Do zmiany energii mechanicznej w prąd przemienny w pojazdach silnikowych służy alternator. Jego pierwowzorem była prądnica, którą w 1891 r. skonstruował i opatentował Nikola Tesla. W alternatorze prąd wytwarza się w nieruchomych uzwojeniach stojana poprzez wirujące pole magnetyczne wirnika.

Najczęstsze awarie alternatorów w pojazdach silnikowych

Zwarcie stojana

Jedną z przyczyn zwarcia może być przekroczenie wartości prądu, który płynie przez uzwojenie. Ponadto mogło dojść do zwarcia celi akumulatora, przeciążenia w instalacji pojazdu lub rzadziej – do przetarcia mechanicznego izolacji uzwojenia stojana.

Niesprawne łożyska alternatora

Głośna praca i wzrost hałasu wraz z podnoszeniem prędkości obrotowej silnika może świadczyć m.in. o zużyciu części, słabej jakości materiału czy zanieczyszczeniach zewnętrznych. Nieprzyjemny dźwięk wydobywający się spod maski może generować zużyte koło pasowe, które będzie także niszczyć pasek klinowy.

Uszkodzenie lub spalenie regulatora napięcia

Moduł elektroniczny jest złożonym sterownikiem mikroprocesorowym z końcowym elementem PWM (pulse width modulation), więc możliwości jego uszkodzenia jest wiele. Najczęstszymi przyczynami usterek są: przekroczenie prądowej wartości granicznej tranzystora PWM, mechaniczne uszkodzenie modułu (brak połączeń lutowanych, zgrzewanych) i zużycie szczotek przekazujących prąd do wirnika.
Bardzo ważną rolę w standardowym układzie napędowym pojazdów mechanicznych odgrywa rozrusznik. Element ten obraca wałem korbowym silnika i nadaje mu odpowiednią prędkość obrotową, przy której silnik może rozpocząć samodzielną pracę. Rozrusznik pobiera najwięcej energii elektrycznej z akumulatora, ale tylko w krótkich okresach podczas uruchamiania silnika.

Najczęstsze awarie rozruszników

Brak reakcji po przekręceniu kluczyka

Winę za tę usterkę może ponosić uszkodzona stacyjka lub rozładowany akumulator. Jeśli jednak wiemy, że akumulator jest naładowany, przyczyn możemy szukać w rozruszniku. Warto sprawdzić, czy wszystkie przewody prądowe oraz sterownicze są czyste i bez śniedzi, a końcówki oczkowe dokręcone.
Kolejną przyczyną może być uszkodzenie uzwojeń łącznika elektromagnetycznego czy wytarcie się lub zakleszczenie szczotek, które powoduje brak połączenia z komutatorem.

Rozrusznik nie może uruchomić silnika

Przyczyn należy szukać w uszkodzonym bendiksie. Jego zęby prawdopodobnie nie zazębiają się z kołem zamachowym, przez co pojawia się charakterystyczny hałas. Powodem niskich i nieregularnych obrotów mogą być także przerwy w obwodzie elektrycznym wirnika lub stojana.

Rozrusznik nie kończy pracy

Możemy mieć tu do czynienia z uszkodzonymi zębnikami. Może wystąpić sytuacja mechanicznego klinowania się zębów i w związku z tym zwłoczne cofnięcie się bendiksa. Winę ponosić może także stacyjka.

Rozrusznik emituje nadmierny hałas

Objawem może być nadmierne zużycie tulei mechanizmu sprzęgającego lub wypracowanych zębów zębnika na wieńcu koła zamachowego. Kiedy rozrusznik obraca kołem zamachowym w nieregularny sposób, awarii prawdopodobnie uległ zespół sprzęgający.

W przypadku jakichkolwiek problemów z alternatorem lub rozrusznikiem należy udać się do warsztatu mechaniki pojazdowej. Awarii powinien przyjrzeć się ekspert, który przeprowadzi diagnostykę za pomocą specjalistycznych narzędzi.

Na podstawie informacji firmy AS-PL