Smog a śmiertelność
W styczniu 2017 w całej Polsce pojawił się smog. Media alarmowały, społeczeństwo odczuwalne i widoczne było zagrożone. Smog to skutek emisji zanieczyszczeń ze źródeł znajdujących się na wysokości do 40 m, które utrzymują się w powietrzu z powodu niekorzystnych warunków pogodowych, m.i braku wiatru i wilgotności. Chociaż w Polsce odczuliśmy go w zimie, nie znaczy to, że występuje on wyłącznie w okresie grzewczym. Smog letni jest niemniej groźny, jego główną przyczyną są zanieczyszczenia wynikające ze spalania paliw samochodowych. Istnieje, chociaż go nie widać, a życie toczy się dalej. W 2017 r. naukowe czasopismo The Lancelot¹ opublikowało wyniki badania dotyczącego zależności pomiędzy jakością powietrza a ilością zgonów. W 2015 r. zawartość pyłów w powietrzy było piątym co do ważności czynnikiem powodującym zgony na świecie (7,9% zgonów na świecie spowodowała jakość powietrza). W samej Polsce, z powodu oddychania zanieczyszczonym powietrzem rocznie umiera średnio 48 270 osób², dla porównania w wypadkach drogowych w 2016 r. zginęło 3016 osób³.

Normy emisji spalin - co to jest Euro 6
Średni wiek samochodu w Polsce to 15,5 roku, ponad 70% pojazdów ma 10 lat⁴. Jeśli były sprzedawane na terenie Unii Europejskiej, ich emisja musiała mieścić się w normie Euro 3 wydanej w roku 2000, która zasadniczo różni się od obecnej normy Euro 6 obowiązującej od roku 2014. Co znaczy, że po naszych drogach, przez cały rok jeździ cała masa emitentów zanieczyszcze, którzy podtruwają nas regularnie.
Norma Euro 6 określa wartości graniczne emisji⁵: masy tlenku węgla (CO), masy sumy węglowodorów (THC), masy węglowodorów niemetanowych (NMHC), masy tlenków azotu (NO_X), łącznej masy węglowodorów i tlenków azotu (THC + NO_X), masy cząstek stałych (PM), liczby cząstek stałych (PN).

Norma graniczna emisji CO_2⁶ dla nowych samochodów osobowych kategorii M1 (pojazdy do przewozu osób, mające nie więcej niż osiem miejsc oprócz siedzenia kierowcy) obecnie wynosi 130 g CO₂/km. Ten poziom zostanie zmniejszony do 95 g CO₂/km od 2020 r. Producenci samochodów muszą wypełniać cele cząstkowe i zapewnić, że 65% ich floty spełnia określone dla nich normy emisji CO₂ do stycznia 2012 r., 75% do stycznia 2013, 80% do stycznia 2014 oraz 100% od 2005 r. Po roku 2012 producenci samochodów, którzy nie spełnili określonych dla nich norm emisji zapłacą kary za każdy gram CO₂ ponad limit każdego wyprodukowanego samochodu.

Carsharing i elektromobilność
Co jednak ze starymi samochodami, większość mieszkańców Polski nie stać na wymianę auta na nowe z powodu dużej emisyjności i braku zgodności z normą Euro 6? Z pomocą, szczególnie w dużych miastach, gdzie problem zanieczyszczonego powietrza jest największy, przychodzi Carsharing. Już teraz w Warszawie i Krakowie, a wkrótce także w Trójmieście można korzystać z samochodu jak z roweru, na minuty i za pomocą aplikacji mobilnej. Ten nowy system nie jest polskim wymysłem, lecz rozwiązaniem, które od kilkunastu lat sprawnie działa w USA i Europie. W 2009 roku amerykański Carsharing spowodował globalne obniżenie ilości zanieczyszczeń na poziomie 482 172 ton, co odpowiada połowie masy mostu Golden Gate⁷. Carsharingi wypływają też na zmniejszenie korków i większość dostępność miejsc parkingowych. Użytkownicy CarSharingu bardziej zwracają uwagę na ilość pokonanych kilometrów i planują trasę swojego przejazdu nawet 3 razy bardziej optymalnie, w porównaniu do posiadaczy aut prywatnych.

Mówi się, że Carsharing może spowodować, że z jednego samochodu będzie korzystać 15 osób, jednak w Polskich realiach przyjmijmy, że optymistyczną prognozą będzie około 10 użytkowników na początek. Widząc, że Carsharing opiera się na samochodach nowych można mnożyć korzyści, które powstaną w skutek utylizacji tysięcy, setek tysięcy, a może w przyszłości milionów starych samochodów wysokoemisyjnych. Wystarczy tylko, że Polacy uwierzą w to, że aby mieć nie trzeba kupować.

Na ten moment samochody elektryczne są kosztowne, nie wszyscy producenci posiada je w swojej ofercie, problem z ładowaniem i cena zniechęcają klientów. Jeśli jednak pojazdy elektryczne będzie można wypożyczać na minuty, zyskają na popularności i staną się środkiem lokomocji dla mas.

Jeśli więc chcemy przyczynić się do poprawy jakości powietrza warto zastanawiać się nad tym już teraz. To najlepszy czas na planowanie przyszłości, zwłaszcza jeśli posiadamy stary samochód. Być może zamiast kupować kolejny stary samochód, lepiej przesiąść się na Carsharing. Jak wskazują statystyki, nasz samochód służy nam głównie do dojazdów do pracy i z pracy do domu, czy warto więc kupować 15 letni pojazd, który wpłynie na nasze środowisko jak kilka nowoczesnych samochodów hybrydowe w Carsharingu razem. Smogu nie widać, polskie normy alarmowe są zawyżone, poważne zmiany muszą najpierw dokonać się w umysłach społeczeństwa. Najbliższe kilka lat będzie decydujących. Przełom dokonuje się na naszych oczach, pojawiają się możliwości, które za kilka lat spowodują, że będzie nam się oddychało lepiej, warto zacząć po nie sięgać.

¹ Praca zbiorowa, Estimates and 25-year trends of the global burden of disease attributable to ambient air pollution: an analysis of data from the Global Burden of Diseases Study 2015.
² European Environmental Agency, Air quality in Europe 2016, Copenhagen 2016
³ Komenda Główna Policji , Biuro Ruchu Drogowego, Wypadki drogowe w Polsce w 2016 roku, Warszawa 2017
⁴ Dane GUS
⁵ zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) Nr 459/2012 Z dn. 29 maja 2012 r. zmieniającym Rozporządzenie (WE) Nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 692/2008 w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 6)
⁶ zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 443/2009 z dn. 23 kwietnia 2009 r. określającym normy emisji dla nowych samochodów osobowych w ramach zintegrowanego podejścia Wspólnoty na rzecz zmniejszenia emisji CO₂ z lekkich pojazdów dostawczych
⁷ https://www.fastcompany.com/1790800/infographic-driving-tour-global-car-sharing

Źródło: Panek