Fałszywy numer VIN: jak go rozpoznać i uniknąć zagrożeń
Freepik_ASphotofamilyNumer VIN to unikalny identyfikator każdego pojazdu, pozwalający prześledzić jego historię i potwierdzić pochodzenie. Niestety, właśnie ten element coraz częściej staje się celem przestępców, którzy manipulują oznaczeniami, aby wprowadzać do obrotu auta o niejasnej historii.
- 22 listopada 2025 r. eksperci POLEKSMOT spotkają się w Katowicach na sympozjum poświęconym najnowszym metodom fałszowania VIN.
- Co musi wiedzieć branża: fałszowanie numeru VIN i konsekwencje dla właścicieli pojazdów.
- Jak warsztaty mogą rozpoznać manipulacje przy numerach VIN?
Przestępcy stosują różne metody wprowadzania pojazdów o podejrzanej historii na rynek jako „czyste”. Jednym z najczęstszych sposobów jest podmiana numeru VIN skradzionego lub zniszczonego pojazdu na numer legalnie zarejestrowanego auta o podobnych parametrach. To klasyczny przykład klonowania.
Inną stosowaną metodą jest montaż fałszywej tabliczki znamionowej pojazdu połączony z ingerencją w miejsca identyfikacyjne w nadwoziu – np. na desce rozdzielczej, w podszybiu czy na słupku drzwi. Mimo stosowania przez producentów coraz większej liczby zabezpieczeń oraz wielopunktowego znakowania pojazdów, specjalistyczne przeróbki nadal są technicznie możliwe.
Warto podkreślić, że w Polsce samodzielna wymiana tabliczki znamionowej lub elementu konstrukcyjnego zawierającego numer VIN – bez przeprowadzenia odpowiedniej procedury – może zostać uznana za przestępstwo. Przykładem jest wymiana kabiny pojazdu z zachowaniem starego numeru VIN, która została zakwalifikowana jako czyn z art. 306 k.k.
Gdy problemy narastają
Manipulacje numerów VIN to rosnące wyzwanie również dla branży rzeczoznawczej i warsztatowej. Stowarzyszenie Rzeczoznawców Motoryzacyjnych i Maszynowych oraz Biegłych POLEKSMOT organizuje 22 listopada 2025 r. sympozjum poświęcone m.in. zagadnieniu fałszowania VIN-ów. Pierwsza część spotkania skoncentruje się na aktualnych metodach ingerencji w numery identyfikacyjne pojazdów i ich konsekwencjach dla rynku motoryzacyjnego, w tym dla diagnostów oraz rzeczoznawców oceniających stan techniczny pojazdów.
Według danych Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnego SAMAR, w 2024 r. z powodu kradzieży wyrejestrowano w Polsce 5327 pojazdów osobowych i dostawczych. Problem manipulacji przy numerach identyfikacyjnych pozostaje istotnym wyzwaniem dla branży. Uczestnicy poznają najnowsze techniki wykrywania manipulacji oraz dowiedzą się, jak zmieniające się przepisy prawne wpływają na pracę rzeczoznawców i biegłych sądowych.
Wydarzenie odbędzie się w Hotelu Silesian przy ulicy Szybowcowej 1a w Katowicach i potrwa od godziny 10:00 do 15:00. Szczegółowe informacje dostępne są w sekretariacie Stowarzyszenia POLEKSMOT z siedzibą przy ulicy Kawek 2b/6 w Katowicach.
Skutki dla kupujących i warsztatów
Kupujący samochód z fałszywym numerem VIN ryzykuje bardzo dużo: od utraty pojazdu i pieniędzy po odpowiedzialność karną, jeśli okaże się, że świadomie uczestniczył w przerejestrowaniu lub sprzedaży takiego auta. W Polsce odnotowano przypadki, w których 2 różne pojazdy miały identyczny numer VIN – co pokazuje, że skala problemu jest realna.
W przypadku warsztatów sytuacja wygląda inaczej. Samo wykonywanie naprawy na pojeździe, którego VIN okaże się później nieprawidłowy, nie rodzi odpowiedzialności prawnej warsztatu, o ile nie uczestniczy on świadomie w fałszowaniu identyfikatorów pojazdu. Warsztaty nie mają obowiązku badania legalności pochodzenia samochodu. Jednak rozsądna ostrożność przy przyjmowaniu pojazdu do serwisu może ograniczyć ryzyko nieporozumień, np. gdy pojazd zostanie później zatrzymany przez policję w trakcie naprawy.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Jak rozpoznać fałszywy VIN w warsztacie
Choć warsztat nie musi sprawdzać VIN-u w świetle prawa, podstawowa weryfikacja podczas przyjęcia pojazdu może ułatwić pracę i wyjaśnić ewentualne wątpliwości. Do najważniejszych sygnałów ostrzegawczych należą:
- niezgodność numeru VIN w dokumentach i na pojeździe,
- niejasna lub niespójna historia pojazdu przedstawiona przez właściciela,
- brak tabliczki znamionowej lub jej nienaturalne mocowanie,
- ślady ingerencji w pole numerowe (szlifowanie, spawy, nierówny lakier).
W takich przypadkach warto poinformować klienta o zauważonych niezgodnościach i zasugerować konsultację z diagnostą lub rzeczoznawcą.
Konsekwencje prawne
Fałszowanie numerów VIN jest w Polsce przestępstwem określonym w art. 306a k.k. Przerabianie, usuwanie, podrabianie lub wykorzystywanie fałszywych numerów identyfikacyjnych zagrożone jest karą od trzech miesięcy do pięciu lat pozbawienia wolności.
Odpowiedzialność dotyczy również osób, które świadomie posługują się takim pojazdem. Dla warsztatów istotne jest, że odpowiedzialność karna może powstać tylko wtedy, gdy mechanik czynnie uczestniczyłby w fałszerstwie lub wiedział o nielegalnym pochodzeniu pojazdu.
Dobre praktyki dla warsztatów
Choć warsztaty nie mają obowiązku prawnego weryfikowania legalności pojazdów, wdrożenie kilku prostych zasad może znacząco zmniejszyć ryzyko nieporozumień:
- wstępna weryfikacja VIN w kilku miejscach pojazdu przy przyjęciu,
- dokumentowanie stanu pojazdu (np. zdjęcia pola numerowego i tabliczki znamionowej),
- korzystanie z ogólnodostępnych baz danych, gdy dokumenty budzą wątpliwości,
- konsultacja z rzeczoznawcą lub diagnostą w sytuacjach nietypowych,
- odmowa wykonania prac ingerujących w elementy z numerem VIN, jeśli pojazd budzi zastrzeżenia klienta lub pracowników.
Takie działania nie wynikają z przepisów, lecz stanowią dobrą praktykę biznesową i mogą uchronić warsztat przed niepotrzebnymi problemami. Fałszowanie numerów VIN to poważny problem rynku motoryzacyjnego, dotykający zarówno kupujących, jak i podmioty mające kontakt z pojazdami o niejasnym pochodzeniu.
Warsztaty, choć nie odpowiadają za legalność przyjmowanych pojazdów, mogą spotkać się z nimi podczas codziennej pracy. Dlatego świadomość zagrożeń, znajomość sygnałów ostrzegawczych i rzetelna dokumentacja przy przyjęciu auta pozwalają pracować bezpiecznie, profesjonalnie i bez ryzyka niepotrzebnych komplikacji.
Źródło: Materiały redakcyjne
