Dobre sterowanie

Doposażenie samochodu w dodatkowe oświetlenie często powoduje problemy z instalacją elektryczną. Ze względu na zwiększony pobór prądu najbardziej obciążony jest włącznik świateł.
Założenie dodatkowego oświetlenia powoduje, że wartość prądu przepływającego przez włącznik świateł rośnie ponaddwukrotnie. Jedynym odstępstwem od tej reguły jest montaż oświetlenia LED lub świateł dziennych, które zazwyczaj są dostarczane z osobnym sterownikiem.
W przypadku oświetlenia bazującego na żarówkach halogenowych najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie dodatkowego elementu przełączającego, czyli przekaźnika. Jest to proste urządzenie pozwalające na włączanie obiegu dużych prądów przy sterowaniu znacznie mniejszymi natężeniami. Przekaźnik ma dwa obwody: sterujący i prądowy. Obwód sterujący decyduje o tym, kiedy obwód prądowy zostanie włączony i rozłączony.
Sterowanie
Obwód sterujący przekaźnika w przypadku użycia go do sterowania dodatkowym oświetleniem powinien być zasilony z przewodu, który przed zamontowaniem układu zasilał oświetlenie świateł przednich. Ze względu na mały pobór prądu przez obwód sterujący przekaźnika nie istnieje ryzyko uszkodzenia termicznego włącznika świateł.
Po zasileniu obwodu sterującego we wnętrzu przekaźnika zasilana jest cewka elektromagnesu, która przyciąga orczyk, na końcu którego zamontowany jest styk odporny na przepływ znacznych prądów. Styk ten włącza obwód zasilania oświetlenia świateł bezpośrednio z akumulatora.
Na zdjęciu 1 przedstawiony jest przekaźnik wraz ze schematem jego wewnętrznych połączeń. Styki 85 i 86 służą do połączenia przewodów sterujących pracą elektromagnesu. Do styku 30 podłączony powinien być przewód zasilający z akumulatora. Zasilanie będzie przełączane między stykami 87 i 87a w chwili zasilania styku 86. Styk 85 połączony jest z masą pojazdu. Przekaźnik przedstawiony na zdjęciu 1 może włączać odbiorniki pobierające prąd o natężeniu maksymalnym 30 amperów. Podczas podłączania oświetlenia dodatkowego można wykonać kilka wariantów połączeń. Jednym z nich jest użycie jednego przekaźnika do sterowania zestawem świateł dodatkowych.
Drugi wariant polega na użyciu dwóch przekaźników sterowanych z jednego „wejścia”, ale zasilających po jednym świetle dodatkowym. Ponadto przy podłączaniu oświetlenia dodatkowego należy wziąć pod uwagę to, że obwód oświetlenia dodatkowego powinien być wyposażony w dodatkowy wyłącznik, który stosuje się na przewodzie sterującym, aby w chwili włączenia świateł mijania bądź drogowych możliwe było wyłączenie oświetlenia dodatkowego. Sterowanie dodatkowymi światłami przeciwmgielnymi powinno być realizowane z obwodu świateł mijania, natomiast oświetlenie dalekosiężne zazwyczaj steruje się z obwodu świateł drogowych.
Światła do jazdy dziennej DRL
Przekaźnikiem steruje się także oświetlenie do jazdy dziennej. Wtedy do przekaźnika przedstawionego na zdjęciu 1 przewody muszą być podłączone w taki sposób, aby przy włączeniu sterowania za pomocą styków 85 i 86 włączone było oświetlenie standardowe świateł mijania (na przykład na styku 87a), natomiast przy wyłączeniu przez kierowcę tych świateł zwierany będzie styk 87, zasilający światła drogowe. Takie połączenie gwarantuje, że w momencie gdy włączone są światła mijania, wyłączane są światła dzienne, natomiast w momencie wyłączenia świateł mijania automatycznie włączą się światła do jazdy dziennej.
Od strony technicznej
Podczas łączenia elementów instalacji elektrycznej należy zwrócić szczególną uwagę na jakość połączeń przewodów z końcówkami wtykowymi. Najczęściej używa się końcówek zaciskanych na przewodzie. Po zaciśnięciu warto taką końcówkę dodatkowo z przewodem zlutować, aby zapewnić dobrą przewodność elektryczną oraz zabezpieczyć miejsce łączenia przed korozją. Zalutowaną końcówkę należy także zaizolować taśmą izolacyjną lub koszulką termokurczliwą, żeby wyeliminować możliwość kontaktu z sąsiadującym przewodem lub inny elementem metalowym.
Przekaźnik zawsze należy montować stykami w dół. Montaż w pozycji odwróconej spowoduje gromadzenie się wody na dnie obudowy wewnątrz przekaźnika i w rezultacie jego korozję. Wszystkie styki podłączone do masy powinny być wykonane w sposób gwarantujący prawidłowy przepływ prądu, najczęstszymi niedomaganiami instalacji elektrycznych są bowiem korozja styku z masą i brak prawidłowego kontaktu.
Niedopuszczalne jest łączenie przewodów na tak zwaną skrętkę, co wbrew pozorom się zdarza. Takie połączenie nigdy nie jest pewne, a w przypadku problemów z działaniem instalacji zasilającej oświetlenie oraz zaizolowania wszystkich połączeń dość trudne do zdiagnozowania, ponieważ wymaga usunięcia izolacji wszystkich połączeń i poprawienia ich zgodnie ze sztuką.
Maciej Blum
Redaktor naczelny
Z jakimi przypadkami nieprawidłowego zasilania świateł się spotkałeś? Napisz o tym na naszym forum: www.autoexpert.pl/forum
tel. 71 78 23 190
e-mail: [email zakodowany]