 160 kg masy całkowitej przy kompaktowych wymiarach.

Jednostka wykorzystuje podwójny wtrysk paliwa, system Audi valvelift oraz turbosprężarkę generującą do 1,5 bara (wzgl.) ciśnienia doładowania. Szereg rozwiązań – m.in. powłoki plazmowe czy zaawansowane chłodzenie tłoków – ogranicza zużycie i poprawia efektywność. Silnik poddawany jest testom w różnych warunkach klimatycznych i na trasach o dużej zmienności obciążeń, włącznie z Nürburgringiem.

Rzemiosło w czasach automatyzacji: produkcja w Győr

Silniki 2.5 TFSI powstają w fabryce Audi w Győr, w strefie montażu Bock. W odróżnieniu od wielu współczesnych procesów produkcyjnych jednostki są składane ręcznie – bez użycia robotów. Zanim opuści fabrykę, każdy egzemplarz przechodzi przez 21 stanowisk, na których wyspecjalizowani pracownicy kontrolują kluczowe parametry. Po testach „na zimno” i „na gorąco” silnik trafia do Ingolstadt, gdzie montowany jest w Audi RS 3.

Źródło: Audi AG

Tagi artykułu

autoExpert 12 2025

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę