Niedawno za naszą zachodnią granicą producenci samochodów znaleźli kolejny sposób, aby związać ze sobą klientów. Właściwie powinienem użyć stwierdzenia „próbować związać", ponieważ praktyka ta także łamie przepisy rozporządzenia. Chodzi mianowicie o interpretację przepisów pod kątem wymiany olejów w okresie gwarancyjnym i ich obrotu. Producenci samochodów trafili pod lupę Komisji Europejskiej w chwili, kiedy zaczęli deklarować oleje i środki smarne jako oryginalne części zamienne. Na tej samej podstawie zaczęto selektywnie dystrybuować oleje, dzieląc rynek w taki sposób, że klient, chcąc kupić olej do samochodu na gwarancji, był zmuszany do udania się po niego do ASO. Dostępność innych środków smarnych na rynku nie stała na przeszkodzie, aby określić, że tylko te dostępne w ASO spełniają kryteria zadane przez producenta samochodu. A te z obiegu innego niż ASO ich już nie spełniają.

Okazało się, że ta interpretacja przepisów jest błędna, ponieważ na mocy porozumienia wewnątrzwspólnotowego (w Polsce jest to Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 października 2010 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję) oleje rzeczywiście są uznawane za części zamienne, ale dokładnie tak samo jak inne części zamienne mogą występować jako „części o porównywalnej jakości". Jeśli chodzi o szczegółowe specyfikacje środków smarnych, to także producenci nie mogą zatajać ich właściwości pozwalających na określenie, czy mogą być używane jako popularne „zamienniki". Wynika to z paragrafu 14. Rozporządzenia, który mówi jasno, że producent pojazdów nie jest wyłączony z porozumienia, jeśli odmawia niezależnym uczestnikom rynku dostępu do informacji technicznej, sprzętu diagnostycznego i innego wyposażenia, także narzędzi włącznie z odpowiednim oprogramowaniem. Nie może też odmawiać dostępu do szkoleń wymaganych przy wykonywaniu usług serwisowych dotyczących tych pojazdów samochodowych lub podejmowania kroków zmierzających do skutecznej ochrony środowiska.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 8 października 2010 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (wybrane fragmenty).
§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
20) części zamienne - towary przewidziane do zainstalowania w lub na pojeździe samochodowym, w celu zastąpienia komponentów tego pojazdu, oraz substancje, które są konieczne do funkcjonowania pojazdu samochodowego, takie jak środki smarne i płyny eksploatacyjne, z wyłączeniem paliw;
21) oryginalne części zamienne - części zamienne tej samej jakości co komponenty stosowane do montażu pojazdu samochodowego, produkowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi, ustalonymi przez producenta tych pojazdów do produkcji komponentów lub części zamiennych danego pojazdu samochodowego, w tym części zamienne produkowane na tej samej linii produkcyjnej co komponenty danego pojazdu samochodowego; przyjmuje się, że części zamienne są oryginalne, jeżeli producent tych części zaświadczy, że zostały one wyprodukowane
zgodnie ze specyfikacjami i standardami danych pojazdów i są one tej samej jakości co części stosowane do montażu tych pojazdów;
22) części zamienne o porównywalnej jakości - części zamienne, których producent zaświadczy, że są one tej samej jakości co komponenty, które są lub były stosowane do montażu danych pojazdów samochodowych. (...)